SOL A?IK

T?rkiye ekonomisi ?ocuklar gibi ?en d??a a??l?yordu ve burjuvazinin k?????nden b?y???ne b?t?n kesimleri gelece?e hi? olmad?klar? kadar ?umutla? bak?yordu. Devletten ihale alan, ta?eronluk yapan, ?birikmi?? d?viz bulunduran, yeni ?zel bankalar a?ma sevdas?nda olan kimseler olarak art?k ?lkenin en muteber insanlar? olmu?lard?. Aralar?nda bir zamanlar?n ?sevimli? solcular?, inan? sahibi dindarlar?, eskinin fa?isti yeninin giri?imcisi, t?m zamanlar?n liberali olmak ?zere her ?e?it ?fraksiyondan? zat-? muhterem vard?. ?zlemle bekledikleri siyasal ko?ullar olu?mu?, ekonomiden elini ete?ini ?ekmesini bekledikleri devlet b?t?n?yle kendi y?r?ngelerine girmi? ve yeni yat?r?m alanlar? onlara g?z k?rpmaya ba?lam??t?. Vergi istisna ve muafiyetleri, te?vik kredileri, ?cret bask?lamalar?, ?zelle?tirmeler ve finansal i?lemlerin liberalize edilmesi gibi karar ve uygulamalar olduk?a i?lerine yaram??, biriktirmekten bir hal olduklar? sermayeleri nihayet akacak mecralar?na ula?m??t?. Dur durak bilmeden, s?n?r tan?madan ve yanlar?na yabanc? sermayeyi de katarak b?y?meye ba?lad?lar. Bu ?yle bir b?y?meydi ki zamanla tek tek bankalar?, televizyonlar?, gazeteleri, kamu kurulu?lar?n?, otelleri ele ge?irmeye ba?lad?lar. Sermayelerine sermaye katt?klar? bu s?re? onlar? durmadan b?y?tt?. Art?k devlet bor?lanmak zorunda kald???nda do?rudan onlar?n kap?s?n? ?al?yordu ancak her kap? t?k?rt?s? bir ?ncekine g?re daha pahal?ya patl?yordu. ??nk? her ?eyi ele ge?irenler d?vizli, hisse senetli ve tahvilli ???k???t? ekonomisinde ?retim yapmadan kazan? elde etmenin tad?na varm??lar, devlete bor? olarak verdikleri dolarla, faizle ge?inmeye ?oktan al??m??lard?. ??te bu ?retim yapmadan ?ge?inme? hali onlara ba?ka ?i?lerle? de u?ra?abilme olana?? tan?d?. Buna yabanc?lar ?rekreasyon? ad?n? veriyordu. Bu kez ?rekreasyon olsun? diye spor kul?plerine ortak olmaya, y?netimlerine girmeye, onlar? finanse etmeye ba?lad?lar. Sonra da birbirleriyle kul?plere kendi soyadlar?n?, ?irketlerinin ad?n? verme yar???na girdiler. Y?llar?n spor kul?plerinin isimleri ?n?ne ard?na ald?klar? ?falanA??, ?filano?lu? ile an?l?r hale geldi. B?ylece kendi adlar?n? ve markalar?n? duyurmak i?in bo? yere rekl?m harcamas? yapmak zorunda kalm?yor ?camian?n? en ?ok tan?nan simalar? oluyorlard?. Sadece camialar de?il, politikac?lar da iyi tan?yordu onlar?. ?o?u ayn? zamanda ??kt?klar? kentin yerel bas?n?n? da sat?n alm?? olan bu ki?iler, vekil se?ilmek i?in kendilerine muhta? olduklar?n? bildikleri adaylarla karanl?k ili?kilere girerek konumlar?n? garanti alt?na al?yorlard?. Ancak sermayenin etki alan? geni?ledik?e hegemonya paradoksu gere?i kontrol etmekte daha g?? hale gelmeye ba?lam??t?. ?stelik her ne kadar onlar b?yle bir ?ey yokmu? gibi davransa da kapitalizm hep azalan kar oranlar? yasas?na g?re ?al???yordu. Sonu?ta zarar etmeye ba?lad?lar. ??nk? yatay ve dikey birle?meler yoluyla b?y?tt?kleri ?irketleri art?k kendilerinden daha b?y?k olanlarla rekabet edemiyordu. Bunun ?zerine ?nce ?irketlerini sonra da sat?n ald?klar? kul?pleri birer iki?er tasfiye etmeye y?neldiler. Bir zamanlar kol kola, stat stat, salon salon dola?t?klar? politikac?lar, kendileriyle neredeyse her g?n r?portaj yapan gazeteciler birden bire onlara s?rt ?evirdi. Zaten i?ler bu a?amaya gelince eskinin ?kankalar?? da birbirlerini jurnalleme tela??na d??t?ler. Sat?n al?nm?? ma?lar, ayarlanm?? hakemler, hesaplar?na y?kl? paralar yat?r?lm?? sporcular, ?anak sorularla g?ndemi ?de?i?tiren? gazeteciler ve ba?ka kimler varsa b?t?n iplikleri pazara d?k?lmeye ba?lad?. Ama nedendir bilinmez bu zevat?n bunca y?ld?r kar?? kar??ya kald??? b?t?n yapt?r?mlar sadece hakemlikten el ?ektirilmek, bir s?re ?milli? formadan uzak kalmak, dinlendirilmek bi?iminde oluyor. Bas?n a??klamas? yapan kamu ?al??anlar?n?n, afi? asan ??rencilerin, yaz? yazan ayd?nlar?n ba??na bir anda binlerce ki?i ile ?pres? yapanlar, s?z konusu ?malum? ?ah?slara dokunmamak i?in topsuz alanda bo? ko?u yap?yorlar. ??renciler de, ayd?nlar da, kamu ?al??anlar? da ?toplu? ko?maktan ve de ko?turulmaktan yoruldu art?k. Buyurun zemin m?sait, biraz da siz oynay?n ve ?adamlar?n?z?? ka??rmay?n.
Cem Do?an