Peköz: PYD'nin Cenevre'de temsiliyeti konusunda arayışlar sürüyor

Deniz NAZLIM

Ortadoğu Uzmanı Mustafa Peköz, PYD’nin Suriye’de toplumsal bir hareket olması ve askeri olarak bir denge sağlamasından ötürü, onlarsız yapılacak Cenevre görüşmesinin asla olamayacağını belirtti. Türkiye’nin Cenevre’de bir zafer kazanmadığını vurgulayan Peköz, sarsıcı sonuçların doğabileceğini belirttiği bahar aylarında savaşın derinleşmesi, Suriye’de iki temel güç olarak PYD ve Esad güçlerinin kalması, Kürt kantonlarının birleşmesi gibi olası gelişmelerle, Türkiye üzerindeki “Kürt sorunu” baskısının daha da artacağını söyledi. 

Uzun zamandır Paris’te araştırmalarına devam Ortadoğu Uzmanı Mustafa Peköz, Cenevre-3 sürecini DİHA’ya değerlendirdi.

PYD OLMADAN BAŞARILI OLAMAZLAR

Peköz’e göre, PYD’nin içerisinde yer almadığı hiçbir barış görüşmesi başarılı olamaz. Bu görüşünü, PYD’nin Suriye içerisinde politik-toplumsal bir hareket olması ve gücünü sadece Kürtlerden değil Suriye’nin Arap, Türkmen, Süryani, Alevi gibi farklı halklarından almasıyla açıklayan Peköz, bu süreçte ABD ve Rusya’nın da PYD olmaksızın bölgede politik istikrarın sağlanmayacağı noktasında ortaklaştıklarını ifade etti.

PYD’SİZ CENEVRE FARKLI OLMAZ

Peköz, Suriye’de Esad rejimi ve PYD’nin iki stratejik güç olduğu, bu iki gücün de temsilcilerinin Cenevre’de bulunması gerektiğini ve bunun bir zorunluluk olduğu ifade etti. Muhalif adı altında İslamcı örgütlerin masada bulunmasının Suriye’de çözüm için hiç katkısı olmayacağını belirten Peköz, “Bu bakımdan Cenevre’den kalıcı bir sonucun alınmasının tek yolu PYD’nin masada bulunmasıdır. PYD’nin masada olmaması Suriye’deki askeri ve politik krizin çok daha derinleşmesi ve çözümsüzlüğün devam etmesi, kaosun devam etmesi anlamına gelir. Cenevre 3 toplantısının sonuçları, Cenevre 1 ve 2 gibi olacaktır” değerlendirmesinde bulundu.

PYD MERKEZLİ KRİZ DEVAM EDİYOR

Peköz, PYD’nin Cenevre’ye katılmaması ve ardından gelen başarısızlığın ABD’yi ciddi şekilde tedirgin ettiğini, ancak ABD ve Rusya’nın hem tedirginlik taşımaları hem de PYD’nin Cenevre’ye davet edilmemesi çelişkisine dikkat çekti. Peköz bu çelişkiyi şöyle açıkladı: “Rekabet, çatışma ve ittifak ilişkilerinin olduğu hemen her yerde böylesi durumlar sıklıkla görülür. Rusya çok açık ABD ise dolaylı olarak PYD’nin katılması gerektiğini söylüyor. PYD’nin masada olmaması birincisi çözümün dışına itildiği anlamına gelmemelidir. İkincisi izlediğim kadarıyla PYD’nin temsiliyeti konusunda arayışlar halen devam ediyor. Cenevre 3 görüşmeleri birkaç oturumluk bir süreç olmayıp birkaç ayı kapsayacak bir dönemi kapsayacaktır. Moskova’nın ‘PYD şimdilik yer almazsa dahi Cenevre’de PYD’nin masası hazırdır’ açıklaması, ABD Dış İşleri Bakanlığı sözcüsünün ise ‘PYD şimdilik davet edilmedi’ değerlendirmesi, aslında PYD merkezli krizin devam ettiğini gösteriyor.”

‘PYD’NİN RESTİ EN ÇOK ABD’DE YANKI BULDU’

Peköz, ABD’nin Arap sermayesi ve Türkiye ile olan bağları üzerinden bir tercih yapmak zorunda kaldığını belirterek, şöyle devam etti: “Ancak böylesi bir tercih, önümüzdeki birkaç hafta içerisinde PYD’nin bütünüyle dışlanması olarak devam ederse, bundan kaybedecek olanın ABD olacağı, bunun savaş sahasında kendisini çok daha belirgin olarak hissettireceği de biliniyor. PYD’nin ‘Cenevre kararlarını tanımayacağız’ tarzındaki açıklaması en çok ABD’de yankı buldu. Bu bakımdan PYD’nin katılmamasını kesinleşmiş bir konu olarak ele almamak gerekir.”

Peköz, ileriki günlerde yapılacak toplantılara PYD’nin davet edileceğini düşündüğünü ve asıl olarak PYD’nin Cenevre’de yer alması için farklı formül arayışında olunduğunu ifade etti.

TÜRKİYE’NİN DİPLOMATİK ZAFERİ YOK

Peköz, PYD’nin Cenevre’ye katılmaması için Türkiye’nin İncirlik Üssü ve göçmenler konusunda şantaj yaptığını, aslında bunun Türkiye açısından bir diplomatik zafer olmadığını belirtti ve “PYD, Suriye’nin çözüm sürecinin aktif bir gücü olarak her şekilde masada olacaktır. Bu gerçeğin değiştirilmesi artık pek mümkün olmadığı, Suriye denklemini belirlemede PYD’nin mutlak bir rol üstleneceğini Esad rejimi dahi kabul ettiğine göre, Türkiye’nin bu çabasının pek ciddi bir sonuç almayacağı açıktır” diye konuştu.

BİR CENEVRE DE TÜRKİYE İÇİN YAPILIR

Son olarak Peköz, önümüzdeki bahar aylarının sarsıcı sonuçlar doğuracağının altını çizdi ve “Türkiye, mevcut gelişmelere gözünü kapamadan, artık gerçekçi olup objektif ve çözümleyici politikalara dönmek zorundadır. Dönmek istemezse, başkaları bu çözüm sürecini önüne koyacaklardır. Eğer Türkiye çözüm sürecine gelmezse bir Cenevre toplantısı da Türkiye için yapılması sürpriz olmaz” ifadelerini kullandı. (DİHA)