Bir yanda ölüm diğer yanda hırsızlık suçlaması
Gürkay GÜNDOĞAN
Zonguldak’ta, maden ocaklarında son 4 yılda meydana gelen iş kazalarında can veren 52 maden işçisinden 28’i kaçak işletilen ocaklarda yaşamını yitirdi. Tek geçim kaynağı madencilik olan ve neredeyse her aileden en az 1 kişinin madende öldüğü Gelik Beldesi’nde yaşayanlar, işsizlik nedeniyle iş güvenliğinden yoksun denetimsiz kaçak ocaklarda çalışmaya devam ediyor. Kaçak ocaklarda üretim yaparken yakalanan madenciler ise ‘hırsızlık’ suçlamasıyla yargılanıyor.
Son 4 yılda tespit edilen 599 kaçak ocak hakkında işlem yapıldı. Dinamitle patlatılarak mühürlenen bu ocaklardan bir çoğu daha sonra tekrar üretime açıldı. Son 4 yılda, iş güvenliğinden yoksun denetimsiz üretim yapılan kaçak ocaklarda meydana gelen iş kazalarında 28 maden işçisi yaşamını yitirdi. İş kazalarına ve ölümlere rağmen iş güvenliği tedbirlerinin ‘sıfır’ olduğu ocaklarda günlük 30-40 lira yevmiye karşılığında üretim sürüyor. Bölge insanı, kaçak ocaklardan çıkardıkları kömürü piyasa fiyatının altında satarak geçimlerini sağlıyor.
‘HIRSIZ DAMGASI YEDİM’
Kaçak ocakların en yoğun olduğu bölge, tek geçim kaynağı madencilik olan ve neredeyse her aileden en az 1 kişinin madende can verdiği Kilimli İlçesi’ne bağlı 5 bin nüfuslu Gelik Beldesi. Beldede 20 yıl önce kaçak ocakta üretim yaparken yakalanan ve ‘hırsızlık’ suçlamasıyla yargılanan 55 yaşındaki Sıtkı Caymaz, genç yaşta ekmek parasını çıkarmak için canını tehlikeye atarak çalışırken ‘hırsız’ damgası yediğini söyledi. Caymaz, “İnsanlar işsiz. İş bulamayınca mecbur giriyoruz kaçak ocaklara. 30-40 lira yevmiye alıyorlar. Can güvenliği, hiç bir şey yok. Burada tarım yok, sanayi yok ne yapacak? Maden ocağında çalışacak. Yetkililer gelsin bizi dinlesin. Buraya sanayi kursunlar” dedi.
Amcası ve kuzenini kaçak ocakta göçükte kaybeden 36 yaşındaki Fehmi Çavuşoğlu ise “Ben de askerden önce madende çalışıyordum. 2 maden şehidi verince bıraktım. Sonu olmadığını gördüm. Şimdi inşaatlarda çalışıyorum. Ama burada insanların yapacak başka bir işi yok” diye konuştu.
2001’de ağabeyini kaçak ocakta göçükte kaybeden, kendisi de kaçak ocakta kömür çıkarırken yakalanıp hırsızlıktan yargılandığı davada 10 ay hapis cezası alan 35 yaşındaki Aydın Çoban da bölgede bir çok kişinin ailesinden birini madende kaybettiğini söyledi. İnsanların ekmek parası için kaçak ocaklara girdiğini anlatan Çoban, “Hırsızlıktan sabıkalı olduğum için başka bir sektörde işe giremiyorum. Biz bu damgayla yaşamak istemiyoruz. Benim 3 çocuğum var. Bunlar okuyacak. Çocuklarımın bundan etkilenmesini istemiyorum. Artık bu damga bizden kalksın. İŞKUR’dan işe girecektim. Ama bu yüzden giremedim” diye konuştu.
Gelik Belediye Başkanı Burhan Sezgin, 301 madencinin öldüğü Soma faciasından sonra yapılan yasal düzenlemelerin ardından kaçak özel maden işletmelerinin işçi çıkarttığını bunun da kaçak ocakçılığı artırdığını söyledi. (Zonguldak/DHA)
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
