90'lı yıllarda askerlerce yakılan Zengok'ta yaşam arayışı
Askerlerce yakılarak bir enkaza dönüştürülen Muş'un Zengok köyü, hayalet bir köyü andırıyor. 60 haneli Zengok'ta, şimdi yalnızca birkaç aile yaşıyor. Yazdan yaza köye gelen bu aileler, bostan ekerek hasret gideriyor. Köylerine geri dönmek isteyen Zengoklular, imkanların olmayışından yakınıyor.
Muş merkeze bağlı Zengok köyü, devletin bölgede yarattığı tahribatı en acı şekilde yaşayana köylerden biri. 60 haneden oluşan köy, 1993 yılında askerler tarafından ateşe verilerek bir enkaza dönüştürüldü.
Devlet şiddetine tanıklık eden köylüler ise, sürgün, göç ve katliam ile karşı karşıya kalınca çareyi Muş, Mersin ve Adana illeri ile Avrupa ülkelerine gitmekte buldu. 5 yurttaşın yakılarak katledildiği köyde erkeklerinin tamamına yakını gözaltına alındı ve bunların birçoğu yıllarca cezaevinde kaldı. Müebbet hapse çarptırılan 6 köylü halen cezaevinde bulunurken, geriye kalan birçok kişi PKK saflarına katıldı. Geçen zaman içinde köyden PKK saflarına katılan 10 Zengoklu girdikleri çatışmalarda yaşamını yitirdi.
BOSTAN EKEREK HASRET GİDERİYORLAR
Köyün ateşe verilmesinin adından köy okulu ve camisi başta olmak üzere tam yıkılmamış evlerde 2 yıla yakın bir zaman kalan askerlerin duvarlara yazdığı "Ay yıldızlı bayrağım uğruna canım feda", "Komando Hasan 73/70", "Çimentepeli 74/1" gibi birçok yazıya rastlamak mümkün. Kalıcı olarak kimsenin yaşamadığı köyde bulunan birkaç aile, yaz aylarında geldikleri köylerinde bostan ekerek hasret gideriyor.
Evleri yakılarak ateşe verilen Muzaffer Samur (51) adlı yurttaş, devletin yaşattığı acıları bir türlü unutamayıp her yaz köyüne gelerek bostan ekerek zamanını geçiriyor. Köylerinin ateşe verilmeden önce yaklaşık 60 haneden oluştuğunu söyleyen Samur, geçim kaynaklarının tarım ve hayvancılık olduğunu belitti.
Köyün 1993 yılında askerler tarafından ateşe verildiğini belirten Samur, "Askerler gelerek köyü ateşe verdi. Ardından herkes bir tarafa kaçmaya başladı. Kısa zaman içerisinde köy harabeye dönüştü. Köylülerin tamamı başta Muş olmak üzere Adana, Mersin ve Avrupa ülkelerine kaçtı. Biz de Muş'a gitmek zorunda kaldık" şeklinde konuştu.
'DÖNMEK İSTİYORUZ AMA İMKÂN YOK'
Yıllarca köylerine geri dönebilme hasretiyle yaşadıklarını ifade eden Samur, "Şu an köyümüzde 2 aile var. Yazın kalıp, kışın Muş'a geri dönüyorlar. Ben ve bir başka köylü de gelip burada bostan ekiyoruz. Köyümden uzakta yaşamak istemiyorum. Bu nedenle sürekli köye geliyorum. Vaktim olduğu sürece buraya geliyorum. Köyümüze temelli geri dönmek istiyoruz ama kalabilecek hiçbir imkân yok. Elektrik bile yok burada" diye konuştu. (DİHA)
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
