Hepimiz Gozi olursak kediler ne yapabilir ki?

Efe SÖNMEZ
İstanbul

Masalda anlatıldığı üzere, memleketin birinde fareler, kedilerden kurtulmanın yollarını ararken yaşlı ve bilgin fare toplantıda bir öneri sunar. Öneriye göre, kedilerin boyunlarına çıngıraklar asılacak, böylece kediler farelere yaklaştıklarında ses çıkartacaklarından farelerin kaçmak için yeterli zamanları olacaktır. Ancak, önerisi kabul gören yaşlı ve bilgin fare, kendisini takdir edenlere “Herkesin en akıllısı benim ama herkesin enayisi ben değilim” der ve sadece kendini kurtarmanın derdine düşerek ortadan kaybolur... 
Hiç kuşkusuz bu masal, nesilden nesle aktarılan, kulaktan kulağa yayılan ve çocuklar için bilgece sözler barındırdığı savunulan diğer masalların kısa bir kopyası. Sadece kendi çıkarını düşünmeyi öğütleyen, birlikte yaşama kültürünün esamisi okunmayan ve çocukların zihin dünyasını olumsuz yönde etkileyen bu anlatılara sıkça rastlanabiliyor. Peki, çocuklar ve toplum, bunun gibi negatif tahayyüllere mecbur mu?

OLUMSUZ ANLATILARA REDDİYE

Bu sorudan ilham alan Altkat Sanat ekibi, Komedya Yapım’la birlikte hazırladıkları Kediler ve Fareler Müzikali’yle, bahsi geçen olumsuz anlatılara reddiye niteliğindeki bir anlatıyla seyirci karşısına çıkıyor. Oyun, fabrikalarında ciğer üreten kediler ile peynir üreten farelerin, iktidar heveslisi Azman ve yardımcısı ‘Çavuş’un gelmesiyle aralarının bozulmasını anlatıyor. Her ne kadar kedilerin çoğu bir arada ve özgürce yaşamdan yana olsa da Azman’ın tehditleri karşısında boyun eğmek zorunda kalıyorlar. Oldukça baskıcı ve militarist düzen meraklısı Azman, ‘Kedi İmparatorluğu’ kurmasının önündeki en büyük engelin fareler olduğunu düşünüyor. Buradan hareketle bir süre sonra fareleri esir alıyor, ürettikleri peynire de el koyuyor. 

DÜNYANIN TÜM FARELERİ BİRLEŞİN! 

Azman’ın gelmesiyle sekteye uğrayan özgürlük ve buna bağlı olduğu oyunda sıkça vurgulanan mutluluk, bir süre sonra yegane özleme dönüşüyor. Uzun saatler çalıştırılan, ücretleri düşük tutulan, en temel yaşam haklarıyla beraber ürettikleri peynirler de ellerinden alınan fareler adına ilk olarak Panço söz alıyor. Oyunun bu kısmında farelerin arasında geçen diyaloglarda ana vurgu, örgütlü gücün karşısında iktidarların zorbaca hakimiyetlerini sürdüremeyeceği yönünde.

Ezilenleri temsil eden farelerden ilk isyan bayrağını ise Gozi çekiyor. Mevcut hale daha fazla dayanamadığını söyleyen ve “özgürlüğe, mutluluğa” kavuşmak istediğinin altını çizen Gozi’yi diğerleri izliyor. Bu sırada farelerle birlikte tüm canlıları kedilerin kölesi yapmak isteyen kötü kalpli Azman ise ‘Oksijen Üretme Makinesi’ni denerken işler sarpa sarıyor ve onunla birlikte diğer kediler hayatlarını kaybetme tehlikesi geçiriyor.Kedileri bu durumdan, şans eseri oradan geçmekte olan fareler kurtarıyor. Bunun üzerine Azman her ne kadar istemese de farelerin talebi üzerine mahkemeye gidiliyor ve yine eskisi gibi fareler ve kedilerin bir arada, barış içinde yaşaması gerektiği kararı çıkıyor.

‘ÖZGÜRLÜK MUTLULUK GETİRİR’

Hikayesi kısaca böyle özetlenen Kediler ve Fareler Müzikali, mutluluğa eşitlenen özgürlük, emeğin ve üretimin değeri, bir arada yaşam, adalet, toplumsal barış ve ölüme karşı yaşamın savunulması temalı diyaloglar çevresinde şekilleniyor. “Birlik olursak her şey yapabiliriz”, “Herkesin yaşamaya hakkı vardır” ve “El ele vermeliyiz” gibi söylemler,oyunu izleyen seyircilerin salondan bu cümlelere aşina olarak ayrılmasını sağlayacak derecede sık kullanılıyor. Oyuncuların etkileyici performanslarının yanı sıra müziklerle de oldukça zenginleştirilen oyunda, sık sık ünlü çizgi filmlere atıf yapılıyor ve “Yemekten önce ellerimizi yıkamalıyız” temalı basit ama önemli mesajlar da yer alıyor.

KÖTÜ KALPLİ AZMAN BİLE SELFİE’YE KARŞI

Müzikalin başrolü, tüm düzeni bozan Azman... Adaletten kaçan, teşekkür etmesini bilmeyen, iktidarını sürdürmek adına her yola başvuran, aykırı seslere tahammülü olmayan ve kendine karşı gelen herkesi hapisle tehdit eden kötü kalpli Azman, gerçek hayattaki despotik liderlerin alaycı şekilde ele alındığı bir karakter olarak göze çarpıyor. Oyunda siyasi metaforların yanı sıra ‘selfie’ konusu da işleniyor. Yardımcısı ‘Çavuş’un birlikte ‘selfie’ çektirme isteğine karşı çıkan Azman, “Çocuklara kötü örnek olma” diyerek uyarıda bulunuyor ve bu konudan muzdarip yetişkinlerin gönlünü kazanıyor. 

BARIŞ KAZANACAK...

Müzikalin su götürmez en etkili mesajı, bugün herkesin özlemle andığı barış... Mahkemenin, kediler ile farelerin bir arada ve özgürce yaşaması gerektiği yönündeki kararı, sahnedeki herkesçe, herkes duysun diye, yeniden ve daha gür bir şekilde oyunun sonunda haykırılıyor: Barış kazandı!