K?rt?eye ?zel stat? talebi

Diyarbak?r B?y?k?ehir Belediyesi taraf?ndan d?zenlenen 4. Edebiyat G?nleri kapsam?nda 18-19 Kas?m g?nlerinde yap?lan K?rt Dilini Koruma ve K?rt?e E?itim Konferans??n?n sonu? bildirgesi ?stanbul K?rt Enstit?s? Ba?kan? Sami Tan, K?rt?e Dil ??retmeni Ali ?ift?i ve MKM y?neticilerinden Elif Kaya taraf?ndan a??kland?. Konferans delegasyonu ad?na sonu? bildirgesini Ali ?ift?i okudu. B?y?k?ehir Belediyesi taraf?ndan Ba?lar Belediyesi Konferans Salonu?nda 150 dilbilimci ve dil aktivistinin kat?ld???n? belirten ?ift?i, K?rt dilinin durumu, asimilasyon ve oto-asimilasyonun ula?t??? d?zeyin de?erlendirildi?ini s?yledi. K?rt?e?nin korunmas? ve geli?tirilmesinin tart???ld??? konferansta ?u kararlara var?ld?:
- Konferansta asimilasyon politikalar? bir insanl?k su?u olarak de?erlendirilerek, a??k bir dille mahkum edildi.
- K?rt siyaset?ilerine kendi dillerinde siyaset yapmalar? ?a?r?s?nda bulunan konferans bile?eni, ayr?ca K?rt kurumlar?ndan da kendi dilinde siyaset yapmalar?n? istedi.
- Konferans kat?l?mc?lar? K?rt diline y?nelik tahamm?ls?zl?klere dikkat ?ekerek, ?zellikle DTP?li belediyelerin K?rt?e kullanmalar? ve te?vik etmeleri nedeniyle kar??la?t?klar? bask? ve engellemeleri k?nad?.
- Konferans delegasyonu Federal K?rdistan B?lgesi h?k?metine, Duhok vilayeti ve ?evresinde kullan?lan Kurmanc? leh?esinin bu b?lgede e?itim dili olarak kullan?lmas? ?neride bulundu.
- Konferansa kat?lanlar dil ve k?lt?rel haklar?n?n uluslararas? normlara en me?ru ve demokratik bir hak oldu?u ger?e?inden yola ??karak T?rkiye, Suriye, ?ran?da ya?ayan K?rtlere bu haklar?na sahip ??kmaya ?a??rd?.
- Konferans kat?l?mc?lar? uydu yay?n yapan Roj TV, MMC ve Komala TV gibi K?rt televizyonlar?n?n yay?nlar?n?n engellenmesini K?rt diline y?nelik bir sald?r? olarak de?erlendirerek k?nad?.
- K?rt dilinin e?itim kadrosu ve materyali alan?nda s?k?nt? ?eken Ermenistan ve Suriye K?rtlerine bu konuda ?zel bir destek sunulmas? karar alt?na al?nd?. Ayr?ca ayn? s?k?nt?lar? ya?ayan farkl? yerlerdeki K?rtlere de ayn? deste?in sunulmas? kabul g?rd?.
- Konferans kat?l?mc?lar? K?rtlerin ya?ad??? b?t?n b?lgelerdeki sivil demokratik kurum ve kurulu?lara ?a?r?da bulunarak ekonomik, siyasi, k?lt?rel, sanatsal ili?kilerini g??lendirmelerini istedi. Geli?en bu t?r ili?kilerin K?rt?enin farkl? a??z ve leh?elerini birbirine yak?nla?t?rarak, ortak ileti?im dilinin geli?mesine hizmet edece?i dile getirildi.
- K?rt Dil Konferans? kat?l?mc?lar? K?rt dilinin korunmas? ve geli?tirilmesinde Dil Hareketi?nin ?nemine dikkat ?ekerek, halk?m?z? b?t?n imkanlar?yla bu harekete destek sunmaya ve aktif kat?lmaya ?a??rd?.
? Konferans, dilin korunmas? ve geli?tirilmesinde kad?n ve gen?lerin ?ok ?nemli bir yere salip olduklar?n? belirterek, kad?n ve gen?lere bu alandaki m?cadeleye daha aktif kat?lma ?a?r?s? yapt?.
- Teknolojinin bug?ne kadar daha ?ok asimilasyona hizmet etti?ini tespit eden konferans bile?eni, K?rtlerin bundan sonra K?rt dilinin korunmas? ve geli?tirilmesi i?in teknolojik imkanlardan en iyi ?ekilde yararlanmas?n? istedi.
- Konferans?m?z Azadiya Welat gazetesinin g?nl?k yay?na ge?mesini K?rt?enin geli?mesi i?in tarihi bir ad?m olarak de?erlendirerek, K?rtleri b?t?n K?rt?e yay?nlara sahip ??kmaya ?a??rd?.
- K?rt Dil Konferans? Federal K?rdistan B?lge H?k?meti?ne Latin alfabesinin K?rdistan b?lgesinde yayg?nla?t?rmas?na h?z vermesi ?nerisinde bulundu.
? Konferans, K?rt ayd?n, yazar ve akademisyenlerine ?a?r?da bulunarak onlar? K?rt dili ile yazmaya, edebi ve bilimsel ?r?nler vermeye ?a??rd?.
- Konferans, K?rtlerin vatanda?? oldu?u devletlere de K?rt dilini tan?ma ?a?r?s? yaparak, K?rt?enin korunmas? ve geli?tirilmesi i?in ?zel bir b?t?e ayr?lmas?n? istedi.
- Her ne kadar K?rt?enin geli?tirilmesinin ?n?nde ciddi engeller h?l? varl???n? korusa da, esas olarak K?rt dilini koruyacak olan K?rtler ve onlar?n kurumlar?d?r. ?nemli olan kendine K?rd?m diyenlerin, her ?eyden ?nce g?nl?k ya?amlar?nda, al??veri?te bu dili kullanmalar?d?r. Bu konuda ciddi bir yetersizlik oldu?u a??kt?r, bu yetersizlik giderilmelidir. (Diyarbak?r/EVRENSEL)