16 Kasım 2006 00:00

Kafka?n?n Amerika?s?

Franz Kafka?n?n yazmaya ba?lad??? ilk roman olan ?Amerika?, Can Yay?nlar? taraf?ndan yay?nland?. Bu roman?nda, d?nemin yayg?n basmakal?p Amerika imgesini tersine ?eviren Kafka, Amerika?y? modern toplumun bir metaforu olarak i?liyor.

Paylaş

Franz Kafka?n?n yazmaya ba?lad??? ilk roman olan ?Amerika?, Can Yay?nlar? taraf?ndan yay?nland?. Bu roman?nda, d?nemin yayg?n basmakal?p Amerika imgesini tersine ?eviren Kafka, Amerika?y? modern toplumun bir metaforu olarak i?liyor.
Kafka, 1911 y?l?n?n sonundan 1914 y?l?na kadar aral?klarla ?zerinde ?al??t??? ve Der Verschollene (Kay?p Ki?i) ba?l???n? vermeyi d???nd??? roman? tamamlayamam??t?. Kafka, sadece ?Ate??i? ba?l?kl? b?l?m? 1913 y?l?nda ayr? bir ?yk? olarak yay?nlayabildi. Kafka?n?n ?l?m?nden sonra ise Max Brod 1927 y?l?nda bu roman fragman?n? Amerika ba?l???yla yay?nlad?. Can Yay?nlar??n?n yay?nlad??? ?Amerika?n?n roman?n T?rk?esi Ay?a Sabuncuo?lu?na ait.
K?l??l? ?zg?rl?k!
Roman?n kahraman? Karl Rossmann geldi?i f?rsatlar ?lkesi Yeni D?nya?da ba?ar?l? bir kariyere ba?lamak yerine sosyal anlamda sars?c? bir ini? ya?ar.
Kendisini ba?tan ??kartan bir hizmet?i k?zdan gayrime?ru ?ocu?u d?nyaya geldi?i i?in ebeveynleri taraf?ndan evden kovularak Amerika?daki amcas?n?n yan?na g?nderilen Karl, Okyanusu ge?erek New York?a ayak bast???nda asl?nda bir anlamda vatans?zd?r art?k. ?yi niyetli, g?rd??? haks?zl?klara kar?? ??kmadan edemeyecek kadar geli?mi? bir adalet duygusuna sahip ve biraz da naif say?labilecek on alt? ya??ndaki Karl??n bu yeni ve so?uk d?nyada kendine bir yer bulamayaca??, daha roman?n ba??ndaki New York Liman??na giri? sahnesinde ?zg?rl?k An?t??n? g?rd???nde belli olur: Heykelin elinde tuttu?u ?ey me?ale de?il, Karl??n ba??na geleceklere i?aret eden k?l??t?r.
?ehirlerin, binalar?n, yollar?n, ileti?im sistemlerinin, otellerin, tiyatrolar?n, k?sacas? her ?eyin Avrupa?dakilerle kar??la?t?r?lamayacak denli b?y?k boyutlarda oldu?u ve devasa bir makine gibi i?leyen bu d?nyada ac?mas?z kapitalizm ve onun insanlar aras? ili?kilere yans?malar? da egemendir.
?ki k?tada da zenci!
Avrupa?da tutunamayan Karl??n buradaki tutunma ?abalar?n?n da k?sa s?re sonra ba?ar?s?zl??a u?rayaca?? daha ba??ndan bellidir. ?nce yan?na yerle?ti?i zengin amcas? onu tam anla??lamayan bir nedenden dolay? reddeder ve onu ?lkenin bat?s?na g?nderir. Daha sonra Karl, Occidental Otel?de asans?rc? olur. Bu otelin, arka planda kalan, anonim g??ler taraf?ndan y?nlendirilen karma karma??k ve anla??lmaz y?netim yap?s? da ona bu devasa iktidar mekanizmas? kar??s?ndaki g??s?zl???n? hissettirir. Buradan kovulduktan sonra kendini ?ark?c? Brunelda?n?n evinde bulur. Zorla tutuldu?u bu evden ve ona yine g??s?zl???n? hissettiren ba??ml?l?k ili?kisinden sonunda bir ?ekilde kurtulur ve bir tiyatroda i? ba?vurusunda bulunur. ?? ba?vurusu s?ras?nda ad?n? ?Negro? olarak vermesi de, d?nemin Amerikas??nda zencilerin toplumsal d??lanm??l??? d???n?ld???nde, Karl??n Avrupa?da oldu?u gibi, Amerika?da da zenci muamelesi g?rd???n? ortaya ?arp?c? bi?imde koyar.
ÖNCEKİ HABER

Bir ge?mi?in ?zlemi: Bana ?ehirleri Anlat

SONRAKİ HABER

Yolu belli bir gemi

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...