Karabağlar halkından rantsal dönüşüme itiraz

Metehan UD
İzmir

İzmir'in Karabağlar ilçesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülen 540 hektarlık kentsel dönüşüm projesinin 101 hektarlık ilk etabına ait planlara itiraz geldi. Kentsel dönüşüme karşı bir araya gelerek Karabağlar Kentsel Dönüşüm Platformu Mahalleler Birliği'ni kuran halk Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğü'nde askıya çıkan planlara itirazda bulundu.

'SAKINCALI YERLER YERLEŞİME AÇILDI'
Verilen dilekçede yer alan itirazların başında bölgenin jeolojik alt yapısına karşı çekinceler yer alıyor. Dilekçede imara açılan bölgede yapılaşmanın olmadığı ve tarımsal amaçla kullanıldığı ifade edilerek "Ayrıca bölgenin planlama tarihi boyunca büyük oranda jeolojik sakıncalı alandan oluştuğundan yerleşime uygun olmayan alan olarak planlanmışken, askıdaki planda yerleşime açılmıştır" denildi.

'PLAN BÜTÜNLÜĞÜ BOZULDU'
Projenin etaplara bölünerek planlama bütünlüğü ilkesine aykırı davranıldığının belirtildiği dilekçe de şu ifadelere yer verildi " 1/5000 ölçekli revizyon planı yapılıp bölgenin tamamına yönelik bir gelecek senaryosu çizilmeli, riskli alan bütünü de bu bağlamda bölgenin geleceği içerisinde yerini almalı, sonrasında da belirlenecek etaplar çerçevesinde uygulama imar planlarının hazırlanması gerekmektedir. Askıdaki planların yürürlükten kaldırılıp Karabağlar ilçesi bütününde Revizyon Plan hazırlandıktan sonra “Riskli Alan” ilişkin nazım planlar hazırlanmalı akabinde etapların uygulama imar planları düzenlenmelidir".

'EKOLOJİK DEĞERLER YOK SAYILDI'
Askıdaki planlar ile ekolojik değerlerin yok sayılmasına da yer verildiği dilekçede "Dere yatakları, yeraltı-yerüstü sularının birbiriyle ilişkisi ve karşılıklı dengesi gözetilmeden değiştirilmiş/ üzerine yapı yapılabilir hale getirilmiştir. Plan üzerinde dere yatağı değiştirince yatak değişmeyeceği için yerleşim açısından sakıncalı alanlar yerleşilebilir hale getirilmiştir. Bölgede hal hazırda mevcut yerüstü suyolları ıslah çalışmaları kamu kaynaklarıyla tamamlanmış dere yataklarıdır. Mevcut ıslah faaliyetleri fiilen işlevsiz kılınmıştır" denildi.

'KONUT FİYATLARI YÜKSEK'
Dilekçede, planın anayasanın 56. Maddesinde ifadesini bulan “sağlıklı güvenli çevre” oluşumu şartlarına aykırı olduğu da belirtildi. Konut maliyetlerine de değinildiği dilekçede şunlar dile getirildi "Planlama alanı için öngörülen konutlardaki kullanım alanları ( Ort. 150 m²) İzmir kentindeki mevcut mekân kullanım alışkanlıkları ile ağırlıklı olarak uyumsuz olduğu gibi, inşa edilmek istenen zemin özellikleri ile birlikte değerlendirildiğinde konut inşaat maliyetleri ekstra yüksek çıkacak bu da alanın içerisinde bulunduğu ağırlıklı olarak alt ve alt-orta gelir grubunun yaşadığı “Riskli Alan” bütününde uygulama sürecini zora sokacaktır"

'ÜST GELİRLİLER İÇİN TİCARİ MERKEZLER'
Plandaki ticari merkezlerle ilgili de " Mevcut haliyle askıdaki planlar, iş merkezleri, üst gelir gruplarına yönelik konut alanları üretilecek bir alan yaratmaktadır. Bu kamu kaynaklarının israfıdır. Zira 6306 sayılı kanunun sağladığı çeşitli vergi ve harç muafiyetlerinden yararlanarak, söz konusu kanunun ruhuyla alakası olmayan biçimde yakın çevresinden daha yüksek maliyetle bir yerleşim alanı yaratılmak istenmektedir" denildi. Dilekçede ayrıca planlar hazırlanırken halkın görüşlerinin sorulmadığı ve ilçe belediyesi ve büyükşehir belediyesinin görüşlerinin ded dikkate alınmadığına yer verildi.

İTİRAZ ÖNCESİ BASIN AÇIKLAMASI
Dilekçeleri vermeden önce bina önünde basın açıklaması yapıldı. Basın açıklamasında konuşan Karabağlar Kentsel Dönüşüm Hak Arayanlar Derneği Başkanı Halil Ecevit, afete dayanıklı sağlıklı yapılaştırma adı altında başlatılan sürecin, ticari alanların oluşturulması anlamanı geldiğini ifade ederek  "Yasanın müteahhitlere sağladığı çeşitli vergi avantajlarıyla; bu alanın zenginlere peşkeş çekilmesinden başka bir şey değildir. Kamu yararı yoktur. Bu planların ve yapılmak istenen Kentsel Dönüşümün temel amacının rant olduğu kesinleşmiştir. Bu yaşamlarımıza uzatılmış bir talan planıdır" dedi.

TÜRKİYE'NİN EN BÜYÜK KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJESİ
İzmir'in Karabağlar ilçesindeki, Cennetçeşme, Salih Omurtak, Bahriye Üçok, Limontepe, Ali Fuat Erden, Umut, Gazi, Özgür, Yüzbaşı Şerafettin, Devrim mahallelerinin tamamı ile Yurtoğlu, Abdi İpekçi, İhsan Alyanak, Uzundere, Peker mahallelerini kısmen kapsayan 540 hektarlık alan 31 Aralık 2012 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 6306 sayılı afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında kanun kapsamında Riskli Alan ilan edilmişti.  26 Haziran'da ise bu dönüşüm alanın içinde kalan Uzundere, Peker ve İhsan Alyanak mahallelerini kısmen kapsayan, 101,4 hektarlık alanda 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı askıya çıktı. Askıya çıkmış olan bu planlar genel olarak boş alan üzerinde bulunmaktadır. Bakanlık yapı stoku oluşturarak proje kapsamında hak sahiplerini bu bölgeye yapılması planlanan konutlara taşımak istiyor.

Askıdaki plan üst ölçek planlarla uyumsuz durumda. Bölge 1/100.000 ölçek planda kısmen ağaçlandırılacak alan; kısmen kentsel gelişim alanıdır. 1/25.000 Ölçek planda ise konut dışı kentsel çalışma alanı olarak planlanmıştır. Üst ölçek plan kararlarıyla ağaçlandırılacak alan yerleşime açılmış; konut dışı Kentsel Çalışma Alanı konut kullanımına sokulmuş durumda.