'Bu topraklardan çıktılar, memleketi köleleri yaptılar'

Erdal SARAN
Eskişehir

Son zamanlarda televizyonlarda “Tüm dünyayı memleketimiz yaptık” sloganıyla Arçelik reklamı yayınlanıyor. Reklamları izleyenler 6 ayrı ülkede 15 üretim tesisinde çalışan 27 bin çalışanının hayatlarını Hollywood yıldızları gibi sürdürdüğünü düşünebilir. 133 ülkede teknolojinin dili olmakla övünen, 5 kıtada faaliyet gösteren Arçelik işçileri için hayat gerçekten reklamlarda gösterildiği gibi mi? Eskişehir’de bulunan Arçelik buzdolabı fabrikası çalışanlarıyla hem çalışma hem yaşam koşullarını konuştuk.

‘GELİP BİZİMLE ÇEKSİNLER REKLAMLARINI’

10 senedir Arçelik’te çalışan bir işçi, babasının Arçelik’te çalışmaya başladığında kendisine “Artık bizden bir şey bekleme, iyi bir yere girdin artık sen bize bakacaksın” dediğini aktardı. “Şimdi geçen 10 seneye bakıyorum; evlendim, çocuk sahibi oldum. Anneme babama bakmayı bırakın, kendi aileme zor bakıyorum” diyen işçi, bu 10 senede aksine ailesinin kendisine destek olduğunu anlattı. 10 yılda sendikaları Türk Metal’in ve işveren temsilcisinin kendilerine bir sürü söz verdiğini aktaran işçi şöyle devam etti: “Ama elime gecen para sosyal haklarla 1700- 1800 lira. Şimdi vergi dilimine de gireceğiz, maaşlarımız azalacak. Bir miktar azalma bile bizim ucu ucuna yaşamımızı zora sokuyor.” Arçelik reklamlarına da değinen işçi, şöyle devam etti: “Arkadaş ne kadar mutlu, çalışanları Arçelik derken neredeyse katılacaklar gülmekten. Bize nerede çalışıyorsun dedikleri zaman lanet olsun Arçelik’te diyoruz, gelip bizimle çeksinler reklamlarını.”

BELİRSİZLİK VE UMUTSUZLUK

Gazetemize konuşan başka bir Arçelik işçisi de son zamanlarda çok sayıda işçinin işten çıkarıldığını dile getirdi. Birçok işçinin de çıkışların açılmasıyla kendi isteğiyle işten ayrıldığına söyleyen işçi,  “Madem bu kadar süper bir yer, neden insanlar tazminatlarını alınca çıkıyor. Ayrıca Arçelik sözleşmeli aldığı işçileri çıkartıp, artık meslek lisesi çıkışı bile aramadan İŞKUR’dan ucuz işçi alıyor. İşi öğretme, deneme süresi adı altında fonlardan destek alarak ucuza güvencesiz işçi çalıştırıyorlar. Bu kadar dünya markasısın, kâr üstüne kâr rakamları açıklıyorsun, ama işçiye yaptığına bak. Sonra reklamlarda nerede çalışıyorsun Arçelik arkasından kahkahalar. İnsanlar bunları izleyip inanmasınlar birçok işçi burada belirsizlik ve umutsuzluk içinde çalışıyor” diye konuştu.

SENDİKA İŞVERENİ SAVUNUYOR

Arçelik’in 61 yıllık bir şirket olduğunu belirten başka bir işçi, “Belirli zamanlarda çalışan işçiler gerçekten mutlu olmuş olabilirler, ancak son 15 senedir özellikle işçilerin hakları çok budandı” dedi. İşten çıkartmalar, düşük ücret, ağırlaşan iş koşulları, düzensiz izinler, borçlandırmalar, mesailer derken işçilerin canına tak ettiğini ifade eden işçi, Türk Metal’in bu duruma sessiz kaldığını kaydetti. Sendikanın işverenin hizmetinde olduğunu dile getiren işçi, “Öyle olunca işçinin çaresizliği de, öfkesi de arttı. Gecen yaz oluşan tepkileri herkes biliyor, ancak dağınıklık güçsüzlük tepkileri gösterenlerin işten atılması ve susturulmasıyla son buldu. O reklamlar daha çok çekilir. Bir kere o reklamda oynayanların hiçbiri işçi değil, sanki bu firmayı bu kadar dünya lideri yapan işçiler değil. Arçelik işçisi çocuğu bir şey isteyince inanın 3 kere, 4 kere düşünüyor, hesap yapıyor. Reklamda diyor ya; ‘Bu topraklardan çıktık tüm dünyayı memleketimiz yaptık.’ Evet bu topraklardan çıktılar ve tüm memleketi köleleri yaptılar” dedi.

‘HAYALLER PARİS GERÇEKLER EMEK MAHALLESİ’

2 ay önce Arçelik’ten çıkarılan başka bir işçi düşüncelerini şu sözlerle açıkladı: “Reklamı izlerken, ne güzel firmaymış çamaşır makinesiyle müzik yapıyorlar. Güzel evlerde, güzel arabalarda mutlu yaşayan insanlar hayal gibi dedim. Ama Hayaller Paris, gerçekler Emek Mahallesi. Ben Arçelik’te 7 yıl çalıştım. İşten eve, evden işe. Dünyanın yok bilmem kaç ülkesinde bilmem neymiş. Biz buradan deniz kıyısına gidemiyoruz, toz toprak servislerde geçiyor ömrümüz. Tatile gitsen, bütün yıl onu ödüyorsun. Sırf geçen sene tepki gösterdik diye, geçici işçilerle bizi araya karıştırıp işten çıkarttılar. Arçelik’te çalışan yalakaları saymazsak kimse o reklamı izleyince gülmez, mutlu olmaz, hadi oradan derler.”