Panama, Alman bankaları için de cennet

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Almanya merkezli Süddeutsche Zeitung tarafından pazar günü yayımlanmaya başlanan “Panama Belgeleri”nde daha çok paravan şirketler üzerinden Panama’ya para kaçıran hükümet ve devlet başkanlarının isimleri gündeme geldi. Bu isimlerin bir kısmının açıktan, bir kısmının ise dolaylı şekilde kurulan paravan şirketlerle bağlantılı olduğu tespit edilmişti.
İlk günkü belgelerde siyasetçiler öne, bankalar ve diğer tekeller arka plana düşerken, ikinci gün durum tersine döndü. Zira, tarihin en büyük vergi kaçırma teşhiri olarak adlandırılan “Panama Belgeleri” asıl olarak bankalar başta olmak üzere tekeller ve zenginlerin nasıl para kaçırdığını belgeliyor.

Vergiden para kaçırma işlemine asıl olarak bankaların gönüllü olarak yardımcı olduğu ikinci gün yayımlanan belgelerde ayrıntılı olarak ortaya konuluyor. Süddeutsche Zeitung muhabirleri tarafından yapılan tasnifin ardından yapılan “Bir posta kutusu firması, lütfen” başlıklı habere göre, 28 Alman bankası Panama’da paravan şirketlerin kurulmasına yardımcı oldu. Dünya çapında ise bu skandalın içinde 500’den fazla banka var.

Panama Belgeleri’nin merkezinde olduğu “Mossack Fonseca” hukuk firmasına vergi kaçırmaya yardımcı olan bankaların başında Deutsche Bank, Commerzbank, İsviçre’nin büyük bankası USB ve Royal Bank of Canada bulunuyor.

PANAMA BANDRALI GEMİLER

Belgelere göre, uluslararası bankalar “Mossack Fonseca” üzerinden zengin müşterilerinin vergi kaçırmasına yardımcı olmak üzere 15 bin 600 paravan şirketin kurulmasını sağladı. Özellikle zenginler tarafından yat, gemi ve küçük uçak alma işlemlerinin Panama’daki şirketler tarafından kullanıldığına dikkat çekiliyor. Satın alınan yat, gemi ve uçakların bu nedenle Panama’daki firmanın malı göründüğüne işaret ediliyor. Kullanan zengin sahipler ise genellikle kiracı durumunda.

Süddeutsche muhabirlerinin tasnif ettiği belgelerde, bankaların müşterilerine bu yolla vergi kaçırmaya yardımcı olduğu somut olarak yazışmalarla ortaya konuluyor. Almanya’daki bankalar asıl olarak Luxemburg’deki “Mossack Fonseca” şubesiyle e-posta üzerinden yazışmalar yapıyor. Parası olan ve vergiden kaçırmak isteyen zenginler çoğunlukla banka ya da avukat üzerinden “Mossack Fonseca” ile bağlantıya geçiyor ve 1000 Dolar karşılında şirket satın alarak paralarını bu şirketin hesabına yatırıyorlar. Ardından bu şirket adına çıkardıkları kredi kartlarıyla istedikleri yerde alışveriş yapıyorlar.

BANKALAR VERGİ KAÇIRMAYA YARDIMCI OLDU

Belgelerde somut olarak 14 Alman bankasının Mossack Fonseca üzerinden 1200’den fazla paravan şirket kurduğu görülüyor. Deutsche Bank, sadece 2007 yılına kadar 400 şirketin kurulmasını sağladı. Bunların 50’si halen aktif. Ancak aynı belgelerde Deutsche Bank’ın bu firmalar için aracı olmaktan çıktığı da belirtiliyor.

Yine Almanya’nın büyük bankaları Commerzbank, Hypovereinsbank, Bayern LB de pek çok firmanın kurulmasını sağlamış. Süddeutsche’nin tanımlamasıyla, “7 büyük Alman bankasından 5’i müşterilerine paravan firma kurarak idare etti ve halen de yapmaya devam ediyor.”

Almanya’nın Avrupa’da vergi kaçakçılığına karşı başlattığı girişimlerin sonuç vermesi üzerine zenginlerin bu kez Panama’ya yöneldiği tahmin ediliyor. Aynı yazıda Britanya Virjin Adaları’nın da vergi kaçıranlar için önemli bir merkez haline gelmeye başladığına işaret ediliyor. Bu da Panama’da bazı önlemler alınması durumunda küçük ada devletçiklerinin vergi cenneti olmaya başlayacağı anlamına geliyor. Bölgede vergi ve kara para aklamanın önemli adresi olan Mossack Fonseca’nın bu yüzden pek çok ülkede şube kurduğu, zemin hazırladığı belirtiliyor.

BELGELERİ 1 MİLYON AVROYA SATIN ALMIŞLAR!

Dünyanın gündemini belirleyen Panama Belgeleri’ni (Panama Papers) Almanya’nın satın almasıyla ortaya çıkmış. Daha önce İsviçre bankalarına gizli isimle zenginler tarafından yatırılan paraları tespit etmek için başvurulan bilgileri satın alma yöntemi, burada da hayata geçirildi. Mossack Fonseca firması içinde bir kişiyle, iki yıl önce bağlantıya geçen Kuzey Ren Vestfalya eyaleti vergi uzmanları yaklaşık 1 milyon avro karşılığında bilgileri satın aldı.

Ardından eyalette yaşayıp de paravan şirketler satın alan kişilerin peşine düşüldü. Belgelerde 214 bin paravan şirketten söz edilirken, pek çok Alman bankasının da Luxemburg’daki şubesi üzerinden Mossack Fonseca firması ile bağlantıya geçtiği fark edildi. Böylece Panama vergi dairelerinin hedefi haline gelmeye başladı.

BELGELERLE İLGİLİ BANKAYA SORUŞTURMA

Bu çerçevede Commerzbank’a yönelik bir soruşturma başlatıldı, Frankfurt’taki genel merkeze ve çalışanların evlerine baskınlar düzenlendi. Ayrıca paravan şirket satın aldıkları tahmin edilen yüzlerce müşterilerin ev ve işyerlerine de aramalar yapıldı. Baskınlarda pek çok belge bulundu. Commerzbank daha sonra 17 milyon avro ceza ödemek zorunda kaldı.
Buna rağmen özellikle Alman bankalarının yurtdışındaki şubeleri mercek altında tutulmaya devam ediliyor.

Deutsche Bank’ın İsviçre’deki şubesi de Aralık 2015’te ABD’ye 31 milyon dolar ceza ödemek zorunda kalmıştı. Banka, 2008-2013 yılları arasında ABD vatandaşlarına vergi kaçırmada yardımcı olmuştu. Deutsche Bank’ın “vergi cenneti”  olarak bilinen Cayman Adaları, İsviçre, Guernsey, Jersey, Luxemburg, Mauritius ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde şubeleri bulunuyor.
Alman kökenli Avukat Jürgen Mossack ve Panamalı Avukat-Siyasetçi Ramón Fonseca Mora tarafından kurulan “Monssack Fonseca” müşavirlik bürosunun vergi kaçakçılığını teşvik etmek için toplam 214 bin paravan şirket kurulduğu ortaya çıkmıştı.
Mossack Fonseca’ın 42 ülkede toplam 600 kişilik bir ekibin bulunduğu ifade ediliyor. Ayrıca dünyanın farklı yerlerinde satış yetkilileri de (franchise) bulunuyor. Şirket İsviçre, Kıbrıs ve Virgin Adaları gibi ‘vergi cenneti’ olarak bilinen ülkelerde yoğun faaliyet gösteriyor.

Mossack Fonseca, offshore şirketlere hukuki danışmanlık hizmeti sunan en büyük dördüncü şirket.