UZUN MESAFE

Vedat D. bir sa?l?k emek?isiydi. Uzun y?llar SSK hastanelerinde ?al??t?. ?creti neredeyse ?denmemi? say?s?z n?bet tuttu. SSK hastanelerinin devrine kar?? ??karken kullan?lan istatistiklerde kar??l??? ?denmeyen al?n terinde onun da pay? vard?. Hani SSK'da hasta ba??na d??en maliyet Ba?-Kur ve Emekli Sand???'ndan ?ok daha ucuz derken asl?nda bu d???k maliyeti elde etme ad?na eme?inin s?m?r?ld???n?; sa?l?k personeli ba??na d??en hasta say?s? o d?nemki Sa?l?k Bakanl????na ba?l? devlet hastanelerinden ?ok fazlayken ?st?ne ?stl?k n?bet izinlerinin verilmedi?ini yani normal be? g?nl?k mesaiye ek olarak bazen haftada birka? g?n 34 saat aral?ks?z zorla ?al??t?r?ld?klar?n?, ayda yedinin ?st?ndeki n?betlerin kay?t d??? tutularak ?denmedi?ini toplumla payla?mad?. Hastabak?c? olmas?na kar??n ayn? g?revi yapan i??i hastabak?c?lar?n sendikal? olmalar?ndan kaynaklanan ?cretlerindeki g?rece y?ksekli?i hi? k?skanmad?. ?stelik i?verenleri, g?revleri aras?nda ?lkedeki olumsuz ?al??ma ko?ullar?n? ?nlemek de olan ?al??ma ve Sosyal G?venlik Bakanl????yd?. ??vereni olan ?al??ma Bakanl???, Sosyal Sigortalar Kurumu ?creti d???k oldu?u i?in bayram, hafta sonu, gece vardiyas? gibi k?t? n?betleri daha ziyade onun gibi memur kadrolu hastabak?c?lara tutturuyordu. Yani daha uzun s?re ve daha olumsuz saatlerde ?al??t?r?lmas?na kar??n i??i kadrolu ve sendikal? arkada?lar?na k?yasla ?ok d???k maa? al?yordu. Ama Vedat di?er SSK'l? sa?l?k ?al??anlar? gibi SSK'n?n devrinin, sa?l???n ticareti ve ''paran kadar sa?l?k'' d?neminin ba?lang?c? oldu?unun bilinciyle Sa?l?k Bakanl???'na hastanesinin devrini k?t? ?al??ma ko?ullar?ndan kurtulu? olarak alg?lamak istemedi, kar?? ??kt?.
Vedat ?imdi hasta. Akla gelen ba?a gelir derler ya i?te ?yle bir ?ey. Ba??rsak kanseri. Ameliyat ve kemoterapi sonras? yeterli yan?t al?namad?. Doktorlar? tedavisinin ba?ar?s? i?in yurtd???ndan Cexutimab adl? ilac?n getirilmesini uygun g?r?p, kullan?m? i?in bir e?itim hastanesinde d?zenledikleri sa?l?k kurulu raporu ile Sa?l?k Bakanl???'na ba?vurduklar?nda aylardan temmuzdu. S.B.?la? ve Eczac?l?k Genel M?d?rl???'nden onkoloji uzman g?r??? ?art?n? i?eren cevabi yaz? ise elli g?n sonra gelebilmi?ti. Bir ?niversite hastanesinin onkoloji klini?ince yeniden rapor d?zenlenip g?nderildi?inde ilac?n kullan?m?na onay veren bakanl?k yaz?s? ancak ekim ay?nda gelebildi. Su uyur kanser uyumaz derler ama Vedat ?aresizdi, tam 90 g?n ila?s?z kalm??t?. Bir heyecanla y?llarca ayn? hastanede ?al??t??? doktoruna ko?tu, bir ??rp?da ?? ayl?k yurtd??? re?etesi yaz?ld?. ?zerinden neredeyse iki ay daha ge?ti ve h?l? tedavi olam?yor.
Vedat'a, Emekli Sand???'ndan yararlanan hastalar?n kural gere?i ?nce ilac?n ?cretini kendilerinin ?demesi gerekti?i, sonras?nda fatura ile paras?n? geri alabilece?i s?ylendi?inde ?ok ?a??rd?. Y?llarca ?al??t??? SSK hastanesinde SSK'l? hastalar ithal ila?ta hi? ?cret ?demez, hatta ilac? bulmak i?in kendileri ?aba harcamazlar, bizzat SSK kendisi ilac? ithal eder, gelince hastane eczanesi hastaya telefonla haber verirdi. Kendisi ile ilgili bilgiyi Eczac? Odas?'ndan ald?ktan sonra devir ?ncesi SSK'l? hastalara ''sizi onlar gibi yapaca??z, Emekli Sand??? ?yeleri gibi rahat edeceksiniz'' diyen c?mleleri hat?rlayarak yeniden ?fke duydu. Kendisini toparlay?p cepten ne kadar ?deyece?ini sordu. ?creti duyunca afallad?, bana bir de eski TL ile s?yler misiniz deme ihtiyac?n? duydu. ?? ayl?k ila? bedeli olarak '' Tam 12 milyar TL'' pe?in ?demesi gerekiyordu.
Vedat h?l? bor? para ar?yor. Tam be? ayd?r tedavisi aksad?. Kanser hastas? olarak ek i? yapmas? imkans?z. ?stelik sa?l?kta d?n???m program? sonras? kontrol i?in gerekli Bilgisayarl? Tomografi ve MRG gibi filmler hastaneden ?zele sevk ediliyor. Bir?ok film i?in cepten bazen 100 milyonu a?an ek ?cret ?d?yor. Yani her ge?en g?n olumsuzla?an sosyal g?venlik kurumu, onu daha da yoksulla?t?r?yor. Y?llard?r sloganla?t?rd??? "paran kadar sa?l?k ve GSS'ye hay?r" c?mlesi ?imdi ?yk?s? haline geldi. Sistem giderek, cebinde her ?? ayda bir 12 milyar? olanlar i?in sa?l?k hakk? tan?yordu. Peki GSS'n?n hayata ge?ece?i ocak ay?nda daha neler olacakt??
Evet, sosyal g?venlik kurumlar?n?n tek ?at? alt?nda birle?tirilmesine haftalar kald?. Bilindi?i ?zere Genel Sa?l?k Sigortas?'n?n ocak ay?nda y?r?rl??e girmesi halinde sadece SSK, Ba?-Kur, Emekli Sand???, Ye?il Kart ortadan kald?r?larak tek ?at?da birle?tirilecek. Bug?ne kadar sosyal g?venlik kurumlar? aras?ndaki tan? tedavi a?amalar?ndaki uygulama farklar? ortadan kald?r?lacak. Eski bir sa?l?k ?al??an?, ?imdinin kanser hastas? Vedat'?n ?ng?r?s?, birle?meden sonra hastalar?n aleyhine olan uygulamalar?n ortakla?t?r?laca??, cepten harcamalar?n art?r?laca?? y?n?nde. ?yle ya, ya?ayan bilir! Vedat bizi SSK'l? hastalar?n da Ocak 2007'den itibaren yurtd???ndan temini gereken ila?larda benzer zorluklar? ya?ayaca?? konusunda uyard?. Aynen devirden ?nce yine ?zelde ?ekilmesine kar??n cepten tek kuru? ?demedikleri MRG filmlerine cepten y?zlerce YTL'ye varan ?demeler zorunlu hale getirildi?i gibi.
?zeti, ?ncesinde SSK'l? bir sa?l?k ?al??an? olarak maliyetleri d???rmek ad?na eme?inin gasp edildi?i ?lke sa?l?k ortam? h?zla sosyal g?vensizlik girdab?na s?r?klenirken, ?imdi de bir hasta olarak sa?l?k hakk? yani ya?ama hakk? gasp edilmi? oluyordu Vedat'?n. Aynen Cumhurba?kan?'n?n GSS veto gerek?esinde s?yledi?i gibi.
...
Ba??rsak kanserinde erken bulgular
Kanserde ge? kalma kayg?s? olduk?a yayg?n. Bug?nk? ana yaz? her ne kadar ba??rsak kanseri olan bir hastan?n sa?l?kta paral? d?n???m s?recinde ger?ek ya?am ?yk?s? olsa da, okurun akl?na ?zl? s?z?n eski versiyonu olan "kanserden de?il ge? kalmaktan kork" c?mlesi tak?lm?? olabilir:
- Ba??rsak kanseri miyim acaba?
E?er ?imdi payla?aca??m yak?nmalar sizde yoksa rahat olabilirsiniz. Bildi?iniz ?zere ba??rsaklar?m?z metrelerce uzunlukta. ?nce ba??rsaklarda kanser oran? kal?n ba??rsa?a g?re 60 kat daha az oldu?undan ?zellikle kolon ve rektum t?m?rlerinden bahsetmek istiyorum.
Kal?n ba??rsaklar da olduk?a uzun oldu?undan t?m?r?n tuttu?u b?lgeye g?re bulgular de?i?iklik g?sterebiliyor. Ama de?i?meyen ortak bulgu ba??rsak al??kanl???nda de?i?iklik. Rektuma yani ??k??a daha uzak olan sa? kolon kanserinde ek olarak kans?zl?k ?ok yayg?n ve beraberinde sa? ?st kar?n b?lgesi a?r?s?, bulant? g?r?lebiliyor. E?er yerle?im sol ?stte ise yemek sonras? dolgunluk hissi ve a?r? gibi mide bulgular?n? taklit edebiliyor.
Rektum kanserinde en s?k yak?nma ise d??k?yla kan gelmesi olup bir?ok kez hastan?n basur zannederek ihmaline yol a?abiliyor. S?m?ks? d??k?, d??k? yapma duygusuyla s?k s?k tuvalete gitmeye kar??n yapamama, bazen tuvalete yeti?ememe, makatta a?r? di?er bulgular. Bu arada ailesinde ba??rsak kanseri olanlar?n benzer yak?nmalar?n? daha ciddiye almalar?, hatta hi?bir yak?nmalar? olmasa da belli aral?klarla sa?l?k kontrol?nden ge?meleri gerekiyor. Sa?l?k taramalar?n?n GSS'de ?cretli hale d?n??t?r?lece?inin fark?ndaysan?z sa?l???n?za k?sa g?n?n k?r? diyerek Ocak 2007'den ?nce bir g?n ay?rman?zda yarar var.
Dr. Zeki G?l