Arap yazarlardan ‘direniş kültürü’ çağrısı

Ali KARATAŞ / Yusuf ERTAŞ

Suriye’de ateşkese rağmen devam eden çatışmalar, Suriye krizinin gölgesindeki Lübnan’da 28 aydır bir türlü sonuçlanamayan cumhurbaşkanlığı seçimleri, coğrafyanın en yoksul ülkesi Yemen’de yaşanan yıkım, iki hükümetli iki parlamentolu Libya’da kızışan petrol savaşları geçtiğimiz haftanın öne çıkan gündemleri oldu.

Öte yandan bütün bu çatışma ve kaos içinde Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai kentinde bir araya gelen Arap yazarlarının “etnik, dini ve mezhepsel dil yerine diyalog diline” vurgu yapması ve “Arap coğrafyasında direniş kültürünü geliştirme” çağrısında bulunması dikkat çekti.

SURİYE’DE ATEŞKES MUAMMASI

Önce 48 saat olarak ilan edilen ardından 72 saate çıkarılan ateşkese rağmen Suriye’de çatışmalar devam etti. Başta el Nusra olmak üzere “ılımlı” ilan edilen yeni Özgür Suriye Ordusu içinde yer alan 21 örgütün tanımadığı ateşkese, ABD güçlerinin de uymadığı ortaya çıktı. BBC Arapça “Amerika hava saldırılarında onlarca Suriye askeri öldü” diye yazdı. Sputnik Arapça ise ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyon güçlerine ait savaş uçaklarının Suriye ordusuna ait mevzileri bombalaması ile 62 Suriye askerinin öldüğünü 100 askerin de yaralandığını ileri sürdü.

LÜBNAN’DA CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ

Bu arada Lübnan 25 Mayıs 2014 tarihinden beri bir cumhurbaşkanı olmadan yönetiliyor. 28 aydır cumhurbaşkanı seçemeyen 128 sandalyeli Lübnan parlamentosunda 28 Eylül’de yapılacak oturumda da cumhurbaşkanı seçilmesi beklenmiyor. Gözlemciler, Suriye krizinin etkisini derinden yaşayan Lübnan’da bu kriz çözülmeden dengelerin yerli yerine oturmayacağı görüşünde birleşiyor.
Lübnan’daki önemli siyasal güçlerden Şii Hizbullah, Esad güçlerinin yanında doğrudan savaşa katılırken, başını Hariri’nin çektiği Sünni Mustakbel hareketi Esad karşıtı güçleri destekliyor.

Lübnan’da yayınlanan al Youm Houria gazetesi “Bölgesel ve ülke içinde değişim olmadan Cumhurbaşkanı yok” diye yazdı. An Nahar gazetesi de İlerici Sosyalist Parti Lideri Velid Canbolat’ın‘yakın gelecekte ülke için bir Cumhurbaşkanı’ görmediğini söylediğini aktardı. Arap basını geçtiğimiz günlerde Müstakbel (Gelecek) Hareketinin lideri Eski Başbakan Sait Hariri ile Özgür Yurtsever Hareketi Lideri Gebran Basil’in Paris’te bir araya geldiğini yazdı. Özgür Yurtsever Hareketi bu toplantıya istinaden Hariri’nin, Değişim ve Reform Bloğu’nun lideri Mişel Aun’un Cumhurbaşkanı adaylığını desteklemeye karar verdiğini öne sürdü.
Hariri yandaşları ve Müstakbel Hareketi ise bu haberi yalanladı. Lübnan gazetesi Daily Star, “Mustakbel Hareketi yetkilileri eski Başbakan Said Hariri’nin Milletvekili Mişel Aun’un Cumhurbaşkanı adaylığını desteklemeye karar verdiği yönünde basında çıkan iddiaları, Özgür Yurtsever Hareketi’nin bir rüyasından başka bir şey değil diyerek alaya aldı” diye yazdı.

LİBYA KRİZİNİN MERKEZİNDEKİ FİGÜR: HAFTAR

Libya, iki hükümetli iki parlamentolu yapısını korumaya devam ediyor. General Haftar güçlerinin Petrol Hilali olarak adlandırılan ve zengin petrol yataklarının bulunduğu bölgenin kontrolünü ele geçirmesi, iki hükümet arasındaki gerilimi ve çatışmayı arttırdı. Rusya al Youm, Haftar’ın “Petrol sahasını kontrol altına almamız Ulusal Mutabakat Hükümetine karşı değildir” dediğini aktarırken Middle East, Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin, rakip hükümet tarafından kontrol altına alınan petrol noktalarının geri alınması için güçlerine savaşmaları çağrısında bulunduğunu yazdı. Rai al Youm ise Libya krizinin merkezindeki tartışmalı figürün Orgeneral Halife Haftar olduğuna dikkat çekti.

Haftar, 1990’da bir CIA operasyonu ile Çad’dan çıkarıldı ve ardından ABD’ye yerleşti. Burada 21 yıl yaşadıktan sonra 2011 yılında NATO’nun Libya’ya yaptığı müdahalenin ardından Libya sahnesine geri döndü. 2014 yılında “terörün kökünü kazıma” vaadi ile Libya Ordusunun başına geçen Haftar, tartışmalı bir figür olmaya devam ediyor.

YEMEN, SAVAŞIN YIKIMINI YAŞIYOR

Yemen’de de çatışmalar hız kesmiyor. Kuveyt’teki barış görüşmelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından ülkede yaşanan yıkımla ilgili olarak taraflar birbirini suçlamaya deva ediyor. Bahreyn gazetesi al Bayan çatışmaların 3.5 milyon insanı evinden ettiğini ve en az 1000 kişinin yaşamına mal olduğunu yazdı. Gazete bu konuda “darbeci” olarak nitelendirdiği Husileri ve eski Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih güçlerini sorumlu tutuyor. Husi kaynakları ise Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerini suçluyor. Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon, 26 Mart 2015 tarihinde başlattığı “Kararlılık Fırtınası” operasyonu ile Yemen’i havadan bombalıyor.

ARAP YAZARLAR BİRLİĞİ DUBAİ'DEN SESLENDİ: FİKİR ÖZGÜRLÜĞÜ GERİCİ DÜŞÜNCEYİ YENİLGİYE UĞRATIR

Emarat al Youm

(...) Katılımcılar, Arapların mevcut sorunlarını tartışılmasının sonucu önerilerde içeren 10 maddelik bir sonuç bildirgesi yayınladı. Bunların en öne çıkanı Filistin’in karşı karşıya kaldığı durumun, Filistin’in iradesini imha girişimi olmasıdır. Öne çıkan diğer bir madde de Arap ülkelerinin maruz kaldığı terörist eylemler; bu eylemlerin insanları, tarihi eserleri ve kültürel mirası hedef aldığına dikkat çekildi.
Sonuç bildirgesi, kültürel ve edebi konularla doğrudan ilişkili görülmeyen bu zorlukların üstesinden gelinmesi için Arap aydınlarının aydınlatıcı rolü ile ilgili bazı önerilerde bulundu.
Bildirge; Filistin topraklarının Siyonist işgali karşısında Filistin halkının haklarına vurgu yaptı; kendi kaderini tayin hakkı, Filistin topraklarının tamamı üzerinde egemen bir Filistin devletinin kurulması, Siyonistlerle ilişkilerin normalleştirilmesine karşı mücadele, İran tarafından işgal edilen üç adanın (Büyük Tunb, Küçük Tunb ve Ebu Musa) üzerinde BAE’nin hakları ve BAE’ye iade edilmesi önerilerinde bulundu.
Sonuç bildirgesinde İsrail’in, aralarında Filistin, Suriye’de Golan tepeleri, Lübnan’da Şiba çiftliklerinin yer aldığı işgal ettiği topraklar için Arap coğrafyasında direniş kültürünü geliştirme kararı da yer aldı.
Arap Yazarlar ve Edebiyatçılar Birliği’nin sonuç bildirgesi; etnik, dini ve mezhepsel dil yerine diyalog dilinin hakim olması, aydınlanma kültürünü teşvik, Arap dünyası ve ötesinde terörün çeşitli biçimlerde mahkum edilmesi, Arap ülkelerinin içişlerine yabancı müdahalenin çeşitli biçimlerinin reddedilmesi, herhangi bir Arap ülkesinin mezhepsel veya etnik temelde bölünmesine karşı mücadele etme çağrısında bulundu.
Sonuç bildirgesi, Arap hükümetlerine ifade özgürlüğüne ve farklı görüşlere saygı, Arap kültürüne herhangi bir noktada rol biçmeme ve aydınlanma güçlerinin yanında durma çağrısında bulundu.

DARBE, YAKLAŞIK 3.5 MİLYON  KİŞİYİ MÜLTECİ YAPTI

Al Bayan

Üç Yemenli bakan, Kahire’de yapılan basın toplantısında darbecilerin ihlallerini açıkladılar. Darbenin 3.5 milyon Yemenlinin yurt dışında mülteciye dönüşmesine neden olduğunu ortaya koydular. Darbenin 6 ay içerinde 72 bin ihlal gerçekleştirdiğini belirttiler. Bu ihlallerin arasında 1000’den fazla Yemenlinin öldürülmesi de yer alıyor.
Bakanlar, meşru hükümetin (sürgündeki Abdurabbu Mansur Hadi hükümeti kastediliyor) bağışta bulunanlara önümüzdeki mart ayında Şarm el Şeyh’te bir konferans düzenleyeceğini işaret ettiler. Meşru güçler, Mareb eyaletinde Sarvah ilinin alınmasını hedefleyen “zafer 2” operasyonu için Arap koalisyonundan yardım aldı.
Siyasi gelişmeler açısından ise al Bayan’ın kaynakları meşru hükümetin merkez bankasını Aden’e taşıma kararından vazgeçme karşılığında darbecilerin süreci kızıştıracak herhangi bir adım atmama ve başkent Sana’da yeni bir hükümet oluşturmayı durdurma  kararı aldıklarını ifade ettiler.

HAFTAR’IN KUVVETLERİ PETROL HİLALİNE TAMAMEN HAKİM

Şark al Awsat

Haftar liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu “şimşek” operasyonundan sonra herhangi bir kayba uğramadan Petro Hilali bölgesine hakim olduğunu ilan etti.
Libya’nın en doğusunda bulunan Tobruk Parlamentosu adına konuşan Albay Ahmed Mismari, ordu kuvvetlerinin petrol koruma görevlisi İbrahim Cadran’a tabi olan milislerin kaçmasından sonra Sidra Limanlarına, Raas Lanuf ve Barika’ya hakim olduklarını söyledi. Mismari yaptığı açıklamada, Libya halkının geçim kaynaklarının rahatladığını ve emin ellerde olduklarını ve ordu güçlerinin petrol hilalini kurtardığını belirtti.
Buna karşılık ulusal ittifak hükümeti adına konuşan Faiz el Sirac, ordunun petrol hilali bölgesine hakim olduğunu reddeti. Kendisini destekleyen bütün güçleri bölgeye hakim olmak için “askeri ve vatani” görevlerini yerine getirmeye çağırdı.

MİŞEL AUN, 28 EYLÜL OTURUMUNDA CUMHURBAŞKANI SEÇİLİR Mİ?

en Naşra

Bu günlerde “Değişim ve Reform Bloku” lideri Mişel Aun gerginlik siyasetini izliyor. “Özgür Vatan Gücü’nün” hükümetin oturumlarına katılmayı askıya almasından sonra, bu günlerde meclisin cumhurbaşkanını seçmek için toplanacağı gün ile aynı tarihte, 28 Eylül’de gösteri düzenleyeceği konuşuluyor. Gösterilerde diğer durak ise 13 Ekim olacak.  Aun taraftarları buna hazırlanırken, Müstakbel Hareketi’nin Lideri Said Hariri’nin Lübnan’a, cebinde Aun’un cumhurbaşkanı seçilmesini sağlayacak anahtarla döneceği sızdı.
Bu sızıntıların doğru olup olmadığı tartışılırken, kesin olan Aun’un cumhurbaşkanı seçilmesi için iyimserliğin yükselmesinin ilk kez yaşanmıyor olması.
Lübnanlılar, geçen Ağustos ayında  cumhurbaşkanlığı seçimi oturumunda nasıl bir atmosfer olduğunu hatırlıyorlar. Bütün analizler ve fısıltılar bu toplantının çok önemli olacağı yönündeydi. Bu sefer de Aun taraftarları gerginlik siyasetini sokağa taşarak zirveye taşıyacak. Fısıltılar yine yapacağını yapmak için döndü.

ÖCALAN’IN MESAJI

Muhammed NUREDDİN
as Safir

Barış, tek taraflı olmaz. Tam aksine karşıt farklı iki taraf arasında olur. Öcalan, devletle diyaloğun devam etmesini istedi ve elinde altı ay içinde barışı sağlayacak bir proje olduğunu söyledi.
Sorun yıllardan beri mevcut. Kürt sorununun boyutlarını oluşturan bölgesel karmaşıklığın gölgesinde kısa sürede bu sözlerin gerçekleşmesi mümkün değil.
Ancak, sorunun varlığından onlarca yıl geçtikten ve 32 yıldır devam eden kanlı savaştan sonra barışçıl bir çözüm ve diyalog Türkiye’deki Kürtlerin acılarına son vermenin ve Türkiye’nin güvenliğine, istikrarına ve toprak bütünlüğüne yönelik en büyük tehdidi sona erdirmenin en kısa yoldur.