Anayasa görüşmeleri salon tartışmasıyla başladı

AKP ve MHP'nin içeriğinde uzlaştığı ve başkanlık sistemini de kapsayan 21 maddelik anayasa değişikliği teklifinin görüşüldüğü TBMM Anayasa Komisyonu, Mustafa Şentop'un başkanlığında toplandı. Adalet Komisyonu üyelerinin yanı sıra Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ve siyasi partilerin grup başkanvekillerinin de katıldığı 132 koltuklu komisyon salonunda çok sayıda milletvekili ve dinleyici ayakta kaldı.

‘DEMOKRASİ VE DİKTATÖRLÜK ARASINDAKİ SEÇİM’

CHP'li Anayasa Komisyonu üyesi Bülent Tezcan, anayasa değişikliğinin önemli bir konu olduğunu belirterek, “TBMM'yi tabuta koyup üzerine çivi çakacak mıyız yoksa TBMM'yi güçlendirecek miyiz? Bizim için tartışma budur. Bu işin çözümü milletin egemenliği devam edecek mi yoksa egemenlik tek kişinin emrine verilecek mi? Bende başkası da olsa Türkiye'de demokrasi ve diktatörlük arasında seçim yapılacağı bir tartışma bu” diye konuştu.

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel ise şöyle konuştu: “Önemli olan Türkiye tarihinin belki de anayasa komisyonunda  görüşülebilecek en kritik en önemli, CHP ve diğer muhalefet partilerinin de görüşlerini ifade edebileceği bir toplantıdayız. CHP'den 68 milletvekili arkadaşımız yer bulamadığı için ayakta yada kapının önündeler. Bu binada yada ana binada toplantıyı yapacağımız salonlar mevcut. Salonun değiştirilmesi için grup başkanvekilleriyle toplantı yapılmasını talep ediyoruz.”

HDP: GENEL KURULUN TATİL EDİLEREK TARTIŞILMASINI İSTİYORUZ

Başkan Mustafa Şentop ise muhalefetin, salona ilişkin eleştirilerine yönelik danışmanların ve görsel basın mensuplarının dışarı çıkması durumunda salonda yer açılacağını bildirdi. HDP'li Anayasa Komisyonu üyesi Meral Danış Beştaş da dokunulmazlıkların kaldırılmasına yönelik teklifin de aynı salonda görüşüldüğünü anımsatarak, “Danışmanların çıkmasıyla basının çıkması burayı rahatlatmayacak. Bu kadar hayati bir meselenin genel kurulun bir hafta tatil edilerek tartışılmasını istiyoruz. Sadece anayasa tartışalım. Dokunulmazlıkların kaldırılmasında da sağlıklı bir tartışma yapamadık” dedi. Öte yandan muhalefet, görsel basın mensuplarının ve danışmanların dışarı çıkarılmaması konusunda ısrarlarını sürdürdü.

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel 68 CHP’li milletvekilinin ayakta olduğunu belirterek buna formül bulunması için görüşme talebinde bulundu. Ayakta komisyon toplantısını izleyen CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu, “Anayasa yapıyorsunuz gerekirse yeni salon yapacaksınız” diye tepki gösterdi. CHP Milletvekili Muharrem Erkek, “Anayasa değişikliği değil milletin kayıtsız şartsız egemenliğini tartışmaya açan bir teklif bu. Böyle bir tartışma gece gündüz milletçe takip edilmeli. Onun için uygun salon, onun için görsel basın kalmalı” dedi.

HDP Grup Başkanvekili Filiz Kerestecioğlu, tüm toplumu ilgilendiren bir Anayasa değişikliğinin halktan kaçırılarak, sadece milletvekillerinin görüşülerek tartışılamayacağını söyledi.

BAŞKAN TALEPLERİ REDDETTİ

Anayasa Komsyonu Başkanı Şentop, en büyük ve uygun salonun bu olduğunu belirterek talepleri reddetti. AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş da Komisyon’un en uygun komisyon olduğunu, danışmanlar çıkarsa daha da rahat bir çalışma yapılabileceğini söyledi. Komisyon Başkanı da bu yönde karar verdi. Görsel basını da dışarı davet etti. Bunun üzerine milletvekilleri, “Milletin bu görüşmeleri öğrenmesini neden istemiyorsunuz?”, “79 milyonun geleceğini ilgilendiren bir değişikliği millet niye izleyemiyor” diye tepki gösterdi.

AKP’DEN ‘BOŞ KAĞIDA İMZA’ SAVUNMASI

CHP ve HDP milletvekillerinin ‘çıkarma’ yaptığı toplantıda teklifin içeriğiyle ilgili bilgi veren AKP Grup Başkanvekili Naci Bostancı eleştirileri yanıtladı. Rejim değişikliği iddialarına katılmadıklarını söyleyen Bostancı, “Bir rejimin demokratik karakterini belirleyen referanslar vardır. Seçim yapıyorsanız ve seçimle gelenleri geri çağırma olanağınız, yeni seçim yapma olanaklarınız varsa, temel hak ve özgürlüklere ilişkin müktesebat varsa orada demokrasi vardır” dedi.

Bostancı, milletvekillerinin Anayasa değişikliğini görmeden boş kağıda imza attıkları iddialarını da reddetti. Bostancı, “Tüm arkadaşlar imza atarken bu değişikliğin ne getirdiğini bilerek imza attı. Dolu kağıda imza atamazsınız zaten, boş olacak tabi kağıt imza atmak için” dedi. Bostancı’nın sözleri bazı milletvekillerince alkışlanırken bazı milletvekillerini ise gülümsetti.

‘BU ORTAMDA ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ YAPILAMAZ’

CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, bir haftada 58 kişinin hayatını kaybettiğini, bir Rus elçisinin öldüğünü belirterek, böyle bir ortamda bir an önce Anayasa değişikliği yapmaya çalışmanın haklı hiçbir gerekçesi yoktur” dedi. OHAL sürecinde yaşanan kısıtlamalara dikkat çeken Gök, “Düşünce, ifade özgürlüğüyle ilgili kısıtlamalar yaşanırken, medyaya yönelik kısıtlamalar yaşanırken bu anayasa değişikliği hukuken, teknik ve ahlaki açıdan uygun değildir” dedi. Gök, teklifin geri çekilmesini ya da ötelenmesini istedi.

‘BU TEKLİFİ MİLLETTEN SAKLAMAYA HAKKIMIZ YOK’

AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş da partisi adına söz aldı. CHP’nin gündeme getirdiği anayasaya aykırılık iddiaları gibi birçok eleştirinin olabileceğini belirten Elitaş, “Bize düşen milletin hakemliğinden korkmadan milletin önüne götürmek. Bu teklifi milletten saklamaya hakkımız yok” dedi.

‘CHP BU SİSTEME YABANCI DEĞİL’

‘Tek adam’ eleştirilerini kabul etmediklerini söyleyen Elitaş, Atatürk ve İsmet İnönü’nün hem parti genel başkanlığı hem Cumhurbaşkanlığı yaptığını söyledi, “1961 anayasasına kadar sürmüş bu. CHP buna baştan evet demeli. CHP’nin yabancı olmadığı bir sistemi rejim değişikliği olarak nitelendirmesi karşısında hayretle karşılıyorum” dedi.

KERESTECİOĞLU’NDAN BAKAN BOZDAĞ’A TEPKİ

HDP Grup Başkanvekili Filiz Kerestecioğlu, 15 Temmuz’da Türkiye’nin “ya demokrasi ya faşizm” tercihi ile karşı karşıya kaldığını, eğer demokrasi tercih edilmiş olsa Rus Büyükelçisinin de bugün hayatta olacağını söyledi. Son 1 yılda 30 saldırı yaşanırken halkın anayasa değil yaşam hakkını merak ettiğini söyleyen Kerestecioğlu, “14 yıldır biz değil, siz iktidarsınız. Biz yönetsek 30 değil; bir ya da ikinci olaydan sonra istifa ederdik. İktidar olarak önlemek zorundasınız. Bu sorumluluğu başka partilere atarak kurtulamazsınız. Bizi sadece hedef haline getirebilirsiniz” dedi.

Kerestecioğlu konuşurken Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, “Şehit cenazelerine katılıyor musunuz” diye tepki gösterdi. Bakan Bozdağ’ın sözleri üzerine Komisyon Başkanı’na sözlerinin kesilmemesi için müdahale edilmesi çağrısı yapan Kerestecioğlu, “Ben şehit cenazesine de gitmek isterim ama o kadar krimilanize ettiniz ki” diye yanıt verdi.

PARLAMENTER SİSTEM TARİH OLABİLİR

316 AKP milletvekilinin tamamının imzasıyla verilen anayasa değişiklik teklifi TBMM ve halkoylamasında kabul edilirse, 1876 tarihli Kanuni Esasi'den itibaren yaklaşık 150 yıllık bir tarihi olan parlamenter sistem terk edilecek. Teklifte mevcut anayasadaki "Cumhurbaşkanı seçilen kişinin, varsa siyasi partisi ile ilişiği kesilir" hükmünün kaldırılması öngörülüyor. Anayasa değişikliği teklifinde Başbakanlık makamı ile Bakanlar Kurulu kaldırılıyor; yürütme organı "partili cumhurbaşkanı", "cumhurbaşkanı yardımcılığı", "cumhurbaşkanlığı kararnamesi", "cumhurbaşkanlığı yönetmelikleri" mekanizmaları ve cumhurbaşkanına parlamentoyu feshetme yetkileriyle inşa ediliyor.

Öngörülen sistemde cumhurbaşkanı yardımcılarının yanı sıra bakanları da atayacak ve azledecek, TBMM içinden seçilen bakanları milletvekillikleri sona erecek. Cumhurbaşkanı Meclis dışından da bakan atayabilecek. Teklifle mevcut sistemde yasama organının yürütme organını denetiminde temel yollardan olan 'gensoru' ve 'meclis soruşturması' yetkilerinin kaldırılması da öngörülüyor. (HABER MERKEZİ)