Eyüp Belediyesi halka sormadan dönüşüm derdinde: 'Ya birlik olacağız ya da kaybedeceğiz'

Hakkı BEKTAŞ
Taner DOĞAN
İstanbul

Eyüp’e bağlı Güzeltepe, Çırçır, Akşemsettin, Karadolap, Yeşilpınar ve Alibeyköy Merkez Mahallelerinde kentsel dönüşüm korkusu bitmek bilmiyor. Belediyenin, mahalle muhtarlarını muhatap almamasına ve halka danışmadan kentsel dönüşüm projelerini onaylamasına tepkiler devam ediyor. Mücadeleler sonucu birçok mahallede tapularını almaya hak kazanan halk, sonrasında da çareyi kat karşılığı evlerini müteahhite vermek zorunda kaldı. Şimdilerde ise mahalle halkı kentsel dönüşümün ne zaman kendilerini vuracağını bekliyor. Hâlâ tapusu olmayan ve yeşil alan gözüken mahallelerde de sessizlik hakim. Görüştüğümüz Karadolap Mahallesi Muhtarı Ali Ekber Binici, Güzeltepe Mahalle Muhtarı Haydar Penez, Çırçır Mahallesi Muhtarı Yusuf Gül, işlerinin sadece mühür basmak olmadığını söyleyerek birlik olma çağrısı yaptı. Eyüp İlçesi ve Mahalleleri Güzelleştirme Derneği Başkanı Ahmet Akgüzel ise bölgelerinde yapılacak kentsel dönüşüm projesinin kararını halkın vermesi gerektiğini söyleyerek, yeni bir mücadele hattının kurulması gerektiğini söyledi.

PLAN YAPARKEN HALKI DÜŞÜNMÜYORLAR

Çırçır Mahallesi Muhtarı Yusuf Gül: Bu bölgede iki bine yakın gecekondu yeşil alan içerisinde görülüyordu belediyenin planlarında. Çok uğraşmamıza rağmen bu alan yerleşime çevrilmedi. Fakir fukaranın yirmi yıldır oturduğu evin tapusunu vermediler, insanları mağdur ettiler. Büyük kentsel dönüşüm planında 6 Ekim’de ihaleye verilen bu alanda bulunan gecekondular tasviye edilmek istendi. Haliç çevresi, Baraj Yolu çevresi yeniden düzenleniyor, burası mesire alanı oluyor. Dereye denizden su pompalanacakmış, kayıklarla gezilebilecekmiş bu derelerde. Dolayısıyla buralar çok değerli oluyor. Yaklaşık 600 kişi 2000 yılından sonra yaptığı için evlerine tapu alamadılar. Dolayısıyla bunların parselleri Milli Emlak’a gitti ve Milli Emlak bunları Devlet İhale Kanunu’na göre ihaleye çıkartıp satmak istiyor. Şu an yapılan kentsel dönüşüm ihalesinden halk korkuyor, ne zaman yapılacağı konusunda tedirginiz. Şu anda bölgemizde ve İstanbul’un birçok bölgesinde üretilen konutları işçi alamaz, memur alamaz, emekli alamaz. Bölgedeki halka göre, gelire göre fiyatlar çok yüksek. Bizim yeşil alan olarak gösterilen bölge için çok çalışmamız oldu. Önerimiz şuydu belediyeye; bu bölgede yaşayan halkın tapuları hak sahiplerine veril-sin, hak sahipleri kendileri müteahhite versin, fakat kabul edilmedi. Mahallelinin faydalanacağı yeşil alan ve sosyal alan yok. Büyük de bir otopark sorunu var bölgede. Öyle ki 40 bin nüfusu olan bir mahallede sosyal alan yok. Spor kulübümüz var ama sahası yoktur. Düşünün işte 450 öğrencisi olan spor kulübünün sahası yok. Planlamayı masa üstünde yapıyorlar halka soran yok. Bu sorunların gideril-mesi için belediyenin sivil toplumla iletişimde olması gerekiyor. Mesela bu 2005 Alibeyköy Revizyon Planı’nda çok mağdur olan var. Adam hiç alakası olmayan yere yol koymuş, hiç alakası olmayan yerde yeşil alan göstermiş. Planlamalar yapılırken halkın ihtiyaçları gözetilmiyor. Halk da panik halinde elindeki alanı müteahhitlere kaptırıyor. Biz diyoruzki komşularınızla birlikte davranın tek tek hareket ederseniz hepiniz zararlı çıkarsınız, en az yarısını isteyin yapılan dairenin diyoruz. Birçok müteahhit bodrum katı daire gösterip kandırıyor insanları.

BİRLEŞİRSEK GERİ ADIM ATTIRIRIZ

Karadolap Mahallesi Muhtarı Ali Ekber Binici: Yeşil alan ile ilgili sorunlarımız yeni değil, 15-20 senedir süregelen sorunlar bunlar. Birçok insanın da mücadelesiyle bir yerlere gelindi. Tam istediğimiz yerde değil gelinen nokta fakat daha çok onların bize dayattığı şekilde gelişti olaylar. Halkı korkutup, bölmeye çalıştılar. Ölümü gösterip sıtmaya razı etmeye çalıştılar. Kısmen bunu başardılar da. Denize düşen yılana sarılır misali bazı insanlar arazilerini bunlara verdiler. İki daire, üç daire karşılığında bunların dediklerine razı oldular. Birçok alan gitti. Geriye kalan alanlar ise Büyükşehir Belediyesi, KİPTAŞ ve TOKİ’ye ait. Bilindiği üzere 7-8 ay önce Eyüp Belediye Başkanı Remzi Aydın, bir televizyon kanalında yaptığı konuşmada, Eyüp-Karadolap’ta kentsel dönüşüm başlatılacağını söylemiş ve bunun KİPTAŞ ve TOKİ aracılığıyla yapılacağını belirtmişti. Biz bu konuşmanın görüntülerini topladık ve halka gösterdik. Halka değil ranta dayalı bir proje yürüttükleri için sorunları çözme noktasına gelemiyorlar. Bu sorunların çözülmesi ve tartışılması için halk toplantıları, sinevizyon gösterimleri düzenleyerek insanlarımızı bu konuda bilinçlendirmeye çalıştık. Daha sonra bir komisyon oluşturmaya karar verdik. Fakat bu komisyonun içerisindekiler siyasi olarak belediyeye yakınlığından dolayı insanları bölmeye çalıştılar. Yaptığımız toplantının ertesi günü bize danışmadan belediye başkanıyla görüşmeye çalıştılar. Oysa bizim amacımız siyaset yapmadan halkı aydınlatmaktı. Tepkimizi dile getirmek için Çırçır, Karadolap ve Alibeyköy halkı olarak belediyeye yürüdük, yaklaşık 2 bin kişi vardı yürüyüşte. Muhtarlar da katılacaktı ama doğru olmaz diyerek katılmadılar. Ben belediye başkanı ile görüşmemizde ‘Sen militan mısın?’ dediğinde ben de ‘Olmam gereken yerdeyim’ dedim. Kendi konuşmasını insanlara izlettiğimizi, gizli kapaklı işler çevirmediğimizi söyledim. Biz bu meselenin ancak birleşerek ve kararlı bir şekilde karşısında durursak geri adım attırabiliriz. Öncelikle muhtarlar olarak birlik sağlamalıyız. Halkın yanında rantçıların karşısında durmalıyız. Ben kendi adıma halkın yararına olmayan hiçbir uygulamayı kabul etmeyeceğim. Halkın barınma hakkına bir saldırı olursa da sokağa da dökülürüz, kepçenin önüne de dururuz, hukuki olarak da gerekirse AİHM’ye kadar da götürürüz davamızı. Muhtarlık sadece mühür basmak değildir benim için. Birlik olmazsak bu sorunların altından kalkmamız mümkün değil. Parçalayıp, yalnız bırakıp halkın gözünü korkutarak yapmak istediklerini yapıyorlar.

GECEKONDULARI ARAR OLDUK

Eyüp İlçesi ve Mahalleleri Güzelleştirme Derneği Başkanı Ahmet Akgüzel: Kentsel dönüşüm sorunu sadece bölgemize has bir sorun değil. İstanbul genelinde bir sorun. Bölgemizde yapılacak olan kentsel dönüşüm projesi kararını burada yaşayan halk vermeli. Özetle şöyle söyleyelim il yerleşim yerlerinden biri 2007’de açıldı. Tapuların alınması üzerine çağrılar yapıldı pankartlarla. Hisseli tapuları vermesi gerekirken bunu bile vermiyorlar. Gerekçe olarak‚ tek tek vermeyeceğiz ada olarak gelin’ diyorlar. Vatandaşlar ada olarak da birleşiyor. Bu sefer ’Biz birşey düşünüyoruz’ diyorlar. Vatandaşları güç durumda bırakıp olabildiğince de mağdur ettiler. Yapılacak çalışmalar bireysel değil, toplumsal bir çalışmadır. ’Ben yaptım benim dediğim olacak’ dediklerinde ortaya rant çıkıyor. Bayramoğlu bunun en büyük örneği. Bizim talebimiz eğer kentleşme olacaksa bu dokuyu bozmadan, burada yaşayanları da içine katarak, önerileri alınarak yapılması, yerinde dönüşümün yapılması. Burada yıllarca yaşamış, emek harcamış insanlardan kaçırarak, gizli saklı işler çevrilmesin. Aslına bakarsanız kentsel dönüşüm dediler, gecekonduları yıktılar bina diktiler. Şimdi o gecekonduları arar olduk. Gecekonduların az da olsa önünde bir bahçesi olurdu, insanlar oturur sohbet ederlerdi. Şimdi yapılan binalarda ne otopark var ne de çocukların oynayabileceği yeşil alan var. Yerinde dönüşüm de desen böyle olmaz. Yani dönüşüm dedikleri şey aslında toplumdan kaçırılan rant üzerine düşünülen bir durum. Yasal olarak yapacağız diye yasaya sığınarak halkı yerinden etmekten başka bir şey değil bu.

VERİLEN SÖZLER TUTULMUYOR

Güzeltepe Mahalle Muhtarı Haydar Penez: Kentsel dönüşüm deyince insanların tüyleri diken diken oluyor. Maalesef devlet tarafından insanlara verilen sözler yerine getirilmiyor. Belediye başkanı, adayıyken ‘Ben kentsel dönüşüme karşıyım’ diyen Remzi Aydın, başkan seçildikten sonra ‘Ben bu işe kellemi koyarım’ diyor. Biz bu tehlikeleri yıllar önce sezmiştik. Güzeltepe, Çırçır, Akşemsettin, Karadolap, Yeşilpınar’ın bir kısmı ve Alibeyköy merkez olmak üzere buralarda ciddi bir rantın döndüğünü daha önceden görmüştük. Buralarda yaşayanların arazilerini yeşil alan adı altında kamulaştırıp sonradan imara açarak çok ciddi bir rant sağladılar. Madem yeşil alan ilan ettin, niye park yapmak yerine toplu konut bilmem ne adı altında tekrardan imara açtın? Madem imara açacaktınız da buradaki mülk sahiplerini neden gönderdiniz? Eğer gerçekten bu insanlara iyilik etmek istiyorsanız tapusunu verin, halk kendisi yapsın. Bildiğimiz kadarıyla bu bahsettiğimiz mahalleler büyükşehir tarafından ihaleye çıkartıldı ve özel bir şirkete peşkeş çekildi. Özellikle büyük araziler üzerinde ciddi plan değişiklikleri yaptıklarını duyduk. Düne kadar verdikleri vaatlerle bugün söyledikleri aynı değil.

TEK TEK BİR ŞEY YAPAMAYIZ

Bayramoğlu Mahallesi’ne sözde hastane yapacaklardı, Vakıf üniversitesi gelecekti. Torunlar İnşaat’a verdiler. Biliyorlar ki bizim halkımız okul ya da hastane denilince fazla itiraz etmiyor, onlar da bunu kullanıyorlar. Hasdal Kışlası’nın içindeki 60 bin dönümlük arazinin 2 bin dönümünü imara açmak için büyükşehir belediyesinin meclisinden onaylayıp geçirdiler. Ben yerinde dönüşüme razıyım halk da bunu istiyor. Adil bir kentsel dönüşüm olsun herkes kendi yerinde kalsın. Bunların imar projelerinde bir sorun var. Bunların derdi fakir, fukarayı şehrin dışına itip birbirinden kopartmak, sonra da lüks siteler yaparak varlıklı olanlara buraları hediye etmek. Vatandaşın lüks sitelerin aidatını bile verecek gücü yoktur, bunu çok iyi biliyorlar. Bizim halkımız evinin önünde oturup sohbet etmeyi sever, sitelerde bu olmuyor. Yine mahallesinde, evinin önünde düğününü, nişanını yapardı. Cenazesi olur hep birlikte kaldırırlardı. Ama sitelerde oturanlar karşı komşusunu tanımıyor. Bu kentsel dönüşüm bahanesiyle halkımızı kendi kültüründen uzaklaştırıyorlar. Bunlara karşı özellikle Alibeyköy bölgesindeki muhtarlar bir araya gelmeli, sivil toplum kuruluşlarıyla da birlikte hareket ederek kamuoyu oluşturulmalı, yoksa tek tek yapabileceğimiz hiç bir şey yoktur. Yasalar elimizi kolumuzu bağlıyor. Vakit geç olmadan bir araya gelmeli bu rantçılara karşı, yerimizi, yurdumuzu birlikte savunmalı, kültürümüze birlikte sahip çıkmalıyız.