Yunanistan’da ibre neyi gösteriyor?

Seyit ALDOĞAN
Atina

Yunanistan’da Çipras hükümetinin, SYRIZA içinde yer alan Sol Platforma bağlı milletvekillerinin Troyka anlaşmasına hayır oyu vermesi ve ardından partide yaşanan bölünme nedeniyle kararlaştırdığı erken seçim bu pazar günü yapılacak. SYRIZA, Troyka ile yapılan anlaşmayı ve uygulama yasalarını Yeni Demokrasi ve Pasok partisinin verdiği olumlu oylarla meclisten geçirmiş ve ardından Çipras halkın iradesi dışında bir seçeneklerinin kalmadığını belirterek seçim tarihini 20 eylül olarak açıklamıştı. Karar mevcut muhalefet partilerinin tepkisine yol açmış ve 20 günlük seçim sürecinin yetmeyeceği dile getirilmişti.

SYRIZA VE YENİ DEMOKRASİ YARIŞIYOR

SYRIZA, yeni Troyka anlaşması uygulamaya girmeden (Bir çok madde bu ayın sonunda uygulamaya konacak) seçime giderek en az zararla kurtulma hesapları yapıyor. Kamuoyu yoklamaları SYRIZA ve Yeni Demokrasi Partisi arasındaki farkın yok denecek seviyeye indiğini gösterirken her iki parti çok az oyla da olsa seçimden birinci parti olarak çıkma çabası veriyor.

BİRİNCİ PARTİYE 50 MİLLETVEKİLİ

Koalisyon hükümetlerine olanak vermemek için değiştirilen seçim yasası bir oy fazla alınması durumunda bile birinci partiye 50 milletvekili fazladan veriyor. SYRIZA ve yeni demokrasi dışındaki partilerde üçüncü olmak için yarışıyor. Bunun nedeni ise olası bir koalisyon hükümetinin küçük ortağı olmak. SYRIZA ve Yeni Demokrasinin yüzde 28-30’larda kalacağı tahmin edilirken faşist Altın Şafak’ın meclise üçüncü parti olarak girmesi güçlü bir ihtimal.

UMUT VEREN PARTİ YOK!

Bu seçimlerin en ayırt edici özelliği ise halkta umut yaratacak bir partinin olmayışı ve vaatlerin azlığı!.. Pasok, SYRIZA, Yeni Demokrasi ve Potami, Troyka politikaları dışında bir vaatte bulunmuyor ve bir alternatif göstermiyorlar. SYRIZA diğer partilerin Troyka’ya boyun eğdiklerini kendilerinin ise sıkı bir pazarlıkla olası en iyi anlaşmayı imzaladıklarını iddia ederek kötünün içinde en iyisi olduğu mesajını veriyor. Seçim sonrası olası hükümetin bu partilerden oluşacağı kesin gibi gözüküyor. SYRIZA ve Yeni Demokrasi Partisi koalisyon konusuna sıcak baktıklarını açıklamış bulunuyorlar. Yeni Demokrasi, Troyka anlaşmalarına SYRIZA ile  birlikte evet oyu verdiklerini söylüyor ve temel konularda anlaştıklarını dile getiriyor.

SEÇİMİN GÜNDEMİ TROYKA VE MÜLTECİLER

Geçen seçimlerde AB, avro ve Troyka karşıtlığı  tüm seçim sürecine damga vurmuştu. Bu seçimlerde ise  ‘ulusal uzlaşma’, ‘Troyka dışında bir alternatifin olmadığı’ ve mülteci sorunları ön plana çıkıyor. Troykacı partiler ağız birliği etmişçesine vaatlerde bulunmuyor ve ‘uçurum kenarındaki ülkeyi’ kurtarma söylem ve demagojilerine ağırlık veriyorlar.

KKE SEÇMENE NE SÖYLÜYOR?

Yunanistan Komünist Partisi (KKE) geçen seçimde savunduklarının dışında bir şey gündeme getirmiyor ve ‘halk iktidarı’ dışında bir seçenek olmadığını savunuyor. KKE halk iktidarı dışında AB ve avrodan çıkışın sömürü sistemini değiştirmek anlamına gelmediğini ve avrodan da çıkılsa eski para birimi Drahmi’ye de geçilse işçi ve emekçiler üzerindeki barbar politikaların devam edeceğini ve krizin yükünün gene emekçi sınıflara yükleneceğini söylüyor.

KKE Genel Sekreteri Dimitris Kuçubas 17 Eylülde Atina’da yapılan mitingde “Peki halk iktidarına kadar geçen süreçte ne yapacağız diye bize soruyorlar. Bu kaygı geniş kitleleri sistem partilerinin kucağına itiyor” açıklamasını yaparak diğer parti ve örgütlerle aralarındaki ayrım çizgisine dikkat çekti ve halkın acil taleplerini halk iktidarı söylemiyle birlikte ele aldıklarını bir kez daha vurgulamış oldu. KKE bundan önceki süreç ve seçimlerde olduğu gibi kendisi dışındaki tüm güçleri sistem güçleri ve KKE önündeki engeller olarak görmeye devam ediyor.

HALK BİRLİĞİ NE DİYOR?

Halk Birliği ise eski para birimine geçmeyi, Troyka anlaşmalarının iptalini, özelleştirmelerin durdurularak yeniden kamu malı durumuna getirilmesini, borçların ödenmemesini savunuyor. Başta SYRIZA olmak üzere Troykacı tüm kesim ve partilerin hedefi olan Halk Birliği  karalama ve suçlama kampanyalarının hedefi oluyor. SYRIZA, Halk Birliğini hükümeti düşürmekle suçlarken diğer güçler ‘ülkeyi tehlikeye’ atan politikalarda ısrar olarak değerlendiriyor. Halk Birliğinin  başta KKE olmak üzere tüm güçlere birlikte hareket etme önerisi kabul görmedi ve bir seçim ittifakı ortaya çıkmadı.

ANDARSİA İLE İTTİFAK NEDEN OLMADI?

ANDARSİA ile son günlere kadar devam eden görüşmeler sonunda anlaşma sağlanamadığı açıklandı kamuoyuna. ANDARSİA, bankaların hiç bir ödeme yapılmadan kamulaştırılması ve halk-işçi denetimine verilmesi, borçların tanınmaması ve borç ödemelerinin durdurulması, AB ve Avro Bölgesi’nden çıkılması, emperyalist politikalara karşı tutum alınması, NATO’dan çıkılması, işçi ve emekçi haklarının genişletilmesi vb. maddeleri içeren öneriye ek olarak seçime Halk Birliği- ANDARSİA adı ile girilmesini önerdiklerini açıkladı. Ancak ANDARSİA önerilerinin Halk Birliği tarafından kabul görmediğini, ve Halk Birliğinin program sorununu “kapattıklarını” belirttiklerini ve  kendi programlarını dayattıklarını belirtti.  Bu gelişmeler üzerine olası bir seçim ittifakının olanakları ortadan kalkmış oldu. ANDARSİA ve Halk Birliğinin olası bir seçim ittifakı geniş bir kitleyi bir araya getirebilir ve Troyka karşıtlığını bir cephe altında ifade edebilirdi. ANDARSİA ittifakı içinde yer alan bazı örgütlerin Halk Birliği ile hareket etme yönünde karar aldıklarını ve seçim ittifakı yaptıklarını da belirtmek gerekir.

HALK SEÇİMDEN UMUTSUZ

Pazar günü yapılacak olan seçimlere yönelik ilginin çok az olduğu ve genel olarak kanallarda yapılan açık oturumlar dışında bir seçim atmosferinin oluşmadığı her yönüyle kendisini hissettiriyor. Halkın mevcut partilere karşı olan güvensizliği artmış durumda ve seçime katılım oranının bir önceki seçimle kıyaslandığında düşük olacağı daha şimdiden belli. Geçmişte yüz binleri sokaklara döken Pasok ya da Yeni Demokrasi ya çok küçük meydanlarda ya da kapalı alanlarda miting yapıyor.
Halk ‘Söylem ne olursa olsun hepsi Troyka politikalarını uygulayacak’ diyerek partilere sırt çeviriyor ve ilgi göstermiyor. Sermaye yanlısı basın ise bu durumu değiştirmek için her türlü propaganda ve yalanı gündemine alıyor. Seçim tartışmaları psikologların analizlerine, parti başkanlarının boyunun uzunluğuna ve kısalığına, ne kadar “serin kanlı” olup olmadıklarına indirgeniyor. Kısacası halkı acil taleplerinden ve sorunlarından uzak tutmak için her çareye başvuruyorlar.

SEÇİM İHTİMALLERİ

PASOK’un yüzde 3 barajını aşarak meclise girmesi beklenirken SYRIZA hükümetinin ortağı olan Bağımsız Yunanlılar Partisinin barajın altında kalma ihtimali büyük. Yunanistan Komünist Partisinden (KKE), SYRIZA’ya giden seçmenlerin bir bölümünün geri dönmesiyle bu partinin oylarını yüzde 5.5’ten yüzde 6-6.5’e çıkarması bekleniyor. SYRIZA’nın Troyka anlaşmasını imzalamasından sonra partiden ayrılan Sol Platformun kurduğu “Halk Birliği” ise oy oranının yüzde 6 dolaylarında olduğunu söylüyor. Meclis dışında bulunan sol örgüt ve partilerin içinde yer aldığı ANDARSİA ittifakının ise Halk Birliğine oy kaptıracağı ve meclise girmesinin mümkün olmadığı  güçlü bir tahmin. Yıllardan beri meclise girmeyi başaramayan ve “bunak” olarak adlandırılan Vasilis Levendis’in partisi olan Merkez Birlik Partisinin barajı aşacağı ise kamuoyuna yansıyan bilgiler arasında. Levendis dışında bu partide tanınan kimse yok ve “oyumu Troykacılara değil delilere veririm” diyenlerin diğer partilere tepki olarak bu partiye oy vermesi bekleniyor. Troyka politikalarını savunan tüm partilerle iş birliği yapacağını söyleyen Potami partisinin oylarının yüzde 6.6 dan yüzde 5’lere düşeceği tahmin ediliyor.