05 Aralık 2016 12:04

AB’ye bir iyi bir kötü haber

Avusturya Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle İtalya Anayasa referandumu sonuçları, AB içindeki gerilim ve endişenin büyüyerek devam edeceğini gösteriyor.

Paylaş

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Avusturya’da dün yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleriyle İtalya’daki anayasa referandumu oylamasının sonuçlarının Avrupa Birliği (AB) için önemli bir dönemeci ifade ettiği şimdiden dile getiriliyor.

Avusturya’da tekrarlanan seçimleri Yeşiller Partisi Adayı Alexander Van der Bellen’in yüzde 51.7 ile kazanması AB’ye adeta derin bir nefes aldırdı. Seçimler öncesinde yapılan kamuoyu yoklamalarında daha çok şans verilen ırkçı-sağ popülist Özgürlükçü Parti (FPÖ) Adayı Norbert Hofer’in yüzde 48.3’le seçimleri kaybetmesi büyük bir sevinçle karşılandı.

Hofer’in az bir farkla da olsa seçimleri kaybetmesi, Avrupa basınında Brexit ve Donald Trump’ın beklenmeyen şekilde ABD başkanı seçilmesinden sonra “aşırı sağın ilerlemesinin durması” (Spiegel Online) şeklinde değerlendirildi. Van der Bellen’in kazanması ise “demokrasinin zaferi” olarak sunuldu.

Avusturya’nın “büyük koalisyon” partileri Sosyal Demokrat Parti (SPÖ) ile Halk Partisinin (ÖVP) birinci turda yarış dışında kalmasından sonra ülke tarihinde ilk kez iki büyük partinin katılmadığı cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı. Bu da iki büyük partiye güvenin halk arasında düşük olduğunu gösteriyor.

İKİ FARKLI SÖYLEM YARIŞTI

İkinci tura kalan Van der Bellen ile Hofer arasındaki görüş farklılıkları bariz şekilde görünüyordu. Van der Bellen, AB çapında sığınmacıların hedef gösterilerek oy kazandığı bir dönemde kapıların sığınmacılara açılmasını talep ederek, Avusturya’nın AB’nin parçası olduğunu dillendiren bir seçim propagandası yürüttü.

Hofer ise her ne kadar açık olarak AB’nin çıkış anlamına gelen “Öxit”i dile getirmese de Birlik’e eleştirel bakıyordu ve sığınmacılara kapıların kapatılmasını talep ediyordu.

İki farklı söylem arasında süren seçim kampanyasının sonunda Van der Bellen’in bu kez daha net bir sonuçla seçimleri kazanması, yabancı düşmanı, sağ popülist bir adayın engellenmesi bakımından elbette önemli.

Ancak bu tehlikenin geçtiği anlamına gelmiyor. Zira, sağcı adayın almış olduğu yüzde 48.3 gibi büyük bir oy oranı, görüşlerinin azımsanmayacak bir kesim tarafından desteklendiği anlamına geliyor. Bu nedenle şimdiden eylül 2018’de yapılacak genel seçimlerde Hofer’i destekleyen FPÖ’nün açık arayla birinci parti olabileceği dile getiriliyor.

17 YIL ÖNCE KOALİSYON ORTAĞIYDI

Avusturya’da FPÖ’nün yükselişi AB genelinde sağ hareketlerin de habercisi. Bundan 17 yıl önce, 1999 genel seçimlerinde FPÖ yüzde 26.9 oy almış ve Halk Partisi ile koalisyon ortaklığı kurmuştu. Ardından bölünen parti güç kaybetse de yeniden toparlanmıştı. FPÖ’nün izlediği politikayı takip eden Avrupa’nın diğer ülkelerindeki sağ partiler de sonraki yıllarda önemli başarılara imza attı.
Hofer’in seçimleri kaybetmesinin diğer Avrupa ülkelerinde nasıl bir etkide bulunacağının ilk önemli durağı Fransa olacak. Önümüzdeki mayıs ayında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Milliyetçi Cephe’nin Adayı Marine Le Pen’in ikinci tura kalmasına kesin gözüyle bakılıyor.

Dolayısıyla Avusturya’da sağcıların kaybetmesiyle AB’nin aldığı derin soluk çok uzun sürmeyecek. Fransa seçimleri öncesinde benzer durum yeniden gündeme gelecek ve Le Pen’in sandıktan birinci çıkmaması için çağrılar yapılacak.

İTALYA SENDROMU: İSTİKRARSIZLIK

Avusturya’da Hofer’in kaybetmesine sevinen AB yöneticileri, aynı gece İtalya’dan gelen referandum sonuçları karşısında ise şaşkınlığa uğradı. Başbakan Matteo Renzi’nin çağrısıyla yapılan anayasa referandumunda seçmenlerin yaklaşık yüzde 60’ı “hayır” oyu verdi. Renzi için büyük bir yenilgi olan sonucun, İtalya’da siyasi istikrarsızlığı artıracağından endişe ediliyor. Renzi’nin referandumdan sonra istifa kararı alması da bunu gösteriyor.

Anayasa referandumunda şu anda 315 olan senatodaki sandalye sayısı 100’e düşürülüyordu. Senato tarafından çıkarılan birçok yasa için yetki meclise veriliyordu. Ayrıca yerel yönetimlerin yetkisi merkeze veriliyordu. Bölgeler ile yerel belediyeler arasındaki 110 belde yönetimi kaldırılıyordu.  

Avro Bölgesi’nde üçüncü büyük ekonomiye sahip İtalya’da Renzi’ye karşı “hayır” oyu çağrısı yapanlar sadece sağ güçler, AB muhalifi Beş Yıldız Hareketi olmadı. Aynı zamanda sosyal demokrat ve sol cepheden de karşı oy çağrısı yaptı. Renzi’nin gücünü artırmak için oynadığı kumar böylece tutmadı. Referandum sonucunun Renzi’nin sosyal demokrat partisi içinde de geniş tartışmalara yol açmaya devam etmesi bekleniyor.

Uzun yıllar kısa dönemli koalisyon hükümetlerinin yanı sıra çok sayıda teknokrat hükümet tarafından yönetilen İtalya’daki siyasi istikrarsızlığı derinleştirmesi durumunda, bunun AB ve Avro Bölgesi’nde etkide bulunacağı şimdiden tahmin ediliyor. Referandum sonucunda büyük bir etkisi olduğu ileri sürülen AB muhalifi Beş Yıldız hareketinin muhtemel bir erken seçimde başarıyla çıkması durumunda şu anda iş başında olan sosyal demokrat-orta sağ koalisyonunun çoğunluğu kaybedebileceği tahmin ediliyor. Bu durumda AB’nin Avusturya’dan korktuğunun İtalya’da başına gelmesi söz konusu olabilir.

AB DİKEN ÜSTÜNDE

Avusturya’daki seçimler ve İtalya’daki referandum öncesi ve sonrası yapılan tartışmalar, AB’nin pek çok açıdan diken üstünde olduğunu gösteriyor. Tek tek ülkelerde bakıldığında AB’nin ve sermayesinin asıl dayanağı olan partiler güç kaybetmeye devam ederken, ortaya çıkan yeni partiler AB’nin geleceğini etkileyecek güce ulaşmış bulunuyor. AB’nin Brüksel’den dayattığı antidemokratik ve neoliberal politikalara karşı çıkmanın geniş kitleler arasında destek gördüğü, ekonomik-sosyal koşullar böyle devam ettikçe her seçim artık AB için bir kader seçimi olacak.

ÖNCEKİ HABER

En güzel First Lady'nin bacakları bulundu

SONRAKİ HABER

Rusya: Akkuyu nükleer santrali 2023’te devreye girecek

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...