08 Aralık 2015 00:56

Açlıktan kurtaran ‘istikrar’ değil!

Paylaş

Kasım ayına bakınca söylenecek şey her halde şu: Seçim bitti, iddiaların aksine ne ‘istikrar’  geldi ne de geçim kolaylaştı.
Hükümet kurulur kurulmaz ülke son hızla bir dizi krizin içerisine sürüklendi. Rusya ile olan uçak krizi, gazetecilerin tutuklanması ve Tahir Elçi’nin katledilmesi... Bilinmezliğe doğru bir yolculuk!

Emekçiler geçinebilmek için bin bir yöntem bulmak zorunda ve emekçiler için süren tek istikrar da bu. Söz konusu durumun en güzel örneği, İstanbul İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisinin (İSİG) “Asgaride yaşayanlar” raporu*. Rapor iki kişilik emekçi bir aillenin kasım ayı yaşam kavgasını kamuoyuna açıyor.

EK GELİR İÇİN EVLERE TEMİZLİĞE...

Fatma Karaca**, 46 yaşında, evli ve bankacılık sektöründeki büyük ölçekli bir şirkette temizlik elemanı olarak çalışan taşeron bir işçi. Bunun yanında ayda 4 defa yarım gün evlere temizliğe gidiyor ve aileye ek katkıda bulunmaya çalışıyor. Eşi Yılmaz ise uzun bir süre inşaat işçisi olarak çalışmış ama iş kazası geçirmesi sebebiyle sonradan nalburda çalışarak geçimini sağlamaya başlamıştır ve hâlâ aynı işyerinde çalışmaya devam etmektedir. Ailenin her iki bireyi de haftada 6 gün çalışıyor.

Karaca ailesinin çocukları yok; ancak akrabaları olan 19 yaşındaki üniversite öğrencisine, eğitim masraflarına destek olmak gibi maddi yardımdan öte manevi bir yakınlık duyduklarını belirtiyorlar. Aslen Erzurumlu olan aile İstanbul’un Esenyurt ilçesinde kredi ile aldıkları bir evde ikamet ediyor.

YİNE DE YETMİYOR

Karaca ailesi iki kişilik bir aile de olsalar İstanbul’da asgari ücretle çalışmanın zorluğunu büyük oranda hissettiklerini ve gelir-gider dengesini en aza indirmek için gıdadan, ısınmaya kadar pek çok zaruri ihtiyaçlarını bir sonraki aya bölerek veya belli aralıklarla yakın akrabalarından yardım alarak sağlayabildiklerini ifade ediyorlar.

Ailenin toplam harcamalarının yüzde 32’sini kredi ile aldıkları ev ödemesi, yüzde 20’sini gıda ihtiyacı ve yüzde 19’unu da kredi kartı borcu, harçlık, takı vb. giderleri oluşturmaktadır.

Buna göre toplam harcamalar içerisinde “diğer” giderlerinin payının yüksekliği bize ailenin toplam gelirinin yeterli olmadığına işaret etmekte.

BATTANİYE İLE OTURUYORLAR

Bu durumda ne yapmayı planlıyorsunuz” diye sorulduğunda verdiği cevap şu şekildedir:
“Evde henüz doğal gaz yakmadık ve eşim de ben de hastalanacağımızı bile bilsek battaniyelerle oturuyoruz. Bu ay üşüsek de yine de doğal gaz faturasından tasarruf ettik; yazın gelen fatura kadarını yani 20 TL ödedim. Mesela kış geliyor bot almam lazımdı ama onu da erteledim; öbür taraftan evlere temizliğe gittim. Yani anlayacağın kasım ayında şanslıydık yine az borçlandık ama ertelediğim tüm bu şeyler aralık ayında bana harcama olarak dönecek. Masraflar, faturalar artacak.  Kış da geliyor ne kadar erteleyebilirim ki? Zor hayat;  doğal gazı yakmasan hastasın, yakarsın fatura gelir borcu kapatayım derken daha fazla çalışırsın yine hastasın. En azından çalışarak hasta olayım, napayım…”
Fatma Karaca’nın özellikle son cümlelerinde herkes için birincil olması gereken insan sağlığının, maddi zorluklar veya geçim derdi dediğimiz sebeplerle ötelendiğini, ertelendiğini ve Karaca ailesinin zaruri ihtiyaçlarından mecburen vazgeçtiğini görüyoruz.

EK İŞE RAĞMEN AÇIK VERDİLER

Yol parası içinde olmak üzere 2 bin 546 TL aylık ücretleri olan aile bireyleri, nadiren fazla mesai yaptıklarını ve bu zamanlarda da fazla mesai ücreti almadıklarını ifade ediyorlar. Karaca ailesinin aylık 3 bin 41 TL gideri olduğu bilinmektedir. Aile, kasım ayında sadece aylık ücretleri ile geçinselerdi 495 TL açıkları olacaktı; ancak bu açığı önceki aylardan da öngören, bilen ve azaltmak isteyen aile, ek gelir yaratmak amacıyla Fatma Karaca’nın ev temizliğinden gelen 320 TL gelir ile ay sonunu 175 TL gelir-gider açığı ile tamamlayabilmiş.

BU ŞARTLARDA 1300 TL NEYE YETER?

İstanbul İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi “Asgaride yaşayanlar Raporu’nda şu sonuçlara yer vermiş:
* İşçi ay sonunda gelir-gider dengesini ya borçlanarak ya başka birinden yardım alarak ya da temel ihtiyaçlarından mümkün oldukça kısıntı yaparak ve ek işlere giderek sağlayabilmekte.
* 2016 yılında uygulamaya girecek olan yeni asgari ücret 1300 TL de işçilerin barınma, gıda, sağlık, gibi temel ve zaruri ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik değildir.
* Eğitim, ulaşım, iletişim ve ısınma ücretsiz olursa emekçi ailelerinin gelir açığı kapanabilir.  (HABER MERKEZİ)

* Raporu hazırlayanlar: Saniye Kesici, Coşkun Canıvar, Ahmet Çakır
** Gerçek hayat hikayelerine dayanmakta olan raporda, işçilerin kişisel bilgileri -koruma amaçlı- olarak değiştirilmiştir.

ÖNCEKİ HABER

Okul öncesi yerine Kur’an kursları

SONRAKİ HABER

İş güvencesi kamu emekçisinin son kalesi

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...