Türmen ve Gök: Bağımlı yargı, sınırsız otorite istiyorlar

Hükümet, ‘Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nı Meclise sundu. “Yargıda devrim” olarak sunduğu tasarıya tepki gösteren hukukçular ve siyasiler, tasarının yargı bağımsızlığını tamamen ortadan kaldırmanın adımlarından olduğunu belirterek, “Bütün otoriter rejimler gibi bağımlı bir yargı yaratmak istiyorlar” dedi. 

TÜRMEN: OTORİTER REJİMLERİN İLK YAPTIĞI 

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde yargıçlık yapmış CHP Eski Milletvekilli Rıza Türmen’in, hükümetin düzenlemesini, “Bu hukuk devleti değil, şaka gibi!” sözleriyle değerlendirdi. Türmen, devamla şunları söyledi: “Tam kendilerine bağlı Yargıtay, Danıştay, yaratana kadar her şeyi yapacaklar. HSYK’yi kendilerine bağlamışlardı. Şimdi de Yargıtay ve Danıştayı kendilerine tam bağlayacaklar. Onun için de her türlü yasayı çıkartacaklar. Şaka gibi! Tabii hukuk devletinden vazgeçince her şeyi yapabiliyorsun. Hukuk devletinden vazgeçince her şey serbesttir. Bütün otoriter rejimlerin ilk yaptıkları şey, kendilerine bağlı bir yargı yaratmak. Bu otoriter rejimin en temel özelliğidir. Niçin? Çünkü yargıyı bağımsız olursa keyfi bir yönetimi engeller. Yani yürütmenin, yasamanın, sınırlarını yargı çizer. Böyle güçler ayrılığı, kuvvetler ayrılığa olursa, diğer erklere daha bir sınır konumu vardır. Onun için otoriter rejimler böyle sınırlı bir şey istemedikleri için yargıyı kendilerine bağlarlar. Otoriterliğin hareket noktası budur. Eli kolu, serbest kalsın, istediği gibi davransın, istediği şeyi yapsın, keyfi yönetimi kursun diye... Şimdi olan şey budur.”

Yüksek yargının yapısını değiştiren yargı paketi Meclis'te

GÖK: NE DEĞİŞTİ DE ŞİMDİ AZALTIYOR?

CHP Grup Başkan Vekili aynı zamanda hukukçu olan Levent Gök, hükümetin bir yıl öncesinde Danıştay ve Yargıtay üye sayısını artırdığını hatırlattı. O zamanda kökleşmiş yargı kurumlarında oynamaması ve yapacakları düzenlemeden geri döneceklerini konusunda uyarıda da bulunduklarına dikkat çeken Gök, “Uyarılarımız dinlemeyen hükümet, daha önce yürürlüğe koyduğu düzenlemeyi terk ediyor. Bu düzenleme tümüyle siyasi amaçlıdır. Hukuk temel değildir. Hukuki temeli o gün de yoktu bugün de yok” dedi. Bunun hukuku dinamitlemek anlamına geldiğine vurgu yapan Gök, yargının siyasallaştırıldığını ifade etti. Hükümetin yaptığı yanlışlığı önce yürürlüğe koyduğu düzenlemeyi tekrar bozarak yapmasının vahim bir uygulama olduğuna dikkat çeken Gök, “Önceki yaptığı daire sayısını şimdi ne değişti de azaltıyor? Hükümet uygulamayı bozuyor” diye sordu. Hükümetin adaletle oynamasından sorumlu olduğun ifade eden Gök, hükümetin politikalarından dolayı adalete olan güvenin yüzde 30’lara düşmesine de neden olduğunu belirtti.

TASARIDA NE VAR?

Hükümet Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nı Meclise sundu. 
Aadalet Bakanlığı tarafından hazırlanan tasarıya göre Yargıtay’ın daire sayısı 46’dan 24’e düşürülüyor. 22 daire, 3 yıl içinde Birinci Başkanlık Kurulunca kademeli olarak kapatılacak. Yargıtay’ın 516 olan üye kadrosu Kanunun yürürlüğe girmesiyle 300’e, boşalan her iki üyelik için bir üye seçilmek suretiyle kademeli şekilde nihai olarak 200’e düşürülüyor. 

Yargıtay üyelerine Anayasa Mahkemesinde olduğu gibi 12 yıl görev süresi getiriliyor. 

Yargıtay Birinci Başkanı seçilebilmek için aranan 10 yıl kıdem şartı ise 6 yıla indiriliyor. İstinaf mahkemelerinin faaliyete geçmesiyle vakıa denetimi istinaf mercilerince yapılacağından, Yargıtay’ın içtihat mahkemesi olarak sadece hukukîlik denetimi yapacağı belirtiliyor.  Danıştay’ın daire sayısı 17’den 10’a düşürülüyor. 7 daire, 3 yıl içinde Başkanlık Kurulunca kademeli olarak kapatılacak. Danıştay’ın 195 olan üye sayısı kanunun yürürlüğe girmesiyle 116’ya, kademeli şekilde 90’a düşürülecek. Danıştay üyeliğine 12 yıllık görev süresi getirilmekte ve bir kişiye bir defa seçilme imkanı getiriliyor. Tasarıyla hâkim ve savcı adaylarına meslek öncesi eğitim sonunda yapılan yazılı sınava ilave olarak sözlü sınav getiriliyor. (İstanbulEVRENSEL)