21 Haziran 2015 03:58

Karadeniz’den kadın hikayeleri

Yeşilden maviye… Karadeniz’den Kadın Portreleri isimli derleme çalışmasında Karadeniz kadınlarının çilesi, yaşam öyküleri, sevinçleri kısaca başrolde kendileri var.

21 Haziran 2015

Paylaş

Uğur BİRYOL

Leyla Çelik ve Elif Yıldırım; iki arkadaş yola çıktılar ve Karadeniz kadının hikâyelerini bir derlemede bir araya getirmeye çaba sarf ettiler. Ne iyi ki böyle bir derleme çalışması elimizde artık. “Karadeniz’den Kadın Portreleri” aslında çalışkan kadınlar ülkesi Karadeniz’in kadınlarının hayatına, yazarlarının birebir tanıklıklarıyla, yaşanmışlıklarıyla içeriden bir ses niteliğinde. Kadın temelli bir kitap olmasına rağmen, Karadenizli erkek yazarların da katkıda bulunduğu; annelerinin, ablalarının ya da hayatlarında yer etmiş büyükannelerinin, teyzelerinin hikayelerini aktardığı; zaman zaman dramatik bazen de komik anıların paylaşıldığı bir derleme olarak portreler anlatıyor.

Karadeniz’de yaşayan ve çoğunlukla yaylacı kadınların içinde büyüyen bir çocuk olarak benim Karadeniz kadını algımla, kitapta yazılanları okuyunca o kadar çok benzerlik kurdum ki…Oğlunun ve torununun yolunu gözleyen gözü yaşlı anneler, sabahtan akşama kadar sıkı bir çalışma temposunda çalışmak zorunda kalan kadınlar, evin ve temel yaşamın her şeyi… Sabahları; çocuklarına şefkat gösterir gibi baktığı ineklerini salıverince nerdeyse gözleri yaşaracak kadar sevgi dolu kadınların; bütün bir güne damgasını vuran koşturmacası, telaşı…Velhasıl Karadeniz’de kadın olmak zor zanaat.
Volkan Konak, türkülerinde Karadeniz kadınına çok yer veren isimlerdendir. Bir tanesinde şöyle der: “Duyduğuma göre ağabeyimin resmini ahırda inekle buzağın arasına asmışsın, benim kocakarıcığım, millet senin kara bıyıklı oğluna sevdanı bilemez, gülecekler sana… İlaçlarını bir kez olsun saatinde al anacım…” Maçka’nın bir diğer ozanı Sunay Akın da, “Martı Yüzlü” isimli şiirinde, “Bilmezdim annemin yaşantısındaki renkliliğin/Yalnızca raflara dizili kavanozların içindeki reçeller olduğunu…” Karadeniz kadınının renkliliği reçelleridir, inekleridir, hasreti gurbetteki çocuklarıdır; dağlara şöyle bir seslendi mi yüreğinizin darmadağın olması kaçınılmazdır. Karadeniz kadınının mutluluğu pek anlaşılmaz, çünkü bölgenin yağmuru çetin güneşi üveydir. Karadeniz kadını; dağlarının üstünden eksik olmayan bulutlar gibidir, geçer gider… Ama her zaman coğrafyasının kendine sunduğu zorlu koşullardan kendine bir kültür, bir yaşam biçimi çıkarabilmiş; bir öz yaratabilmiş, maharetli bir ülkedir kadınlar…

ÇOK SESLİ KARADENİZ…

Adnan Genç, Ahmet Özer, Ayla Hindistan Adak, Birkan Yüksel, Bülent Şirin, Çiğdem Sezer, Evrim Kepenek, İlknur Yakupoğlu, Kemal Sahir Gürel, Mahir Özkan, Mehmet Akif Ertaş, Paluri Arzu Kal Demirçi, Sezai Sarıoğlu, Vahit Tursun, Yıldız Yıldız gibi çok sayıda yazar ve şairin yazılarıyla destek verdiği Karadeniz’den Kadın Portreleri derlemesini mutlaka okuyun. Okuyun ki; gizemli dağların ardında bambaşka yaşayan Karadeniz kadınını daha yakından, ilk tanıklıkla öğrenin. Böylece televizyonlarda veya popüler kültürde yaratılmaya çalışılan klişe Karadeniz kadınının gerçek yaşam hikayelerini okumuş olacaksınız. Ezcümle; Karadeniz’in çok sesli, çok dilli, çok kültürlü yapısının içerisinde yer alan kadınların ilmek ilmek dokuduğu hikayeler belleğinizde güzel izler bırakacak.

Yeşilden Maviye (Karadeniz’den Kadın Portreleri), 440 sayfa, Nika Yayınları

Derleyen: Leyla Çelik/Elif Yıldırım

(ubiryol@gmail.com)

ÖNCEKİ HABER

Restorasyonun imkansızlığı kurgusal bir şey değildir

SONRAKİ HABER

Kayıkla karşıya geçen ilk ‘küçük savaşçı’