Ford işçisi eski işçi değil, Türk Metal aynı Türk Metal

Arzu ERKAN
Kocaeli

Ford Otosan işçileri, geçen yıl mayıs ayında katıldıkları metal direnişiyle büyük bir deneyim kazandı. İşçilerin akıllarına kazıdıkları ilk ders her ne koşulda olursa olsun işçilerin birliğini bozmaması ve tüm kararların birlikte alınması. Sendikal bürokrasinin farklı yüzleriyle de direniş sayesinde tanıştıklarını anlatan işçiler bu nedenle 2017 sözleşmesine hazırlanmanın, işçilerin birliğini sağlayacak komiteleri kurmak için çalışma yapmaktan geçtiğini söylüyorlar.

Direnişin kırılması ve öncü işçilerin işten atılmasının ardından Türk Metal’in işveren temsilcilerinin açık desteği ile Ford Otosan’da yeniden örgütlendiğini anlatan işçiler, bugün Türk Metal’e geçiş yapmayan az sayıdaki işçinin de kendi içinde bölünmüş olduğuna dikkat çekti. Üye olsun olmasın Türk Metal’in patron yanlısı sendikal anlayışına öfkenin hâlâ sürdüğünü kaydeden Ford Otosan işçisi “Asgari ücrete gelen zamla birlikte ücret adaletsizliğine isyan ediyor herkes. Ben 8 yıllık işçiyim yeni girenle aynı ücreti alıyorum. Bu da Türk Metal’in yıllardır imzaladığı sözleşmelerin bir hükmünün kalmadığını gösteriyor. Koca Ford Otosan’ın işçileri asgari ücret alıyor. Tepkinin farkında olacaklar ki geçen ay tam altın dağıttılar işçiye. Ama saat ücreti artmadan işçinin memnun olması mümkün değil” dedi.

2017’Yİ BEKLEYİN

Türk Metal’in ücretlerde iyileştirme yapılması talebini “2017 yılını bekleyin” diyerek geri çevirdiğini kaydeden 10 yıllık başka bir Ford Otosan işçisi “2017 yılı sözleşmesi ağızlarına sakız olmuş. Ne olsa 2017. İşçi de eskisi gibi değil artık soruyor, itiraz ediyor. Bunu sağlayan da direniş bunu görmek lazım. Bekleyip, görecekmişiz. Bekleyerek hiçbir şeyin değişmeyeceğini biliyoruz. Onlar işçide beklenti yaratıyor, değiştik diyorlar. Buna inanmamak lazım. Değişselerdi eğer asgari ücrete gelen zamdan sonra ek zam için mücadele ederlerdi. Türk Metal eski Türk Metal. Bunu görmek lazım” diye konuştu.

KOMİTELER KURULMALI

Ford Otosan’da işçilerin yeniden birlik olabilmesi için 2017 sözleşmesine hazırlık sürecinin çok önemli olduğunu belirten işçi şöyle devam etti: “Türk Metal’in taslağını açıklamasını beklersek kaybedeceğimiz kesin. İşçinin taleplerini içeren bir taslağın hazırlanabilmesi için önce biz işçiler olarak yan yana gelmeliyiz. Eksik de olsa, zayıflıkları da olsa bir direniş yaşadık. Yan yana geldiğimizde neler yapabileceğimizi gördük. Şimdi de 2017’ye müdahale edebilmek için birleşmeliyiz. Komiteler kurmalıyız. Taslağımızı kendimiz hazırlamalı, Türk Metal’in önüne koymalıyız.”

Sendikal bürokrasiyi aşabilmenin tek yolunun işyeri komiteleri ile birleşmiş işçiler olduğunu vurgulayan Ford işçisi “Türk Metal’i zaten biliyorduk. Birleşik Metal-İş’i de bu süreçte tanıdık. Bizim bizden başka dostumuz, güveneceğimiz kimse yok. İşçiler olarak birleşmeliyiz. Herkes bir sorumluluk almalı. Direnişte yaptığımız gibi topu sözcülere atmamalıyız. Birleşeceğiz, tartışacağız, karar alıp, aldığımız kararı hayata geçireceğiz. Başka da bir kurtuluş yok” dedi.

FORD’DA BAŞLADI 3 FABRİKAYA YAYILDI

Metal direnişinin önemli merkezlerinden biri de Kocaeli’ydi. Başta Türkiye’nin otomotiv devi Ford Otosan olmak üzere, Arçelik LG ve Enpay gibi 3 fabrikada fiili grevin yaşandığı kentte, otomotiv yan sanayi durumundaki Federal Mogul ve Dytech gibi fabrikalarda ise Türk Metal’den istifalar yaşandı. Ford Otosan’da direnişinin 13. gününde kırılmalar yaşanması üzerine işçiler direnişi sonlandırıp, fabrikaya girme kararı alırken, Arçelik LG ve de Enpay’da ise işçiler polis zoruyla fabrika dışına çıkarıldı. Her üç fabrikada da direniş farklı şekillerde gelişip, sonuçlanırken; işçilerin birliğinin parçalanması üzerine direnişe öncülük eden yüzlerce işçi işten atıldı. Bugün, her 3 fabrikada da Türk Metal Sendikası işveren temsilcilerinin açık desteğiyle yeniden örgütlendi. Ancak işçilerde sendikal bürokrasi ve sömürüye öfke dinmiş değil.

İŞÇİ SEYİRCİ DURUMUNA DÜŞÜNCE

10 yıldır Ford Otosan’da çalışan bir işçiyle görüşüyoruz. Geçen yıl mayıs ayında Bursa’da Renault’da başlayıp yayılan direnişin nasıl bir heyecan yarattığına dikkat çeken işçi “Herkes birbirine ‘Biz neden bekliyoruz’ demeye başlamıştı. Yılların öfkesi birikmişti. Bir kıvılcım bekliyordu herkes işte o kıvılcım Renault oldu. Renault gibi hazırlıklı mıydık, değildik aslında. Sözcüler bile direnişe çıktığımızda seçildi. Biz direnişe çıktığımızda Gölcük fabrikasından kimi arkadaşlarımızın komite kurduğunu, yan yana geldiğini öğrendik. Onlarda tüm bölümlere henüz ulaşamamıştı. Büyük bir heyecanla çıktık direnişe” diye konuştu.

Direnişin ilk günlerinde tüm kararları birlikte aldıklarını, fakat direniş uzadıkça sözcülerin tek başına karar aldığı, işçilerin ise onları izlediği bir duruma gelindiğini anlatan işçi, şöyle devam etti: “Neredeyse tamamımızın ilk eylemiydi. Ne yapacağız, nasıl hareket edeceğiz bilmiyorduk. El yordamıyla, çoğu kez de Renault’dan öğrendiklerimizle hareket ettik. Ama şöyle bir eksiğimiz hep oldu. Biz işverenle görüşmesi için seçtiğimiz sözcülere sanki birer yöneticilermiş gibi davrandık. Bu ne onların ne de bizim suçumuzdu. Onlar direnişe öncülük etmişti ve bu durumda kendiliğinden böyle gelişti. Öyle olunca da işçinin tamamı direniş sürecince bir seyirci gibi davrandı.”

Direnişin fabrika içinde değil de dışarıda başlamasının bir diğer zayıflık olduğunu düşünen başka bir Ford Otosan işçisi “Aslında hepimiz bunun böyle olmasının daha iyi olduğunu düşünüyorduk ilk başlarda. ‘İçerde olsa kimse cesaret edemez’ diyorduk. Dışarıda herkes birbiri görür, güç alır diyorduk. Sonra fark ettik ki; fabrikada ne oluyor, ne bitiyor hiçbirimiz bilmiyoruz. ‘İçerde üretim var’ diyorlar doğru mu, kaç kişi içerde haberimiz yok. Zaten bir süre sonra da amirler insanları aramaya, direniş alanının çevresine gelmeye başlayınca birer, ikişer kopmalar başladı” diye konuştu.

BİRLEŞİK METAL-İŞ HAYAL KIRIKLIĞI YARATTI

Kırılmaların artmasıyla direnişi sonlandırarak içeri giren işçiler, direnişe öncülük eden işçilerin işten atılmasını engelleyemezken, birlikleri de ciddi bir yara aldı. İçeri giren işçilerin azımsanmayacak bir bölümü ise Birleşik Metal-İş Sendikasına üye oldu. Birleşik Metal-İş yönetiminden mücadeleci bir tutum almalarını bekleyen işçiler hayal kırıklığına uğradı. O süreci şu sözlerle anlatıyor 8 yıllık bir Ford işçisi: “İçeri girdikten sonra birliğimizi yeniden sağlarız, bizlere sahip çıkarlar diye Birleşik Metal-İş’e üye olduk. 2 bini aşkın arkadaşımız geçiş yaptı. Onlardan tek bir şey istedik Gölcük’te bir temsilcilik açmalarını ve Ford işçisine kararlı olduklarını göstermelerini. Ama yapmadılar ve bizi yarı yolda bıraktılar. Eğer Türk Metal yeniden örgütlenmişse Ford’da bunda Birleşik Metal-İş’in bu tutumunun da payı büyük. Emin olun sadece ben böyle düşünmüyorum.”