NBŞ şirketleri yine harekete geçti
CHP milletvekili Orhan Sarıbal, Üretim Reformu Paketi Kanun Tasarısı Taslağı yasalaşırsa nişasta bazlı şekerlerin üretim kotası kalkacak.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının eylül ayında hazırladığı ve ABD’li Cargill’e kota kıyağı olarak tartışılan Üretim Reformu Paketi Kanun Tasarısı Taslağı’nın yeniden gündeme getirilmek istendiği ortaya çıktı. Taslak, yasalaşırsa, nişasta bazlı şekerlerin üretim kotası tamamen kalkacak. Pancar çiftçisi kotalı üretime talim ederken, Cargill ile beraber 5 NBŞ firması kotasız üretim yapabilecek.
Eylül ayında gündeme gelen taslakta, 4634 sayılı Şeker Kanunu’nun 2’inci maddesi (e) bendindeki tüm glikoz formları (likit veya kurutulmuş halde) şeker tanımı içinden çıkarılarak, hem kota kapsamı dışında bırakılmakta, hem de Şeker Kurumu’nun tüm glikoz ürünleri üzerindeki düzenleme ve denetleme yetkisi ortadan kaldırılıyor. Yani yeni düzenleme ile; yürürlükteki Şeker Kanunu’nda kota kapsamında olan “likit ve kurutulmuş haldeki glikoz şurubu” kota kapsamından çıkarılıyor.
KOTA YÜZDE 100 ARTABİLİR
Bakanlıkça hazırlanan torba yasa taslağında ikinci kritik değişiklik; kota hesabında kuru madde bazında ve sadece izoglikoz için kotanın belirlenmesi. Söz konusu Taslak ile 4634 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesi; “Glikoz ya da polimerlerinden üretilen ve kuru madde bazında ağırlık itibarıyla yüzde 10 ve daha fazla fruktoz içeren nişasta kökenli izoglikoz için belirlenecek toplam A kotası, ülke toplam A kotasının yüzde 10’unu geçemez.” şekline getirilmek isteniyor.
Bu değişiklikle toplam NBŞ kotaları otomatik olarak yüzde 33 oranında artacak. Çünkü halihazırda NBŞ kotaları yaş ağırlık bazında değerlendiriliyor. Kuru ağırlık yüzde 33 daha fazla oluyor.
2016-2017 pazarlama döneminde 265 bin ton olan NBŞ kotasının kuru madde bazında belirlenmesi halinde, yüzde 33’lük artışla kotaları 352 bin tona çıkacak. Bakanlar Kurulunun bu oranı yüzde 50 artırması halinde ise NBŞ üretimi neredeyse iki kat artışla ticari bazda 528 bin tona yükselebilecek Bu da NBŞ kotalarının toplam şeker üretimi içindeki kotasının yüzde 100 artırılması anlamına geliyor.
PİYASA ŞERKETLERE TERK EDİLECEK
Taslağın yasalaşması halinde, NBŞ firmalarının önü açılacak, kotasız üretim imkanı sayesinde şeker piyasası bu şirketlere terk edilecek. Kotalardan dolayı zaten zorda olan pancar üreticisi, kısa sürede üretimden elini çekecek. Son 14 yılda NBŞ’ye uygulanan yüksek kotadan dolayı 407 bin hektar alanda 22 milyon ton pancar ekimi yapılamadı. 75 bin tarım işçisi işsiz kaldı. Yan sektörlerle birlikte Türkiye’nin toplam kaybı 5.3 milyar doları buldu.
NE ZAMAN GERİ ALINACAK?
CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, NBŞ şirketlerinin, Türkiye’nin içinde bulunduğu konjonktür ve OHAL uygulamasının avantajlarından yararlanarak taslağı oldubittiye getirerek yasalaştırmaya çalıştığını açıkladı. “Üretim ve yatırımın önündeki engelleri kaldırma hedefiyle hazırlanan tasarı yasalaşırsa, pancar üretiminde Avrupa’da üçüncü olan Türkiye, üretimden vazgeçerek, ABD’nin tarım devi Cargill ile birlikte 5 NBŞ firması, şeker piyasasını tümüyle ele geçirecektir. Nişasta bazlı şekerlere dünyada önemli ölçüde kısıtlamalar ve yaptırımlar getirilirken, ülkemizde ise halkımız bu ürünleri tüketmeye mahkum edilecektir” uyarısında bulunan Sarısal, kasım ayında taslağı geri çekeceklerini açıklayan Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü’nün sözünde durmasını beklediklerini ifade etti. (İstanbul/EVRENSEL)
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
