Sokağa çıkma yasakları üniversitede sınav sorusu oldu

Sokağa çıkma yasakları İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde sınav sorusu oldu. Bir öğretim görevlisi "Sokağa çıkma yasaklarını" vize sınav sorusu olarak sorarak öğrencilerden bunu hukuki açıdan değerlendirmelerini istedi. Türkiye'nin A devleti diye kodlandığı soruda, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin tarafı olan devletin ilçelerde hak ihlalleri yaptığı, güvenlik güçlerinin bir etnik grubu hedef alan ırkçı, milliyetçi, cinsiyetçi yazılamalar yaptığını, temel ihtiyaçların karşılanamadığını, 160 sivilin öldürüldüğünü belirten akademisyen vakanın değerlendirilmesini istedi.

Sokağa çıkma yasaklarının hukuken değerlendiren akademisyen, "Savaş, seferberlik, sıkıyönetim veya olağanüstü hallerde, uluslararası hukuktan yükümlülükler ihlal edilmemek kaydıyla durumun gerektirdiği ölçüde temel hak ve hürriyetlerin kullanılması kısmen veya tamamen durdurulabileceği" yönündeki hükümlere işaret ederek şu soruyu yöneltti: 

"A devleti ülkesinde bulunan 7 il ve 19 ilçede 'terörizmle mücadele' gerekçe gösterilerek sokağa çıkma yasağı ilan etmiş, bu yasaklar bazı ilçelerde 20 gün aralıksız şekilde uzun sürelerde toplam 196 gün sürmüştür. Bu il ve ilçelere gerçekleştirilen askeri mühimmat, ağır silah ve güvenlik personelinin yer aldığı hava destekli operasyonlar gerçekleştirilmiştir. Sokağa çıkma yasağı uygulanan yerleşim birimleriyle ülkenin geri kalanı arasında iletişim büyük ölçüde kesilmiştir bu nedenle yasağın devam ettiği sürede yaşanan olaylar konusunda edinilen bilgiler yetersizdir. Ancak sokağa çıkma yasağının kaldırılmasının ardından ortaya çıkan fotoğraflar ağır çatışmalar ile ev ve işyerlerine yönelen çok ciddi bir tahribata kanıt sunmaktadır. Operasyonlarda aralarında çocukların da bulunduğu 160 sivil ve resmi rakamlar tarafından 'terörist' olduğu söylenen 170 kişi hayatını kaybetmiştir. Hayatını kaybeden kişilerin otopsilerine bağımsız uzmanların katılmasına izin verilmemektedir. Ulusal ve uluslararası insan hakları örgütleri ve bağımsız gözlemcilerin raporlama için söz konusu yerleşim birimlerine girmesine güvenlik gerekçesiyle izin verilmemektedir.

Sokağa çıkma yasağı uygulanan yerlerde devlet hastaneleri ve okullar boşaltılmış ve özel harekat birimleri için karargah olarak kullanılmaya başlanmıştır. Eğitime son verilerek öğretmenlerin söz konusu yerleşim birimlerini terk ermesi çağrısı yapılmıştır. Yazılı ve sosyal medyada yansıdığı kadarıyla operasyona katılan güvenlik kuvvetlerinin mahalle duvarlarına yasağın uygulandığı ilçelerde yaşayan kişilerin mensup olduğu etnik grubu hedef alan milliyetçi, ırkçı ve cinsiyetçi tehdit içeren yazılar yazdığı görülmektedir.

Yasağın uygulandığı ve on binlerce kişinin yaşadığı yerleşim birimlerinde vatandaşlar temel ihtiyaçlarını (gıda, su, elektrik ihtiyacı) karşılayamamıştır. Operasyon sırasında ateşli silah kullanımı sonucu yaralanan kişilerin diğer ilçelere yönlendirilmesine güvenlik gerekçe gösterilerek izin verilmemiştir. Vurularak yaşamını yitiren cenazelerinin de vurulduğu yerlerde günlerce bekletildiği yolunda çok sayıda tanıklık bulunmaktadır.

A devleti Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne taraftır. Vak'ayı bu kapsamda değerlendiriniz." (DİHA)