12 Kasım 2016 15:30

Kitap fuarında ‘600. yılında Börklüce İsyanı’ paneli

Börklüce Mustafa Ayaklanması’nın 600. yılı dolayısıyla TÜYAP Kitap Fuarı'nda '600. yılında Börklüce İsyanı' paneli düzenlendi.

Paylaş

Vedat AYDEMİR
İstanbul

Börklüce Mustafa Ayaklanması’nın 600. yılı dolayısıyla Evrensel Basım Yayın, TÜYAP Kitap Fuarı'nda “600. yılında Börklüce İsyanı” paneli düzenledi.

TÜYAP Kitap Fuarı Heybeliada salonunda Hasan Ateş, Sinan Araman ve Erdem Çevik'in konuşmacı olduğu panele çok sayıda ziyaretçi katıldı.

‘BEDRETTİN HAREKETİ KOMÜN BİR HAREKETTİR’

Börklüce isyanını ideolojik ve felsefi açıdan inceleyen Sinan Araman, tarihin nesnel olarak sınıflar mücadelesi olduğunu, uygarlık ile birlikte sınıfların ortaya çıktığını belirtti. Bedrettin hareketinin, komün yaşamı savunmuş toplulukların devamında ortaya çıkan bir hareket olduğunu belirten Araman şunları söyledi: "Adalet, eşitlik ve özgürlük arayışı hep vardı. Bedrettin hareketi aynı zamanda Batı'daki hareketlerin de bir mirasçısıdır. Hareketin ortaya çıktığı coğrafya halihazırda Hristiyanların yaşadığı bölgelerdi” dedi.

Bedrettin hareketine dair iki tespitte bulunan Araman, ilk olarak bunun komün bir hareket olduğunu, ikinci olarak ise dinler arası kardeşlik barındırdığını söyledi. Araman, Bedrettin'in Varidat eserindeki temel felsefenin ruh ve beden birlikteliği olduğunu belirterek Bedrettin felsefesinde Tanrı'nın bütün bedenlerde var olduğunun savunulduğunu ifade etti.

Araman, asıl olarak “Batı'da köylü hareketi aydınlanmanın önünü açarken acaba Bedrettin hareketi bunu yapabilir miydi?" sorusunun sorulması gerektiğini ifade etti.

‘BEDRETTİN HAREKETİ PROGRAMLI BİR HAREKETTİR’

Börklüce isyanını toplumsal dinamikleri açısından inceleyen Erdem Çevik ise tutuklu bulunan yazarlar, gazeteciler, kapatılan televizyonlar ve dergilerden söz ederek konuşmasına başladı. Bedrettin isyanının Fetret Devrinde, Osmanlı'da toplumsal çelişkilerin en fazla yaşandığı dönemde çıktığını belirten Çevik, şunları söyledi: “Hareket, programlı bir harekettir. Osmanlı'da topumsal yaşam ve köylüler hakkında bir bilgimiz yokken Bedrettin hareketi bize o dönemle ilgi bir fikir veriyor. Timur’un istilası, bölgede yaşanan kuraklıklar ve Bedrettin hareketini tetiklemiştir.”

‘BEDRETTİN İKTİDARI ELE GEÇİRMEK İSTEMEDİ’

Börklüce isyanını tarihsel açıdan inceleyen Hasan Ateş, Şeyh Bedrettin’in yönetimi ele geçirmek gibi bir planı olmadığını, yalnızca toplumsal iyileşmeler istediğini söyledi. Tarihçi Ahmet Yaşar Ocak’ın makalesinden alıntı yapan Ateş, “Bedrettin iktidarı ele geçirmek isteseydi şehzade Musa’nın kazaskeri olduğu sırada yapabilirdi” dedi.

Ateş, Alman Marksist Ernst Engel’in Bedrettin ve Börklüce isimli kitabı ve Rus Türkologlar tarafından yapılan tanımlamada Bedrettin’in siyasal bir reformist, Börklüce’nin ise komünizme benzer bir düzeni getirmek isteyen biri olarak tarif edildiğini aktardı.