Krasnodar’dan Zafer Günü izlenimleri

Okay DEPREM
Krasnodar

İkinci Dünya Savaşı’nda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) Faşist Almanya karşısındaki tartışmasız zaferinin bir yıldönümünü daha geride bıraktık. 2. Emperyalist Paylaşım Savaşı’nın sonucunu tayin eden Doğu Cephesi’nde Kızıl Ordu 4 seneye yakın bir mücadele sonrasında (1941-1945) Avrupa Rusya’sının önemli bir kısmını işgal etmiş bulunan Nazi işgalci sürülerini Berlin’e kadar püskürtüp Sovyet halkını olduğu kadar, Avrupa hatta dünya halklarını da faşizm tehlikesinden kurtarmıştı. Batı Avrupa’da halen nedendir bilinmez 8 Mayıs’ta anılan ancak, daha doğru bir şekilde eski Sovyet dünyasında her yıl 9 Mayıs günü kutlanmaya devam edilen Büyük Anayurt Savaşı’nın bitiş yıldönümü, bu sene de Rusya başta olmak üzere eski Sovyetler Birliği’ni oluşturan devletlerin pek çok merkezinde büyük gösteri ve törenlerle kutlandı. Büyük zaferin 71. yıldönümünde bu yıl da en geniş katılımlı ve coşkulu miting, geçit ve yürüyüşlerin merkezi kuşkusuz Rusya Federasyonu’nun şehir ve yerleşim birimleriydi. 

SİVİL İNİSİYATİF ASKERİ GEÇİDİN ÖNÜNE GEÇİYOR

Dünyada olduğu kadar Türkiye’de eskiden beri önce SSCB’de ardından da onun ana miracısı olan Rusya’da 9 Mayıs Zafer Günü kutlamaları her daim resmi askeri geçit törenleri ile anılır ve hatırlanır oldu. Başkent Moskova’nın Kızıl Meydan’ında doruğa çıkan söz konusu gösteriler bu şekilde yıllar boyu anmalara damgasını vururken, halk kitlelerinin kendi inisiyatifleri ile, bilhassa SSCB sonrasında, 9 Mayıslardaki etkinliklere katılımı göreli zayıf ve sönük kalmıştı. 2000’lerle birlikte Putin döneminden itibaren kitlelerdeki iştirak oranı yavaş yavaş artarken, esas kırılma ise geçtiğimiz yıl itibariyle Sovyet Orduları’nın galibiyetinin 70. yıldönümü vesilesiyle yaşanmıştı. Bir yandan, savaşa katılmış ve halen hayatta olan gazilerin, askerlerin yaş ortalaması çoktan 90’ı geçmiş ve haliyle toplam sayıları bir avuç ancak kalmışken, bir diğer yandan buna nispet toplam katılım artık on milyonlar ile ifade ediliyor. Kuşkusuz bunda “Bezsmertniy Polk” (Ölümsüz Kitle) adı verilen benzersiz organizasyonun belirleyici rolü var.

TÜM GÜNE YAYILAN ETKİNLİKLER

Güney Rusya’da Anti Faşist Zafer kutlamalarının merkezi 2016’da da Rostov na Donu ve ardından Krasnodar oldu. Biz de bu yıl Zafer Günü’nde yerimizi Kuzey Kafkasya’nın en büyük kenti ve aynı zamanda Kuban bölgesinin başşehri olan Krasnodar’da alıyoruz. Eski adıyla Yekaterinodar bir milyon küsur bir nüfusa ev sahipliği yapmasına rağmen, gün boyunca süren anma etkinliklerine belki de yüz binlerce insanın katıldığı söylenebilir. Gelenek olduğu üzere, kentin tarihi arteri Kızıl Sokak üzerinde yer alan Tiyatro Meydanı bu yıl da gösteri ve törenlerin başlangıç ve odak noktasını teşkil ediyordu. Sabahın erken saatlerinde alanın dört bir tarafında kurulan tribünlerde ve boşluklarda yerini alan binlerce insan 9 Mayıs’ı ilk olarak kent ve eyalet yönetim yetkililerin konuşmaları, askeri bandonun çaldığı marşlar ile hoparlörlerden yükselen nostaljik ezgiler ve de askeri geçit töreni ile karşıladı.

“ÖLÜMSÜZ KİTLE” GÖSTERİLERE DAMGASINI VURDU

Henüz sabahın ilk saatlerinden itibaren Krasnodar’ın farklı yerlerinde SSCB, Berlin muharebesini kazanan askeri kıtaların bayrağı ve Büyük Anayurt Savaşı Zaferi’nin meşhur amblemini taşıyan flamalar eşliğinde araba konvoyları görülmeye başlanmıştı bile. Aynı kitlenin çok daha büyüğü öğleden sonra bu kez Kızıl Sokak’tan Zafer Parkı’na kadar sürecek olan “Bezsmertniy Polk” yürüyüşünde ortaya çıkacaktı. Hemen hemen tamamı siyasal partiler, kitle örgütleri ve çeşitli sivil girişim ve grupların işbirliğinde organize edilen yürüyüşte, on binlerce katılımcı ellerinde, harbe katılmış ve önemli bir oranı da cephede hayatını kaybetmiş olan babalarının, annelerinin, dedelerinin, büyük dedelerinin ve nenelerinin portreleri, fotoğraflarını taşıyarak yürüdüler. Kilometrelerce süren yürüyüşte özellikle genç kitlelerin çok yoğun katılımı, sosyalist döneme dair sembol ve bayrakların çokluğu da göze çarparken, etkinlikler akşam saatlerinde meydanda kent orkestrasının ve Kozak dans grubunun konser ve dansları ile sona erdi.