Asit yağmurlarının zararı canlılarla sınırlı değil

IŞİD’in Musul’da yaktığı kükürt fabrikasından çıkan zehirli bulutların Türkiye’ye etkisi günlerdir tartışılıyor. Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki yağışlarda zehirli gazların etkili olduğu ancak korkulan düzeyde tehlike taşımadığı belirtildi. Uzmanlar, yaşanan çevre kirliliğinin boyutları ve etkilerinin gözlemlenmesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yüzey sularından ve topraktan numune alarak acilen analiz yapması ve sonuçları paylaşması gerektiğine dikkat çekti.
NASA, 22 Ekim’de IŞİD’in Musul’un 50 km güneyinde yer alan el Misrak kükürt üretim tesisini ateşe verdiğini açıkladı. Yangınla birlikte ortaya çıkan SO2 ve H2S gazları atmosfer yoluyla dağılarak ve havadaki nem ile birleşerek sülfürik asit (H2SO4) oluşturarak asit yağmuruna neden oluyor.

MARDİN İÇİN TEHLİKELİ DEĞERLER

Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) tarafından yapılan açıklamada, 20 Ekim tarihinde başlayan ve ne kadar süre devam ettiği bilinmeyen kükürt yangını sonucu ortaya çıkan zehirli gazların 24 ve 25 Ekim tarihlerinde Türkiye’nin güney sınırlarındaki bazı illeri etkilediği belirtildi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 25 Ekim’de ölçülen değerlere göre ortalama sınır sadece Mardin’de aşıldı. Siirt’te ise sınır değere yaklaşıldı.
ÇMO, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da etkili olan yağışların belirli oranda kirlilik içermekle birlikte, kamuoyunda gündeme geldiği şekilde kuvvetli asit yağmurları (kezzap) etkisinin oluşmadığını belirtti.
“İlk yağan yağış, havayı kirleticilerden yıkayarak yere düşmektedir. Bu nedenle yağışın başladığı ilk 10-15 dakika içinde kapalı alanlarda bulunmakta fayda var” denilen açıklamada, “Önemli bir hava kirliliği olayı yaşanmakla birlikte, halkımızı endişeye sevk edecek şekilde ülkemizde bir felaketin oluşması söz konusu değildir” ifadelerine yer verildi.

ÖLÇÜMLER ACİLEN YAPILMALI

Öte yandan, yaşanan çevre kirliliğinin etkilerinin gözlemlenmesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının hava kalitesi izleme istasyonlarının çalışır halde olması ve verilerin paylaşılmasının oldukça önemli olduğuna dikkat çekildi. ÇMO, “Tartışmanın olduğu sırada ise ölçüm istasyonlarından veri alınamadığı görülmüştür. Ek olarak, yüzey sularından ve topraktan numune alınarak acilen analiz yapılmalı ve kamuoyu ile paylaşılmalıdır” açıklamasında bulundu.

Temiz Hava Platformu’ndan asit uyarısı

CEVAPLANMASI GEREKEN SORULAR

ÇMO, “Sınır bölgemizde yaşanan ve ülkemizi yoğun bir şekilde etkileme potansiyeli olan bir çevre felaketine dair bilgilerin neden kendi ülkemizdeki ilgili kurumlar tarafından değil de başka bir ülkenin kurumları tarafından duyurulduğu ve 24 Ekim’de ülkemizi yoğun bir şekilde etkileyen bu kirliliğe dair herhangi bir açıklamanın neden ilgili kurumlar ve üniversiteler tarafından yapılmadığı ise cevaplanması gereken soruların başında gelmektedir” dedi.

TEMAS HALİNDE ÖNLEM ALINMALI

Konuya ilişkin Evrensel’e değerlendirmelerde bulunan Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Kimya Öğretmenliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aziz Yağan, asit yağmurlarının vereceği zararın sadece canlılarla sınırlı olmadığına dikkat çekerek, başta metal yüzeylerde ve tarihi eserlerde de aşındırıcı etki yaptığını vurguladı.
Yağan, “Gaz halinde yayılım nefes alma sorunlarına yol açarken asit yağmurlarına dönüşümde tene temasla tahriş edici etki gösterir. Yol açacağı sağlık probleminin boyutu maddenin konsantrasyonuna ve kişinin sağlık durumuna göre değişebilir” dedi.
Asit yağmurlarının vereceği zararın sadece canlılarla sınırlı olmadığının altını çizen Yağan, “Özellikle temas ettiği başta metal yüzeylerde, tarihi eserlerde de korozif yani aşındırıcı etki yapar” dedi. Bu nedenle vatandaşların sadece kendi sağlıkları açısından değil, bu yağmurlara maruz kalan metalik eşyalarına karşı da koruyucu olması gerekiyor. Doç. Dr. Yağan, “Bu tür yağmurlardan sonra arabalar başta olmak üzere bu yağmurlara maruz kalan tüm metalik eşyaların bol su ile yıkanması ve ardından kurutulması korozyonu yani daha bilinir bir deyimle paslanmayı önlemek açısından çok önemlidir” uyarısında bulundu. (HABER MERKEZİ)

Meteoroloji: Asit yağmuru riski yok