20 Kasım 2006 00:00

POL?TEKN?K E??T?M

Bundan b?yle pazartesi g?nleri siz Evrensel okuyucular?na bu ba?l?k alt?nda e?itim sorunlar? ?zerine yazmaya ?al??aca??m.

Paylaş

Bundan b?yle pazartesi g?nleri siz Evrensel okuyucular?na bu ba?l?k alt?nda e?itim sorunlar? ?zerine yazmaya ?al??aca??m. Bedensel, estetik ve zihinsel e?itimin ?retim kavram? i?inde nas?l ele al?nd??? ve bu anlay???n g?n?m?z?n pedagojik sorunlar? a??s?ndan nas?l i?e yarayaca?? problemi, bu s?tunun temel derdi olacak. Elbette sadece kuramsal ve tarihsel de?il, g?nl?k e?itsel sorunlar ?zerine de birlikte d???nmeye ?a??raca??m sizleri. Ku?kusuz politeknik e?itim gibi bir ?er?evede yazmak zor. Bunun pek ?ok nedeni var. Birincisi, art?k kimse bu e?itim ak?m?ndan bahsetmiyor. Neredeyse unutuldu gibi bu sosyalist pedagojik ak?m. ??nk? insanlar?n ortak derdi art?k ??ok y?nl? insan? de?il, ?a??r? uzmanla?m?? birey?. Her insan kendine bir uzmanl?k alan? se?ip ba?ka alanlarda at oynatmay?, hem riskli hem de fuzuli say?yor. ?kincisi, ge?mi?te ?retilmi? bir ak?m, kavram ya da anlay??? g?n?m?z sorunlar? a??s?ndan d???nmek kolay olmasa gerek. ???nc?s?, bug?n t?m d?nyada neoliberal e?itim paradigmas?, e?itimin piyasada al?n?p sat?lmas? gereken bir meta oldu?u anlay???n? yerle?tirmi? durumda; yani, e?itimin bir meta de?il ama paras?z, kitlesel ve demokratik bir sosyal hak oldu?unu iddia edenler, en hafif tabirle, dinozor olmakla a?a??lan?yor.
M?fredat, ders kitaplar?, MEB, Talim ve Terbiye Kurulu Ba?kanl???, ??retmen ve ??renci sorunlar?, e?itimde ?l?me ve de?erlendirme, s?nav ve eleme sistemi, resmi ideolojinin e?itim anlay???, milliyet?i pedagoji, alternatif e?itim ak?mlar?, demokratik e?itim uygulamalar?... Bu t?r konular? olabildi?ince politeknik e?itim a??s?ndan ele?tiriye tabi tutacak ve ?nerilerde bulunaca??m. Yani, ele?tirmek yetmez, yolu ayd?nlatacak me?ale niteli?inde fikirler de laz?m. K?y?da-k??ede kalm?? gibi g?r?nen ve fakat e?itimcilerin, ??renci ve velilerin pek fark etmedikleri ya da d?z mant?kla ele ald?klar? konulara de?i?ik bak?? a??lar? ?nermeye ?al??aca??m. Bu s?tunda bir nokta hep sabit kalacak: O da e?itim ile ?retim/eylem ve ideoloji/bilin? aras?ndaki ili?kinin kabul?. Bu da demektir ki, okul dedi?imiz ?rg?t ya da ?rg?n e?itimin toplumun mal ve hizmet ?retimi ve formasyon edinimi (bilin? ya da fikirlerin aktar?lmas?) ile do?rudan ili?kileri bulunmaktad?r. Bu ili?kiler, diyelim ?niversitelerdeki teknopark ya da teknokent ?rne?inde nas?l ?ekilleniyor? Bu gibi sorular? soyut de?il, somut veri, istatistik ve bilgiler ?????nda inceledi?imizde, kalk?nma ve geli?menin yeni dinamiklerinden biri olarak sunulan bu teknoloji merkezlerindeki ?irketlerin, ?niversitelerin hem s?rt?ndan nas?l palazlan?p rekabet g?c? kazand?klar?n? hem de evrensel bir e?itim kurumu olan ?niversiteleri nas?l da ?zg?r bilgi ?reticisi kurumlardan piyasaya ba?l? i?letmeler haline getirdikleri a???a ??km?? olacakt?r.
Belki ilk birka? yaz? politeknik e?itim ?zerine biraz teorik bilgilendirmeler i?erecek. Asl?nda buna ihtiyac?m?z da var, zira e?itimde toplam kalite y?n(e)timi, ak?ll? okul, in?ac? felsefe, meslek liseleri ve katsay? vb. derken mesela Makarenko?nun g?r??lerini unuttuk; kolektif okul uygulamalar?n? hat?rlam?yor olabiliriz; e?itimdeki ?zg?rl?k?? alternatif yakla??mlar? hi? duymam?? olmam?z m?mk?n. Bu t?r tarihsel bilgilerin yola ??karken torbada, cepte mi demeli asl?nda, bulunmas? iyi. ??e yarayabilir. Fakat birikimleri yerinde, zaman?nda ve do?ru bi?imde harcamak da ?nemli. Mesela, K?y Enstit?leri?ni tart???rken ?? Okulu ak?m?n?n kapitalist d?zenle uyumlu arg?man ve uygulamalar?n? hat?rlamak do?ru fakat bu yerli tarihsel ?rne?i politeknik e?itim anlay??? ?er?evesinde y?celtmek, yanl?? bir ?eydir.
Ya?ad???m?z d?nem, k?reselle?me denilen yeni bir kapitalist birikim a?amas? taraf?ndan her bak?mdan tutsak al?nm?? durumda. Bu dilimize ve kulland???m?z kavramlara da sirayet etmi? g?r?n?yor. Mesela e?itimde egemen ideolojik s?ylemin en ?ok telaffuz etti?i kavramlar?n ba??nda ?rekabet? geliyor. Yani, hem devlet kendi kamu okullar?ndaki y?netici ve ??retmenlerden hem burjuvazi kurdu?u e?itim kurumlar?ndaki ?cretli e?itim g?revlilerinden ?unu bekliyor: D?nya pazar ya da piyasalar?nda ba?ka akt?rlerle rekabet edebilecek formasyon ve donan?ma sahip i?g?c? yeti?tirmek. Yani, e?itimin insan g?c?n?n yeti?tirilmesi i?levi kabul ediliyor ama bu i?g?c?, insani kolektif de?erler -insanl?kla dayan??ma, yoksullukla m?cadele, evrensel k?lt?r, sosyalist ?evre bilinci, eme?in de?eri vb.- ?er?evesinde de?il, bencil bir ideolojinin de?erlerine g?re tan?mlan?yor. Y?ksek rekabet g?c?ne sahip, en ileri teknolojiyle uyumlu, piyasa ko?ul ve standartlar?na g?re ?retken, her ortamda en kaliteli de?eri ?reten, y?ksek d?zeyde uzmanla?m??, ekip ?al??mas?na uygun bir bireyi tan?ml?yor bu anlay??. Bu t?r insan, sermayenin istedi?i insan tipidir. Cin fikirli, kurnaz, havay? iyi koklayan, tek derdi para kazanmak olan, l?ks ya?am? g?zleyen, kendine d?n?k ve bencil bir tip... Marx ve Engels?in Alman ?deolojisi?nde ?izdikleri ?ok y?nl? insan profilinin tam z?dd?nda yer alan bu tip, d?nyan?n her yerinde insanl??a zul?m getirmekten ba?ka bir i?e yaram?yor. Bu tipe kar?? yeni bir insan yaratmak gerekiyor. Politeknik e?itimin b?ylesi bir potansiyeli var. Yeter ki anlayal?m...
Kemal ?nal
ÖNCEKİ HABER

Hekimlerin m?cadelesi s?recek

SONRAKİ HABER

?nsanlar patronlar?n umurunda de?il

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...