Kamu hastanelerinde 45 milyonluk şaibe!

Tamer Arda ERŞİN
Ankara

Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı hastanelerde  45 milyon 56 bin liralık  şaibeli yapım işi tespit edildi. Şaibe hastanelerin yaptığı ihalelerden kaynaklanıyor. 2 milyon lirayı aşan ihaleler sadece kurumun Strateji Geliştirme Başkanlığınca denetleniyor, ancak başkanlık denetim işini yerine getirmiyor.

Hastanelerde yaşanan bu şaibeli, ihale işlemleri Sayıştayın 2013 yılı Kamu Hastaneleri Kurumu denetim raporuna yansıdı. Rapordaki bu tespitleri Toplum ve Hekim dergisindeki yazısına taşıyan Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz, kamu hastanelerinin yapısının değiştirildiğini belirtiyor. Hastanelerin değişen bu yapısının “Kaynakların daha akılcı yönetimi, verimlilik ve özellikle bütçenin ölçülü kullanımı” iddiasıyla gerçekleştirildiğine dikkat çeken Yavuz, hastanelerde gerçekleştirilen değişimin sonucunu Sayıştay raporlarındaki tespitlere yer vererek açıklıyor.

DENETİM YOK

Sayıştay’ın 2013 yılı Kamu Hastaneleri Kurumunda yaptığı denetimlere göre kuruma bağlı hastanelerin yapım ve hizmet işlerinde şaibe var ve bu şaibenin tutarı  45 milyon 56 bin lira. Kurumun taşra teşkilatınca yapılan 1 milyonu aşan hizmet alım ve 2 milyonu aşan yapım işlerinin Strateji Geliştirme Başkanlığınca ön denetime tabi tutulması gerekiyor. Ancak bu denetimi başkanlık yıl içerisinde yapmamış ve Sağlık Bakanlığı da bu işlerle ilgili inceleme başlatmamış.

Şaibeli işleri denetlemeyen kurum, 2014 yılında çıkardığı genelgeyi taşra teşkilatına gönderdiğini ve tüm işlem ve faaliyetleri takip etmek için bilgi alt yapısı çalışmalarını başlattığını söyleyerek Sayıştay denetçilerine kendini savunmuş.

GÖSTERMELİK TİS İMZALANIYOR

Sağlık tesislerinde anlaşılan taşeron firmalar ve bu firmada çalışan sendikalı işçiler arasında Toplu İş Sözleşmesi imzalanmış.

Firmalar bu sözleşmelerdeki işçi haklarını ödemedikleri için işçiler dava açmış ve dava sonucu taşeron firmaların ödemesi gereken hakları, firmalarla yapılan anlaşmalarda yer olmamasına rağmen kurum ödeme zorunda kalmış.

İŞÇİNİN PRİMİNİ ÖDEMİYORLAR

Taşeron firmaların kurumla yaptıkları anlaşmalarda personellerine ödeyecekleri kısa vadeli bir prim oranı belirledikleri. Ancak ihalede belirttikleri prim oranından daha düşük oranda primi SGK’ye yatırdıkları Sayıştay denetçilerince tespit edilmiş. Denetçiler konuyu bir örnekle de açıklamış: “Farklı illerde yürütülen yerinde denetimlerde, yükleniciler tarafından ihale dokümanında belirlenmiş olan kısa vadeli prim kolları oranı üzerinden değil de daha düşük oranlar üzerinden prim yatırıldığı tespit edilmiştir. Örneğin bir temizlik ihalesinde; ihale dokümanında yüzde 1.5 olarak belirlenmiş olan prim oranın yüzde 1 üzerinden yatırılması gibi. Elbette ki böyle bir uygulama, yükleniciler tarafından katlanılması gereken prim yükünü mevzuata aykırı bir şekilde düşürmektedir. Böyle bir durumun varlığı halinde katlanılması gereken prim yükü ile katlanılan prim yükü arasındaki farkın SGK’ye yatırılması veya Fiyat Farkı Kararnamesi esaslarına göre idarelerce kesilmesi gerekmektedir.”

MALİ TABLOLAR GÜVENİLİR DEĞİL

Sayıştay denetçileri, Kamu Hastaneleri Kurumunun döner sermaye işletmelerinin mali tablolarının güvenilir bilgi içermediğini belirtmiş ve buna gerekçe olarak şu tespitlerde bulunmuş:
* Döner sermaye ek ödemelerinde iç kontrolleri hataları
* SHÇEK paylarında hatalı hesaplama
* Sağlık tesislerince tahsil edilen katılım paylarının SGK’ye ödenmemesi
* Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı sağlık tesislerinin Genel Sağlık Sigortası kapsamındaki hastalarına sundukları sağlık hizmetlerinde faturalandırma kurallarına uymaması
* Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu bünyesinde faaliyet gösteren sağlık tesislerinin birbirlerinden almış oldukları hizmetlere ilişkin gelirlerde mükerrerlik (tekrar) oluşması
* Sağlık tesislerince verilen hizmetlerden doğan alacakların takip, tahsil ve muhasebeleştirilmesine ilişkin uygulama hataları yapılması
* Kuruma bağlı sağlık tesislerinde ticari alanlara ilişkin kira bedelleri ile elektrik, su ve ısınma giderlerine katılım paylarının tam ve zamanında tahsil edilememesi ve muhasebe işlemlerinin mevzuata uygun şekilde yapılmaması
* Kamu Haznedarlığı Genel Tebliği hükümlerine uyulmaması
* Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ve Kuruma bağlı sağlık tesislerindeki; stoklar, maddi duran varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar ve sermaye yedekleri hesaplarındaki hatalar.