Dolar yükseliyor, ihracat azalıyor, turizm geriliyor

Dolar kuru tarihi zirveleri görürken ülke ekonomisi de tekliyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, eylül ayında ihracat yüzde 5.6 geriledi. Yine, 2016 yılı üçüncü çeyreğinde turizm geliri de geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 32.7 azaldı.
TÜİK, eylül ayına ilişkin dış ticaret istatistiklerini açıkladı. Buna göre, ihracat 2016 yılı eylül ayında 10 milyar 935 milyon dolar oldu. Söz konusu düzey, ihracatın 2015 yılının aynı ayına göre yüzde 5.6 azaldığını gösteriyor.

DIŞ TİCARET AÇIĞI YÜZDE 14.1 ARTTI

İhracattaki yüksek gerilemeye rağmen ithalattaki gerilere aynı düzeyde olmadı. İthalattaki azalış sadece yüzde 0.7 oldu. Eylül ayındaki ithalat toplamı 15 milyar 296 milyon dolar olarak gerçekleşti.
İthalattaki azalışın ithalatın çok gerisinde kalması doğal olarak dış ticaret açığını büyüttü. Eylül ayında dış ticaret açığı yüzde 14.1 artarak 4 milyar 362 milyon dolara yükseldi.
İhracatın ithalatı karşılama oranı 2015 eylül ayında yüzde 75.2 iken, 2016 eylül ayında yüzde 71.5’e düştü.

MEVSİME BAKILDIĞINDA SORUN BÜYÜYOR

Ekonomik veriler mevsime göre ve içinde bulunan ayda tatil olması, olağanüstü bir şey yaşanmış olması gibi kriterleri göz önüne alan takvime göre değişiyor. Mevsim ve takvim etkileri arındırıldığında daha gerçekçi veriler elde edilmiş oluyor.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ithalat ve ihracat arasındaki makas daha da büyüyor. Buna göre; 2016 eylül ayında bir önceki aya göre ihracat yüzde 3 azaldı, ithalat yüzde 3.1 arttı.  Geçen yılla kıyaslandığında daha olumsuz bir tablo çıkıyor karşımıza. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2016 yılı eylül ayında önceki yılın aynı ayına göre ihracat yüzde 6.6 azaldı, ithalat yüzde 1.4 arttı.

AB CAN VERDİ

Hükümet söylem düzeyinde AB ile kavga ederken ticari ilişkiler açısından ‘en iyi haberler’ Avrupa Birliği’nden geldi. Avrupa Birliği’nin ihracattaki payı 2015 eylül ayında yüzde 47.1 iken, 2016 eylül ayında yüzde 50.2 oldu. AB’ye yapılan ihracat, 2015 yılının aynı ayına göre yüzde 0.4 artarak 5 milyar 484 milyon dolar olarak gerçekleşti.
En fazla ihracat Almanya’ya yapıldı. Almanya’ya yapılan ihracat 2016 eylül ayında 1 milyar 137 milyon dolar oldu. 

YÜKSEK TEKNOLOJİ FARKI  

İthalat ve ihracat arasında en belirgin fark yüksek teknolojili ürünlerde gerçekleşti. Ucuz emeğe dayalı, düşük teknolojiye sahip bir ülke olduğumuz gerçeği rakamlarda bir kez daha kendini teyit etti.   

Eylül ayında yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3.4 oldu. Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ithalatı içindeki payı ise ihracatı 4’e katlayarak, yüzde 16 oldu.

İTHALATTA İLK SIRAYI ÇİN ALDI

Çin’den yapılan ithalat, 2016 yılı eylül ayında 2 milyar 221 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi 1 milyar 668 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 47 milyon dolar ile Rusya ve 699 milyon dolar ile İtalya izledi.

TURİZMDE SORUN RUSYA DEĞİL

Rusya ile ilişkilerin normalleşmesinden sonra oluşan “İlişkilerimizi düzelttik. Seneye Rus turist yağacak, sorun kalmayacak” algısının da gerçeği yansıtmadığı, rakamlar açıklandıkça ortaya çıkıyor.

TÜİK, üçüncü çeyreğe ilişkin turizm istatistiklerine göre turizm gelirleri çok azaldı.  Buna göre, turizm geliri temmuz, ağustos ve eylül aylarından oluşan üçüncü çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 32.7 azalarak 8 milyar 277 milyon 9 bin dolar oldu. Turizm gelirinin yüzde 71.6’sı yabancı ziyaretçilerden, yüzde 28.4’ü ise yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edildi. Bu çeyrekte yabancıların ortalama harcaması 622 dolar, yurt dışında ikamet eden vatandaşların ortalama harcaması ise 901 dolar oldu. Geçmiş yılların ortalaması yabancı turist başına harcama yaklaşık bin dolardı. Bu durum sayısal azalmanın yanında gelen turistin de daha az harcadığının göstergesi. Almanya, İran, İngiltere, Fransa, ABD, Rusya, Irak’tan gelenlerde ciddi azalma var. Sadece Suudi Arabistan ve Kuveyt’ten gelenlerde bir artış var ama onlar da bu açığı kapatmaya yetmiyor.
Sorun Rusya değil. Güvenli, huzurlu, eğlenceli, insan haklarına saygılı bir ülke olamamak. (EKONOMİ SERVİSİ)