06 Ocak 2016 14:47

Abidin mutluluğun resmini ne zaman çizecek?

...Ve dolaşsaydık Türkiye’yi/Bir baştan bir başa./Yattığımız yerler müze olmuş,/Sürgün şehirler cennet./İşte o zaman Nazım,Yapardım mutluluğun resmini/Buna da ne tuval yeterdi;/Ne boya...

Paylaş

Mustafa DOĞAN
Çukurova Üniversitesi
Resim İş Öğretmenliği

Modern sanatın ve çağdaş Türk resminin ünlü ismi Abidin Dino, 23 Mart 1913 tarihinde İstanbul’da doğdu. 1.Dünya Savaşı yıllarında ailesinin, bir süreliğine, Cenevre’ye yerleşmesi nedeniyle çocukluğu İsviçre ve Fransa’da geçti. Savaşın ardından 1925 yılında İstanbul’a dönen Abidin Dino, Robert Koleji’ndeki eğitimini, resme ve karikatüre olan ilgisinden dolayı yarıda bırakarak, ağabeyi Şair Arif Dino’nun desteği ile hayatını tamamen sanata adadı. Bu sürecin başlamasıyla, edebiyata da ilgisi olan Dino, yazı, resim ve karikatür alanlarında gelişmeler kaydetti.
1930’lu yıllarda ilk yazıları ‘Artist’ adlı dergide, ilk çizimleri ise ‘Yarın Gazetesi’nde yayımlanmaya başladı. Yine bu yıllarda Nazım Hikmet’ in şiir ve oyun kitaplarının kapak çizimlerini yapmış ve genç yaşta ‘ressam’ unvanına sahip olmayı başarmıştı. Ama henüz herhangi bir resim akımına bağlı değildi.
“D GRUBU”
1923 yılında cumhuriyetin ilan edilmesiyle başlayan sanat alanındaki gelişmeler sırasında bir çok sanat çevresi gelenekçi anlayışı reddetmekteydi. 1933 yılında Nurullah Berk, Elif Naci, Zeki Faik, Zühtü Müritoğlu ve Abidin Dino ise aksini iddia ederek ‘toplumcu gerçekçi’ anlayışı savunmuş ve batı sanatıyla boy ölçüşecek nitelikte olması hedeflenen ‘’D grubu’’ adlı sanat topluluğunu oluşturarak yeni bir akıma öncülük ettiler. Topluluğun amacı ülke topraklarında sanatın yaygınlaşmasını, gelişmesini sağlamak ve düşünce yanı ağır basan resimler üretmekti. Bu yönde eserler veren sanatçılar birçok sergiye imza attı.
Abidin Dino Paris’e gittiği yıllarda ressam ve dekoratör olarak film çekim çalışmalarında bulundu. Gertruda, Stein, Andre Malraux ve Pablo Picasso gibi dönemin önde gelen sanatçılarıyla dostluklar kurdu. Yaptığı işlerle özellikle Picasso’nun övgülerini kazandı. Bir dönem çalışmalarında Picasso’nun etkisi altında kalan Abidin Dino 1939 yılında Türkiye’ye dönmesinin ardından öğrendiklerini bigileriyle sentezleyerek özgün bir üslup yakalamayı başardı.
Birçok kişi tarafından Abidin Dino’ya ait olduğu sanılan ve ‘Mutluğun Resmi’ adıyla anılan çalışma ise Abidin Dino’ya değil Dianne Dangel adlı ressama aittir. Orjinal adı ise ‘Home Sweet Home’ olarak bilinir. Nazım Hikmet’in “Mutluluğun resmini yapabilir misin?” sorusuna Abidin Dino resim ile değil ‘Saman Sarısı’ adlı şiirinden şöyle karşılık vermiştir;

Ve dolaşsaydık Türkiye’yi
Bir baştan bir başa.
Yattığımız yerler müze olmuş,
Sürgün şehirler cennet.
İşte o zaman Nazım,
Yapardım mutluluğun resmini
Buna da ne tuval yeterdi;
Ne boya

Yaşamını sanatla anlamlandıran ve bu yönde çeşitli alanlarda birçok yapıt veren, çağdaş Türk sanatının öncülerinden Abidin Dino, 1952’de eşi Güzin Dino ile birlikte kesin olarak Paris’e yerleşti ve 7 Aralık 1993 günü burada hayatına veda etti. Cenazesi İstanbul’a getirilerek Aşiyan’ da toprağa verildi.

ÇİZGİ ANLAYIŞI

D GRUBU adlı sanat topluluğunun kurucularından olan Abidin Dino aynı zamanda politika ile de ilgilenmişti ve sosyalist fikirlere sahipti. Eserlerinde toplumun, hayal dünyasından uzak, gerçek yaşamlarını ele aldı. İşçi ve köylüler, resimlerinde sıkça rol oynadı. Resimlerinde çizgi elemanını özgün üslubuyla etkili bir biçimde kullanmış ve bu çizgileri lekelerle de destekleyerek farklı etki biçimleri oluşturmuştur. Eserlerini, daha çok kullandığı çizgi anlayışı ile rahatlıkla tanımak mümkündür. Ayrıca insanın baş parmağının hayati bir öneme sahip olduğunu, bu parmağın var olmaması durumunda elin işlevini yerine getiremeyeceğini söylemiş ve baş parmağı konu alan bir çok eskiz üretmiştir.

ÖNCEKİ HABER

Siz hiç LOL oynadınız mı?

SONRAKİ HABER

'Çöp'ün serüveni