04 Mayıs 2016 11:04

Dersim'de katledilenlerin kemikleri, toprakla buluştu

Dersim Katliamı’na karar verilen 4 Mayıs 1937 tarihli Bakanlar Kurulu toplantısının 79. yıl dönümünde 1937-38 yıllarında katledilenler anıldı.

Paylaş

Kemal ÖZER
Dersim

Dersim'in Hozat ilçesine bağlı Seka Sure Mezrası’nda 14 Ağustos 1938’de katledilen Baran ve Canan ailelerine ait kemikler 78 yıl aradan sonra törenle defnedildi. 14-15 Nisan 2015’te gerçekleştirilen kazıda çıkartılan 11 cenazeye ait kemikler torunlarının elleriyle toprakla buluştu. 11 kişinin kemikleri tek bir tabutta toplanarak, üzerlerine kızıl bir bez ve Dersim puşisi örtülerek toprağa verildi. Tören boyunca yaşlı kadın ve erkekler ağıtlar yakarak 1938’de yitirdikleri için gözyaşı döktü.
Canan ve Baran ailelerinin defnedildiği mezarlık Seyit Turabi Baran’ın fotoğrafı ve çelenklerle süslendi. Burada ilkin çılalar yakıldı.
Törende aileler tarafından oluşturulan Seka Sure İnisiyatifi adına konuşan Suat Baran, üç yıldır kemikleri bulmak için mücadele ettiklerini belirterek, “Bugün 4 Mayıs. Bizim için bugün daha da ağır. 24 büyüğümüzün kemiklerini kaldırıyoruz. Ve 1938’de katledilenleri anıyoruz. Buradan diyoruz; bu 24 kişinin kemiği dersim katliamının bir parçasıdır. Diğer katledilen ocakların bir parçasıdır” dedi.

‘ALEVİLER DEVLET KARARIYLA KATLEDİLDİ’

Yıllarca herkesin “Bu pirler niye katledildi” diye sorduğunu ifade eden Baran, “Bu devletin bir planıydı. Mecliste alınan kararla bu milletin inancını, Kızılbaş Alevilerini, katletmek ve bu çeşmeyi kurutmak istediler. Dersim’in yok edilmesi tüm Kürdistan’ın yok edilmesidir. Dersimin yok edilmesi Kürtçe’nin, Dimili’nin (Zazaca) yok edilmesidir. Sadece fiziki bir yok etmeyi değil, düşünceyi yok etmek istediler. Dersim’in tüm renklerini yok etmek istediler. Ağuçan Pirleri şahsında hak ve adaleti yok etmek istediler. Seyit Rıza Elazığ’da yürürken “Biz Kerbela’nın evlatlarıyız. Biz günahsızız” demişti. Bu mağralarda katledilenlerde aynı şeyi söylediler. Dersim’de yaptıklarıyla Kerbela’yı dört parça vatanımıza getirdiler. Kerbela’yı heryerde yaşatanları, o zihniyetin tohumlarını kınıyoruz” şeklinde konuştu.

‘BUGÜN YAŞANANLAR DERSİM KATLİAMI’NDAN FARKSIZ’

Bugün yaşananların Dersim Katliamı’ndan farksız olduğunu söyleyen Baran, “Dersim sadece kendi Kerbelasına sahip çıkmamalı, Kobanê’den başlayıp Kürdistan’ın tüm Kerbelasına sahip çıkmalı. Eğer dilimize, kültürümüze inancımıza sahip çıkacağız diyorsak bu hak, adalet mücadelesine sahip çıkın. Dersim inançsız, dilsiz, adaletsiz kalırsa Dersim olmaz, Tunceli olur” dedi.

7’Sİ ÇOCUK 11 CENAZE

Baran ve Canan ailelerine ait kemiklerin çıkarıldığı kazı sürecini takip eden Avukat Cihan Söylemez ise çıkarılan kemiklerin ikisinin 13-14, birinin 4-5, birinin 5-6, birinin 6-7 yaşlarında olduğunu söyledi. “7’si çocuk 11 cenaze çıkartıldı” diyen Söylemez, olay yerinde bulunan kovan ve mermilere göre katliamda bu kişilerin sadece yakılmadığı aynı zamanda kurşunlandığını söyledi. Söylemez, çıkan kemiklerin şu isimlere ait olduğunu belirtti; 1925 doğumlu Seyit İbrahim, 1925 doğumlu Seyit halil ,1930 doğumlu Seyid Ali, 1928 doğumlu Seyid Hıdır, 1930 doğumlu Seyid Ahmet, 1931 doğumlu Seyid Besime, 1934 doğumlu Seyide Sultan, 1925 doğumlu Seyide Kevser, 1894 Doğumlu Seyit Hasan.” Söylemez kemiklerine ulaşılamayan 13 kişinin kemiklerinin bulunması için ikinci bir kazı başlatılması için mücadele edeceklerini de belirtti.

KENDİ DİLLERİ VE KÜLTÜRLERİYLE YAŞAMAK İSTEDİKLERİ İÇİN KATLEDİLDİLER

Törende söz alan DBP Eş Genel Başkanı Kamuran Yüksek, “Kürdistan toprağının her tarafından kemikler çıkıyor. Dersim Katliamı, Kemalist anlayışın sonucuydu. 50 bine yakın insanımız, Kürt ve Alevi oldukları için katledildi. Devlet anlayışını kabul etmedikleri için, kendi topraklarında, ana dillerini yaşatmak istedikleri için katledildiler. Kemalizm anlayışı ile Erdoğanizm anlayışı arasında hiç bir fark yok. Biri Dersim’de katliam yaptı öbürü Cizre’de... Devlet anlayışında doksan yıldır hiç bir şey değişmedi. Kemalizmin katliamcı zihniyetini bugün Erdoğan temsil ediyor. Değişen tek şey var o da bu mezalime karşı verilen mücadelenin büyümüş olması ve daha da büyüyeceği... Artık birlikte direniyoruz ve inanıyorum ki birlikte zaferi getireceğiz. Dedelerimizin kemikleri önünde saygıyla eğiliyor direnişi büyüyeceğimize söz veriyoruz” şeklinde konuştu.
Yüksek’in ardından HDK Eş Sözcüsü Gülistan Kılıç Koçyiğit, ve Diyarbakır Belediyesi Eş Başkanı Gültan Kışanak’da birer konuşma yaptı.
Konuşmaların ardından gülbeng okundu ve ağıtlar yakıldı. Tabut omuzlara alınarak kazılan mezara defnedildi. Tören boyunca ağıtlar bir an olsun susmadı. Yaşlı kadınların mezar topraklarını öperek ağıtlar yaktığı duygusal anlar yaşanmasına neden oldu.
Ardından Seyit Rıza Meydanı’nda da katliamda yaşamını yitirenler anıldı. Dönemin fotoğraflarının olduğu sergi açıldı. Anma etkinliği Cizre’de katledilen Mehmet Tunç’un annesi, Cizre için yaktığı ağıdı söyledi.

ÖNCEKİ HABER

Ankara’da Yeşil Yola ‘Dur’ De Sempozyumu

SONRAKİ HABER

İşçi Filmleri Festivali'nde sansüre karşı özel program

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...