Okullar can güvenliği sağlanmadan açılacak

Züleyha KARAER
Ankara

Okulların açılmasına haftalar kaldı fakat çocukların can güvenliğini tehdit eden okul kazalarına yönelik çözümler konusunda adım atılmadı. Türkiye’de okullardaki fiziksel güvenlik eksiklikleri yüzünden yılda ortalama 20-25 çocuğun hayatını kaybettiği belirtiliyor. Okulların bu koşullarda açılmasına karşı Gündem Çocuk Derneği, “Okulda Fiziksel Güvenlik” kampanyası başlattı. Derneğin okullarda fiziksel güvenliği sağlama çerçevesinde başlattığı kampanyaya destek arayışları devam ediyor. Gerekli ön hazırlıkları sağlayan dernek, projelerini uygulayabilmek için maddi desteğe ihtiyaç duyuyor. Mehmet Onur Yılmaz “Türkiye'nin gündemi maalesef şu an savaş ve bu gündemin önüne çıkıp kampanyamıza destek oluşturamıyoruz” diyor. Gündem Çocuk Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Onur Yılmaz ile “Okullarda Fiziki Güvenlik” kampanyası ve çalışmalarının geldiği son nokta hakkında konuştuk.

“Okullarda Fiziki Güvenlik” kampanyasını başlatma amacınızı anlatabilir misiniz?
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ile 2013 Aralık ayında Okullarda Fiziki Güvenlik Standartları Protokolü imzaladık. Bu protokol kapsamında okullarda bir çalışma yapacağız. Bu çalışma sonucunda okulların çocukların fiziksel güvenliği için yarattığı sorunları tespit edeceğiz ve bunların engellenmesine yönelik bir sistem kurulmasında bakanlıkla çalışma yürüteceğiz. Danışmanlık vereceğiz, gerektiğinde fiili olarak işin içinde olacağız. Bu çalışmaları yürütebilmek için de kaynağa ihtiyacımız var ve bu kampanya kaynak yaratmak için başlatıldı.

Nasıl bir kampanya yürütüyorsunuz ve hedeflediğiniz desteği görebildiniz mi?
Biz ilk etapta MEB'den bu maddi kaynağı talep ettik. Çünkü bu çocukların doğrudan yaşam haklarını ilgilendiren bir konu ve devletin asli yükümlülüklerinden bir tanesi. Biraz zaman geçtikten sonra Bakanlığın bu çalışmaya kaynak ayırmak gibi bir niyetinin olmadığını gördük. Proje o noktada tıkanma aşamasına geldiğinde kaynak yaratmak için yüzümüzü kamuoyuna döndük. Maalesef kampanya yavaş gidiyor, istediğimiz kaynağa ulaşmamıza daha çok var. Türkiye'nin gündemi maalesef şu an savaş ve bu gündemin önüne çıkıp kampanyamıza destek oluşturamıyoruz. Çocukların yaşam haklarını korumak için bunun peşini bırakmak gibi bir lüksümüz olamaz bu yüzden çabalarımıza devam edeceğiz.

EN KÖTÜ SINIF MALZEME KULLANILIYOR
Okullarda fiziki güvenlik standartlarına ulaşılmazsa ne gibi sonuçlarla karşılaşacağız?
Çok temel bir sorun var. Türkiye'de şimdiye kadar yapılan okulların çok büyük bir bölümü mümkün olduğunca çabuk ve ucuza mal edilmek şiarıyla yapılmış okullardır. Devlet okulu demek ucuz malzeme, kötü işçilik demektir. Piyasaya çıktığınızda hâlâ vardır; pencere doğraması için fiyat almaya gidersin bu işi yapan firmaya malzemelerin kalitesi üzerine konuşurken takılan bir isim vardır mesela. MEB malzemeleri diye bir sınıf vardır. O en kötü sınıf malzemedir. Bu malzemelerle yapılmış bir okul stokumuz var. Okul projeleri mimar elinden çıkmamış çocukları düşünmeden yapılmış okullardır. Bakanlık neredeyse bu konuda okulları yalnız bırakıyor bütçe çok kısıtlı. 

Son günlerde yeni okul yapılması yerine okulların sürekli bir dönüşüme tabi tutulması gündemde. Bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz?
MEB'in okul yapma ve geliştirmeyle ilgili politikası çok muğlak, sürekli bir okul dönüştürme sevdası var. Ortaokullar imam hatiplere, ilkokullar ortaokullara dönüştürülebiliyor. İlkokul yaşı için yapılan bir okul ortaokul çağındaki bir çocuğa hitap edemez. Eylül ayında hangi okulların ortaokul, hangi okulların lise, hangi okulların imam hatip olarak açılacağı henüz belli değil. 4+4+4 ile başlayan ciddi bir karmaşa var. Sadece bu değil, eğitim alanında sürekli bir kadro değişimi var ve bakanlık bu yüzden iş yapamaz halde. 

EFE BOZ'UN ÖLÜMÜYLE BAŞLAYAN MÜCADELE
Okullarda fiziksel güvenliğin sağlanması ile ilgili çalışmalara başlamaya nasıl karar verdiniz?
Daha önceden de anlattığım gibi Efe Boz'un hayatını kaybetmesiyle 2010 yılında ailesiyle tanışmamız üzerine sorunun farkına vardık. Türkiye'de okullardaki fiziksel güvenlik eksikliklerinden dolayı yaygın olarak yılda 20-25 civarında çocuğun hayatını kaybettiğini tespit etmiştik. Aynı zamanda yaygın olarak yaralandıklarını, sakat kaldıklarını fark etmemiz biraz Efe Boz'un ailesinin verdiği mücadeleyle oldu. Biz onlarla tanıştıktan sonra onları hem hukuki alanda onların Efe'nin hayatını kaybetmesinden sorumlu kişilerin yargılanması ve başka çocukların bu olayın başına gelmemesi için verdikleri mücadelede biz onları büyütmeye yardımcı olduk. Kampanyaya dönüştürme, Meclise taşıma, bakanlıkla görüşme gibi çalışmaları yaptık. Benzer şekilde hayatlarını kaybetmiş çocukların ailelerini bir araya getirerek onların dertlerini ve taleplerini Meclise taşıyarak ya da kamuoyunun gündemine taşıyarak bir şekilde böyle bir kampanyaya dönüştürdük. 

‘BAKANLIK 3 YILDA İKNA OLDU’
MİLLİ Eğitim Bakanlığıyla irtibata geçtiğinizde ne gibi bir tepkiyle karşılaştınız? 
Başka çocukların başına gelmemesi için biz MEB’i zorlamaya başladık ve Bakanlığa bağlı okullarda, milyonlarca çocuğun belki ailelerinden fazla zaman geçirdikleri bir alanda fiziksel olarak güvenliklerinin temin edilmesi için ikna etmeye çalıştık. Böyle bir sorunun varlığına ikna etmemiz yaklaşık 3 yıl sürdü. Bakanlık genelde okullarda bu tür kazaların olmasını bir istisna olarak yani münferit vaka olarak alıyor. Biz bu olaylara kaza demiyoruz. Kaza öngörülemeyen olaylar için kullanılması gereken bir kavram. Bu olaylar gayet öngörülebilir şeyler. Bakanlık bu sorunun varlığını kabul ettikten sonra “Bunun düzeltilmesi için de okullarda bir fiziksel güvenlik kontrol sistemi oluşturulması lazım” dedi. Bakanlıkla bir protokol imzaladık ve bu protokol kapsamında bir çalışma yapacağız.

KAMPANYA BİLGİLERİ
Gündem Çocuk Derneği kamuoyundan nasıl bir destek bekliyor?
Duyuru ve desteğin yaygınlaşmasına katkıda bulunulabilir. Sponsor olunabilir. Valilik izni ile yürüyen yardım kampanyası kapsamında; SMS ya da hesaba para yatırılarak katkıda bulunabilirsiniz. Çalışmanın teknik çalışmalarına katkıda bulunabilirsiniz. Bunun ayrıntıları www.gundemcocuk.org adlı sitemizden mevcut. Çalışmaların ilk aşamasında gerekli olan bütçe 630 bin 151 TL.