Sarıbal: Et fiyatları dünyada geriledi Türkiye’de arttı

CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, kırmızı etteki fiyat artışları ve ithalat kararına ilişkin basın açıklaması düzenleyerek dünyada et fiyatlarının son bir yılda yüzde 16 oranında gerilemesine rağmen Türkiye’de yüzde 28 oranında arttığına dikkat çekti. “Günümüzde kırmızı etin kilogram fiyatı 40-45 lira dolayında seyretmektedir” diyen Sarıbal, “Türkiye insanı Avrupa Birliği’ne oranla iki-üç kat daha pahalı et tüketmektedir. Avrupa Birliği’nde kesime gelmiş besilik dana fiyatı ortalama 2.4€/kg iken; Türkiye’de 5-5.5 €/kg dolayındadır. Yunanistan’da orta gelirli bir ailenin maaşıyla 400-500 kg et alabilirken, Türkiye’de bu rakam 30 kiloya kadar düşmektedir” dedi. Kırmızı et fiyatlarındaki artış bir kez daha karkas et ithalatını gündeme getirdiğini belirten Sarıbal, “Bakanlar Kurulu’nun Et ve Süt Kurumu’na 54 bin ton karkas et ithalat yetkisi vereceği haberleri sık sık medyada yer almaktadır. Kimi sanayiciler ise ithalat yetkisinin yalnız Et ve Süt Kurumu’na değil kendilerine de verilmesini istemektedirler. Et ve Süt Kurumu’na sıfır gümrükle verilecek ithalat yetkisinin, özel sektöre de verilmesi halinde; 2010’da olduğu gibi çok sayıda besici sektörden çekilecektir” diye konuştu.

Geçmişteki gelişmelerin ithalatın dönemsel, önceliklerinin ise üretim olduğunu ortaya koyduğunu söyleyen ve “Türkiye’nin et tacirine değil, et üreticisine ihtiyacı var” diyen Hayvancılık Genel Müdürü Mustafa Kayhan’ın söylediklerini doğrulmadığını aktaran Sarıbal şunları söyledi; “1980 yılından bu yana Türkiye’de nüfusun yüzde 70’in üzerinde (yaklaşık 45 milyondan 78 milyona) artmasına karşılık, toplam hayvan varlığının yüzde 34 oranında gerilediği (yaklaşık olarak 85 milyondan 56 milyon başa düştüğü) görülmektedir. Nitekim canlı hayvan arzındaki yetersizlikten dolayı Türkiye 2010-2014 döneminde yaklaşık 3,6 milyar dolarlık canlı hayvan ve et ithal etmiştir. Bu dönemde yaklaşık 3,5 milyon başın üzerinde canlı hayvan ithalatı yapılmış, karkas sığır eti ithalatı da 200 bin tona ulaşmıştır. Ayrıca hayvansal ürünler ithalatı ile canlı hayvan ithalatı ve kaçakçılığı bir rant ve yolsuzluk kapısı haline getirilmiş, buradan nemalanan bir kesim yaratılmış durumdadır.”

“TÜİK 2014 yılında büyükbaş hayvan varlığını 14.5 milyon olarak açıklamıştır. İnsanlar kandırılmıştır; açıklandığı kadar hayvan olması mümkün değildir. Eğer bu kadar hayvan olsaydı bu sıkıntının yaşanması mümkün olmazdı. Üstelik son 5 yılda 3.6 milyar dolarlık ithalata rağmen” diyen Sarıbal, sorunun ithalat yoluyla çözülmesinin kesinlikle mümkün olmadığını ifade etti.

“İthalat tartışmalarını bitirmek, ülkemizin kırmızı ette dışa bağımlılığının önüne geçmek ve sağlıklı bir toplum yaratmak için küçükbaş hayvan eti tüketimini artırmak gereklidir” diyen Sarıbal açıklamasını şu şekilde devam ettirdi, “Bu konuda kamu kuruluşları, kooperatifler, birlikler, küçükbaş hayvancılık şirketleri gerekli çabayı göstermelidirler. Ayrıca mevcut büyükbaş hayvan ırklarının yapısı değiştirilerek, et ve süt verimi bir arada olan ırklara yönelmek gerekmektedir. Kırmızı et sorununa yol açan diğer önemli etkenler girdi maliyetleri ve verimliliktir. Eğer üretim maliyetleri düşürülemez ve verimlilik artırılamazsa et fiyatlarının gerilemesi olanaksızdır. Maliyetin yaklaşık olarak yüzde 60’ını besi hayvanı fiyatları; yüzde 30’unu ise karma yem fiyatları oluşturmaktadır. Öte yandan meraların bu şekilde imara açılması sürdürülürse, maliyetlerin düşürülmesi mümkün olamayacaktır.

Önceki yıllardaki ithalat deneyimlerinin gösterdiği gibi; ucuz ithal ürünler fiyatları bir süreliğine geriletmekte, ancak ithalat yerli besiciyi üretimden caydırdığı ve birçok işletmenin kapanmasına yol açtığı için üretim azalmakta ve fiyatlarda kalıcı artışa yol açmaktadır. Sorunun çözümü için hayvan varlığı artırılmalıdır. Bunun için büyük işletmelerin kurulmasını desteklemek yerine ülkenin her bölgesinde, küçük ve orta ölçekli işletmelerin yaygınlaşması, üretimde kalması ve etkin biçimde örgütlenmeleri sağlanmalıdır.Böylece ülke imkânları kullanılacak, ülke geneline yayılmış üretim gelir dağılımının düzelmesi ve kırsalda gelirin artırılmasına imkân sağlayacaktır.Bunun yanı sıra sektör et sanayicisinin taleplerini karşılamaya odaklı olmaktan çıkarılmalı, gerçek üretici ve tüketicinin korunması amaçlanmalıdır. Sonuç olarak belirtmek gerekirse; kırmızı et fiyatlarındaki artış ve et ithalatı hayvancılık alanında uygulanan neoliberal politikaların; dolayısıyla AKP’nin uyguladığı tarım politikalarının iflasıdır. Çözüm, acilen hayvan varlığını artırıcı, verimliliği yükseltici, kısacası üretim odaklı politikalar uygulamaktan geçmektedir. Bu kapsamda; hayvancılıkta uygulanan politikalar mevcut üreticileri daha iyi duruma taşıyacak araçlarla donatılmalı ve kamu kaynakları büyük ölçekli ve sermaye ağırlıklı işletmeler yerine küçük ve orta ölçekli aile işletmelerine aktarılmalıdır.” (HABER MERKEZİ)