Çocuk işçi sömürüsü artıyor

DİSK/Genel-İş Araştırma Dairesinin hazırladığı rapor Türkiye’de çocuk işçiliğinin acı tablosunu gözler önüne seriyor. Yasalara göre 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasak, 14 yaşını doldurmuş ve ilköğretimini tamamlamış çocuklar ise ancak hafif işlerde çalıştırılabilir. Ancak Türkiye’deki çocuk işçiliği gerçeği ise bunun tam tersi. 

TÜİK’in hazırladığı İstatistiklerle Çocuk 2014 Bülteni’ne göre Türkiye nüfusunun 22 milyon 838 bin 482’si yani yüzde 29.4’ü çocuk nüfusu. Yine TÜİK’in Çocuk İş Gücü Anketi sonuçlarına göre 2012 yılında çocuk işçi sayısı 893 bin, çocuk işçilerin toplam çocuk nüfus içerisindeki oranı ise yüzde 5.9. Üstelik bu oran 2006 yılından bu yana hiç değişmedi. 6 yıllık süre içerisinde değişen hiçbir şey olmadı hatta 1994 yılından 2006 yılına kadar çocuk işçi oranında kayda değer bir gerileme varken, 2006 yılında 830 bin olan çocuk işçi sayısı, 2012 yılında 893 bine yükseldi. 

Raporda “Vahim olanı, bu yükselişe, tam da gelişim çağlarında olan, sokakta oyun oynaması gereken 6-14 yaş arası çocukların istihdamında yüzde 2.4’lük bir artışa etki etmesidir.  

EV İÇİ ÇALIŞAN ÇOCUKLAR

Ev içinde, karşılığı olmadan çalışan çocuklar, toplam çocuk sayısının yüzde 49.2’sini oluşturuyor. Buna göre yemek pişirme, çamaşır yıkama, ütü yapma, küçük kardeşlere veya hanede bulunan hasta fertlere bakma, evi temizleme, hanede bulunan eşyaları onarma vb. işler çocuğun omuzlarına yükleniyor. Cinsiyete göre dağılımda ise bu işleri, erkek çocuklarından daha çok kız çocuklarının yaptığı görülüyor. Erkek çocukların sayısı 2012 yılında 3 milyon 244 bin iken kız çocuklarının sayısı ise 4 milyon 261 bin. Raporda ayrıca şu uyarıda bulunuluyor: “Bu verilere, resmi istatistiklerde kayıt dışı çalışan çocukların, aile işlerinde çalışan çocukların, sokakta çalışanların ve geçici, mevsimlik çalışanları da dahil ettiğimizde gerçeğin çok daha can yakıcı olduğunu söyleyebiliriz.”

YOKSULLUK EN ÇOK ONLARI ETKİLİYOR

Çocuk işçiliğinin nedenlerinin başında yoksulluk, göç ve eğitim olanaklarından mahrumiyet bulunuyor. TÜİK’in hazırlamış olduğu İstatistiklerle Çocuk 2014 verilerine göre, yoksul fertlerin yüzde 44.3’ünü çocuklar oluşturuyor.

Bölgesel çapta incelersek, çocuk nüfusunun yüzde 43 ile en yoğun olduğu bölge Güney Doğu Anadolu Bölgesi. Bu bölgede yoksul fertler içinde çocukların oranı yüzde 55.8.  

Çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerinden biri olan mevsimlik tarım işleri, Türkiye’de son yıllarda artma eğiliminde. Tarım işlerinde çalışan çocukların, çocuk işçi sayısına oranı yüzde 45 ve tarım sektöründe çalışan çocuk işçi sayısı 326 binden, 399 bine çıktı. Çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerinden olan tarımda çalışan çocuk işçi oranı ise 2006’dan 2012’ye yüzde 8’lik bir artış gösterdi. Bu artışın temel sebeplerinden biri ekonomik faktörler olduğu kadar yaşanan savaş sonucu topraklarını terk etmek zorunda kalan yoksul ve çok çocuklu ailelerin geçinmek için çocukları ile birlikte mevsimsel tarım işlerinde çalışmaları.  

4+4+4’ÜN ETKİLERİ

4+4+4 eğitim sistemi çocuk işçiliği üzerinde etkili oldu. 2006-2012 verileri karşılaştırıldığında, hem çalışıp hep okuyan çocuk işçi sayısı yüzde 63.6 oranında artış oldu. Çarpıcı olan bir diğer artış da, okula devam edemeyip ekonomik işlerde çalışan çocuk işçi oranı. Bu oran 2006 senesinde yüzde 27 iken, 2012 senesinde yüzde 35’e yükseldi. 

ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİN SONLANDIRILMASI İÇİN MÜCADELE

DİSK/Genel-İş Sendikası yaptığı açıklamada daha iyi bir toplumun, ancak çocukların daha sağlıklı, güvenli ve eğitim olanaklarından eşit şekilde yararlanabildiği ve çocukların çocuk gibi yaşayabildiği nesiller ile mümkün olabileceğini bildirdi. Açıklamada “Çocuk işçiliğin yasaklanması ve gerekli önlemlerin alınması için mücadele başta işçi sendikaları olmak üzere tüm emek dostlarının görevidir. Çünkü sorun yapısaldır ve çözümün yoksulluk ile mücadele başta olmak üzere çocuk işçiliğinin kuralsız ve güvencesiz bir alandan uzaklaştırılarak koruma altına alınması gerekir” dendi. (İstanbul/EVRENSEL)