Taşeron sağlık şirketleri arttı, hasta bakımına özen azaldı

Murat KUSEYRİ
Stockholm

İsveç’te kiralık doktor ve hemşire uygulaması altı yıl sonunda binlerce küçük taşeron sağlık şirketi kurulmasına ve hastaların güvenliğini riske atan uygulamalara yol açtı. Ülkede, 8 yaşındaki bir kanser hastası çocuğun tedavisinin iki haftada 14 ayrı doktor tarafından sürdürülmesi tartışılıyor.

2010’DA ‘ÖZGÜR BAKIM’ DİYE BAŞLADI

İsveç’te 1 Ocak 2010 tarihinde yürürlüğe giren ve “Özgür Bakım Reformu” adı verilen kiralık doktor ve hemşire uygulaması, tam bir fiyaskoyla sonuçlandı. Yapılan araştırmaların çoğunluğu 6.5 yıldır yürürlükte olan uygulamanın hastaların güvenliğini riske attığını ve çalışma koşullarında kötüleşmelere yol açtığını gösterdi.
Uygulamanın vergi mükelleflerine çıkarılan faturası oldukça ağır olurken “reform” kazançlı çıkan taşeron firmalar oldu. İşveren konumundaki İsveç Belediye ve Genel İdare Meclisleri, 2010 yılında taşeron firmalara 2 milyar kron ödemişken bu rakam geçtiğimiz yıl ikiye katlandı. Son 6 yıl içinde doktor ve hemşire kiralayan firmalara yapılan ödemenin toplamı ise 16 milyar kron.

TAŞERON FİRMALAR MANTAR GİBİ ÇOĞALDI!

Dört sağ partinin oluşturduğu koalisyon hükümetinin, 2010 yılında sağlık sektöründe hastaların seçim yapma olanaklarını ve sağlık hizmetlerin kalitesini arttırmak iddiasıyla kiralık doktor ve hemşire uygulamasını yürürlüğe koymasıyla taşeron firmalar mantar gibi çoğaldı.
Vergi dairesinin rakamlarına göre 60 büyük taşeron firma ve binlerce küçük şirket sağlık sektöründe çalışma yürütüyor. Küçük firmaların çoğunluğu bir araya gelen veya tek başına çalışan doktorlar tarafından kuruldu. Kiralık olarak çalışmalarının daha kârlı olacağını düşünen doktorlardan bazıları, görevlerinden istifa ederek kendi özel firmalarını kurdu.
Kiralık sağlık personeli uygulamasının yürürlüğe konmasından iki yıl sonra giderlerinde aşırı bir artış olduğunu fark eden Blekinge, Värmland ve Östergötland bölgelerinin il genel meclisleri, 2016 yılından itibaren kiralık doktor ve hemşire uygulamasına son vermeyi kararlaştırdı.

KİRALIK PERSONEL ‘GİDERİ’ ARTTI

Hastanelerdeki durumun alarm verici boyutlara ulaşması ve personel giderlerinden dolayı bazı hastanelerin kapatılma riski ile karşı karşıya kalması üzerine harekete geçen İsveç Belediyeler ve İl Genel Meclisleri, (SKL) kiralık personel sayısını 2014 yılına kadar yarıya düşürmeyi hedefleyen bir stratejiyi yürürlüğe koydu.
Ancak kiralık personeli yarıya düşürmek bir yana taşeron firmalara yapılan ödemeler daha da arttı. 2012 yılında kiralık doktor ve hemşireler için 2.6 milyar kron ödenirken bu rakam 2014 yılında 3.6 milyar krona yükseldi.

KADROLU PERSONEL SIKINTISI

İsveç Devlet Televizyonunun yaptığı bir araştırma Gotland, Västra Götaland, Dalarna, Södermanland bölgeleri il genel meclislerinin de, kiralık personel uygulamasına son vermek için girişimde bulunmalarına rağmen, hastanelerde yeterli derecede kadrolu sağlık personeli olmadığı için uygulamadan vazgeçmek zorunda kaldıklarını gösterdi.
İsveç Belediyeler ve İl Genel Meclisleri, (SKL) Başkanı Dag Larsson, uygulamanın bir fiyasko olduğunu söylerken, hastalar da, kiralık personel uygulamasından ve her hastaneye gittiklerinde farklı bir doktorla karşılaştıkları için tedavilerinin tam olarak yapılmamasından şikayetçi.

8 YAŞINDAKİ ÖLÜMCÜL HASTAYA İKİ HAFTA İÇİNDE 14 AYRI DOKTOR

İsveç Devlet Televizyonunun konuyu ele alan bir programında 8 yaşındaki çocuklarını kanser hastalığından dolayı yitiren Gustafsson ailesi, kiralık personel uygulamasından dolayı çocuklarının ölmeden önceki iki hafta içinde 14 doktorla görüşmek zorunda kaldığını söyledi. Kiralık sağlık personeli uygulamasından vergi mükellefleri ve hastalar zararlı çıkarken taşeron firma ve bazı doktorlar aşırı kârlar elde ediyor. Kiralama şirketleri adlı işveren örgütünün yayımladığı istatistikler, sağlık sektöründeki taşeron firmaların cirosunun 2011 yılında 935 milyon kronken, 2014 yılında cirolarının 1.7 miyar krona yükseldiğini gösteriyor. Kiralık doktorlara ödenen ücret ise kadrolu doktorlara ödenen ücretin 1.5 veya 2 katı civarında.