21 Eylül 2015 00:50

Başkanlık sistemi fiili olarak mı uygulanacak?

Paylaş

Halil İMREK

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Yüksek İstişare Kurulu getirileceğini ilk kez açıkladı.

Saray’da Yüksek İstişare Kuruluna benzer bir kurul oluşturmak istediklerini belirten Erdoğan’ın bu açıklaması “Başkanlık sistemi fili olarak hayata mı geçiriliyor, Bakanlar Kuruluna alternatif bir kurul mu oluşturuluyor?” sorusunu akla getirdi.

Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesinden bu yana Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘başkanlık’ dayatması ile karşı karşıya. Arzulanan ‘başkanlık’ sisteminde başkanın gücü, şu andaki güçlerden daha fazla olup onu tek yetkili kılacak. Başkanlık sistemi ile başkanın hem parti güçlerinin, hem anayasal güçlerin en yüksek seviyede olacağı bir sistem tarif ediliyor.
Mevcut durumda Cumhurbaşkanı fiili Başkan gibi davranıyor ve bu fiili yönetimine hukuksal, anayasal bir zemin oluşturmak üzere açıkça her yol ve yöntemi deniyor. Bu kapsamda Cumhurbaşkanına birçok yetki verildi. En son istihbarat toplama yetkisi ve örtülü ödenek kullanma yetkisi getirildi.

Şimdiki yeni uygulama ise Beştepe’de Yüksek İstişare Kurulu oluşturmak. Bunun anlamı ise; “fiili başkanlık sistemi...”

Erdoğan: Artık ülkede fiili gücü olan bir cumhurbaşkanı var

İhsan Çaralan: Zayıf AKP iktidarı=Fiili başkanlık mı?

CUMHURBAŞKANI İLK KEZ AÇIKLADI

Geçtiğimiz günlerde Erdoğan, TRT 1 ve TRT Haber ortak canlı yayınında Gazeteci Nasuhi Güngör’ün gündeme dair sorularını yanıtladı. Halk tarafından seçilen ilk cumhurbaşkanı olmasının ardından Türkiye’de değişimlerin yaşandığının hatırlatılması ve bundan sonra kendisinin atacağı adımların sorulması üzerine Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na Yüksek İstişare Kurulu getirileceğini ilk kez açıkladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, programda Saray’daki teşkilatlanma yapısının Çankaya Köşkü gibi olmadığını belirterek, “Burada daha farklı, çok daha geniş, kalitesiyle, kariyeriyle yüksek, çok çok faydalı olabilecek kişileri aldık. Şimdi mesela bir de Yüksek İstişare Kurulu gibi bir kurul oluşturmak suretiyle bu ülkede emeği geçmiş, üst düzey yöneticilerden oluşan, farklı dallarda insanları aramıza katmak istiyoruz. Onlarla ilgili şu anda bir kararname hazırlığını arkadaşlarımız da yaptılar” dedi. Erdoğan, dünyada da örnekleri bulunan, 70-75-80 yaşına kadar hakikaten katkısı olabilecek, gerçek dinamizme sahip olan bir ekiple, özellikle bunu yürütmek istediklerini de belirtti.

BAKANLAR KURULUNUN YERİNE Mİ GEÇECEK?

Politika oluşturma Meclisin işi, bunu uygulama ve yürütme ise Bakanlar Kurulunun görevi. Başbakan ise yürütmenin başı. Cumhurbaşkanlığı devleti temsil eden sembolik bir makam. Politika oluşturma yetkisi yok. Mevcut uygulamalar göz önüne alındığında oluşturulacak bu kurul, politika oluşturacak, hükümet de bu politikaları onaylayan ve mecliste savunan durumuna düşecek.  Böylece Yüksek İstişare Kurulu yasal olarak değil ancak fiili olarak Bakanlar Kurulunun yerine geçecek.
Saray’da Yüksek İstişare Kuruluna benzer bir kurul oluşturmak istediklerini belirten Erdoğan’ın bu açıklaması, “Başkanlık sistemi fili olarak hayata mı geçiriliyor?” sorusunu akla getirdi.
* Bakanlar Kurulu var, Cumhurbaşkanlığı danışmanları var. Cumhurbaşkanı istediğinde İçişleri ve Dışişleri bakanlıklarından bilgi alabiliyor.
* Peki, bu Yüksek İstişare Kurulu ne yapacak, nasıl bir işlevi olacak?
* Yüksek İstişare Kurulu, Cumhurbaşkanlığına sadece rapor mu verecek?
* Peki, bu raporlar ne yapılacak, nasıl değerlendirilecek?
* Bu uygulama fili başkanlık sisteminin inşa edilmesi anlamına mı geliyor?
* Yüksek İstişare Kurulu, yoksa Bakanlar Kurulunun üzerinde mi olacak?
* Artık ülkeyi Cumhurbaşkanı mı yönetecek?
Tüm bu konuları AİHM Eski Yargıcı ve Eski CHP Milletvekili Rıza Türmen’e sorduk. Türmen Yüksek İstişare Kurulunun icrai yetkilerinin ne olduğuna bakılması gerektiğini, nasıl bir işlevi olacağının, neden ihtiyaç duyulduğunu kuranların bileceğini söyledi.

SARAY GİDEREK KURUMSALLAŞIYOR

“Yüksek İstişare Kuruluna bakmak lazım,ne gibi yetkileri var?” diyen Türmen, “Ancak yaşananlar ortada. Zaten Cumhurbaşkanı ‘sistem değişti’ dedi. Oysa seçim sistemi değişince Cumhurbaşkanı yetkileri değişmiyor” dedi. Saray’ın giderek kurumsallaştığına ve kendine bağlı kurumlar yarattığına dikkat çeken Türmen, “Kendine bağlı kurumlar yaratması boşuna değil, Anayasal sınırlar içerisinde kalan bir cumhurbaşkanı bunlara ihtiyaç duymaz” dedi.

MEMLEKETİ YÖNETMEK İSTİYOR

Türmen, Cumhurbaşkanının halk tarafından seçildiğinin ama ortada bir anayasa değişikliği, yasa değişikliği olmadığının altını çizdi. Cumhurbaşkanının Anayasa sınırları içinde hareket etmediğini belirten Türmen, “Cumhurbaşkanı, ben fiilen böyle bir sistemi uyguluyorum, demektedir. Daha iyi hizmet etmek için Cumhurbaşkanlığının danışmanları var, Bakanlar Kurulu var. Demek ki onların yapmadığı başka işler yapacak bir istişare kurulu oluşturuluyor. Yetkileri ne olacak, ne yapacak bilemiyorum. Ancak bir gerçek var ki o da Cumhurbaşkanı memleketi idare etmek istiyor. Başkanlık sistemi de olmayınca seçim sonuçları buna el vermeyince fiili başkanlığa çevirmek istiyor” şeklinde konuştu.
Merak edilen ise kendisini devre dışı bırakacak olan böyle bir kararnameyi Bakanlar Kurulunun kabul edip etmeyeceği.

ÖNCEKİ HABER

Ölümsüz Bizanslının rehberliğinde yolculuk

SONRAKİ HABER

Ateş düştüğü yeri yakmıyor, ben de yanıyorum

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...