İktidar kendine hakimiyet alanı yaratmak istiyor

Serpil BERK
Fırat TOPAL
Diyarbakır

TBMM’ye gönderilen yasa tasarısıyla Hakkari ve Şırnak il olmaktan çıkarılacak. Yerlerine ise Cizre ve Yüksekova merkezli iki il kurulacak. Yine Kürtçe ismi ‘Colemerg’ olan Hakkari’nin adı ‘Çölemerik’, Şırnak’ın adının ise ‘Nuh’ olarak değiştirilmesi planlanıyor.

Hükümet tarafından hazırlanan yasa tasarısı ile Hakkari ve Şırnak’ın il olma statüsünden çıkarılması planlanıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, bölgedeki operasyonlar sırasında büyük yıkıma uğrayan Cizre ve Yüksekova’da kentsel dönüşüm çalışmaları başlatılacağını ve bu ilçelerin il yapılması gerektiğini söylemişti.

‘HALKIN LEHİNE ALINMIŞ BİR KARAR DEĞİL’

Tasarıya ilişkin gazetemize konuşan HDP Şırnak Milletvekili Ferhat Encü Şırnak ve Hakkari’nin il olmaktan çıkarılması ve isimlerinin değiştirilmesiyle hedeflenenin kentlerin sosyolojik, kültürel yapısını değiştirmek olduğunu ifade etti.  Şırnak’ta süren yasak sırasında kentte büyük bir yıkımın yaşandığını söyleyen Encü, “Özellikle Şırnak’ın yüzde 70’inin toplarla, tanklarla ve iş makineleriyle yıkılmasının altında bu zihniyet var. Şırnak’ı viraneye çevirdikten sonra bu şehrin isminin değiştirilmesi ve ilden düşürülmesi buradaki halkın talebi değildir. Buradaki halka ‘Cizre mi il olsun, Şırnak mı il olsun’ diye sorulmadı. Bu tamamen AKP’nin buradaki askeri yetkililerden aldığı görüşler dahilinde oluşmuş bir karardır. Bu halkın lehine alınmış bir karar değildir. Cizre’de, halkın mallarına el koyarak yerine karakollar ve askeri alanlar oluşturacaklar” dedi.  Encü, Şırnak ve Cizre halkının bu karara dair olumlu hiçbir yaklaşım sergilemediğinin altını çizerek, “Bu karar Cizre’nin direniş gücünü, direniş ruhunu kırmaya, sosyolojik gerçekliği yok etmeye  yönelik  bir karardır. Cizre ve Şırnak halkından olumlu bir yaklaşım  yok. Devletin yaklaşımını bildikleri için bunu olumlu olarak değerlendirmiyorlar. Bunca yıkımdan sonra Şırnak halkı bu kararın  daha fazla tahribata yol açacağını biliyor.  Halkın taleplerine kulak verilmeli” dedi. 

‘TOPLUM YAPISI HEDEFTE’

Siyasal Sosyal Araştırmalar Merkezi (SAMER) Yönetim Kurulu Üyesi Yüksel Genç ise siyasi iktidarın bu alanlarda hakimiyet kurmaya çalıştığını söyledi. Sözü geçen yerlerin bölgede süren savaşla yıkıma uğratıldığını kaydeden Genç, “İl yapma meselesi devlet ve siyasal iktidarların varlıklarını güçlendirme isteğinden ortaya çıkıyor. Şimdiye kadar ki il ilçe yapma durumlarına benzemiyor. Savaşla yakılan, yıkılan, insansızlaştırılan yerlerden bahsediyoruz. Savaşla zaten yok ederek il olma vasfından çıkartmışsınız. Bunun bir diğer yanı da yıktıktan sonra, ‘Bakın sizi il yapıyoruz’ diyerek kendince tepkiyi aza indirmektir” dedi. Hakkari ve Şırnak illerinde yapılacak olan isim değişikliğine de değinen Genç, “İsim değişiklikleri, ben yaparsam olur, mantığının bir diğer yanı. İsim değiştirmek,  ‘Biz sizin içinizi de değiştiririz’ demenin farklı yolu. Kentlere kimlik bahşedilmez, kimlik zaten var olduğu yer açısından kültürüyle, geleneğiyle yaşayan bir şeydir. Halk bunu istiyor mu? Onu sormak lazım, fakat görünen yaparım olur mantığıdır” dedi. 

Kararla toplumun doğal yapısının da hedefe konduğunu söyleyen Genç,  “Cizre ve Yüksekova nüfus yoğunluğunun bölge açısından fazla olduğu ilçeler. Gidip bakın ne kalmış geriye. Eveler yıkılmış, insanlar göç ettirilmiş. İl yaparak buraları güvenlik gerekçesiyle kontrol edebilecekleri bir alan haline getirmek istiyorlar. Kendilerine uygun olan neyse onu yapmak istiyorlar. Bu aynı zamanda toplumun doğal yapısını da hedefe koyan  bir karar. Cizre savaşın, yıkımın ve acının simgeselleştiği bir ilçe yakıp yıkıp sizi il yapıyoruz demek trajiktir” dedi.

IRMAK: SİYASİ BİR KARAR

HDP Hakkari milletvekili Selma Irmak ise kararın siyasi bir karar olduğunu ifade ederek, “Bu mesele uzun zamandır gündemde ve bu karara geçmişte de halkın itirazları oldu. Bu itirazları yetkili mercilere ulaştırdık. Bu karar uygulandığı takdirde orada yaşayanların ekonomik olarak zarar göreceğini, göç etmek zorunda kalacaklarını da ilettik. Fakat bugün bu karar torba yasayla tekrar gündeme getirildi” dedi.Karara ilişkin her hangi bir açıklamanın yapılmadığını söyleyen Irmak, “Özellikle Hakkari’nin kadim bir kültürü var. Öteden beri il olan ve tarihte  Hakkari mirliği olarak geçen  bir bölgedir. Colemerg dediğimiz bölge  küçük bir yerleşim yeridir. Çölemerik, olarak  adının bile değiştirilmesi asimilasyonun en çarpıcı örneğidir. Bu biçimiyle bunun son derece yanlış ve halkı mağdur eden bir karar olacağını söyledik söylemeye devam edeceğiz. Halkın da buna dönük tepkisi var. Bir yeri il yapmak ili ilçe yapmak beraberinde bir çok sorun yaratacaktır. Binlerce insan göç etmek zorunda kalacak. Hukukende bunun bir dayanağı yok. Bu haliyle bu karar siyasi bir karar olmaktan öte bir şey değildir” dedi.