Keynes?i anlamak

Tarihten ders ??karmak ve sosyal demokrasiye ilham veren Keynes?in teorisini olu?turmas?n?n 70.y?l?nda ona ve kapitalizmin geli?imine tekrar bakmak i?in T?rk Sosyal Bilimler Derne?i (TSBD) taraf?ndan konferans d?zenleniyor. ODT? Kongre ve K?lt?r Merkezi?nde bug?n ba?layacak ve yar?nda devam edecek ?Genel Teoriden 70 Y?l Sonra? ba?l?kl? konferansta yerli ve yabanc? ?ok say?da bilim insan? Keynes?i nas?l anlamak gerekti?i ?zerine sunu?lar ve tart??malar ger?ekle?tirecek.
Keynes?i g?n?m?z a??s?ndan nas?l anlamak gerekir? Bir tarafta tarihe 1929 Ekonomik Buhran? olarak ge?en ve kapitalizmin en b?y?k ve uzun s?reli krizi... Di?er tarafta Sovyetler Birli?inin pl?nl? ekonomi deneyi sayesinde Sovyet halklar?n?n bu kapitalist bunal?mdan etkilenmemesi... Bu iki geli?me kapitalist ekonominin s?rd?r?lebilirli?ini imkans?z hale getirmi?tir.
S?z konusu durumu a?mak i?in sermayenin organik iktisat??lar? hummal? bir ara?t?rma ve ?al??ma i?erisine girerler. Bu ?abaya girenlerden biri ve en ?nemlisi de ?ngiliz iktisat?? John Maynard Keynes?tir. Klasik Liberal g?r??e bir kar?? ??k?? gibi g?sterilmek istenen Keynes?in g?r??leri, asl?nda kapitalist sistemin devam? i?in yeniden teorize edilmesinden ba?ka bir ?ey de?ildir. ?zellikle Adam Smith?in ?Uluslar?n Zenginli?i? isimli kitab?nda ifade etti?i ve daha sonra adeta sloganla?an ?Laisez Faire, Laisez Passe? (B?rak?n?z yaps?nlar, b?rak?n?z ge?sinler) s?z? ve John Baptise Say??n SAY kanunu da denilen ?Her arz kendi talebini yarat?r? s?z? klasik liberalizmin temel felsefesini anlatmaktad?r. Arz y?nl? bu yakla??m, ekonomideki t?m karar birimlerinin kendi bireysel ??karlar?n? artt?rmaya ?abalad???n? ve bu ?aban?n asl?nda fark etmeden toplum ??kar?n? da artt?rd?klar?n? savunmakta idi. Bu g?r??e g?re, ekonomide g?r?nmeyen bir el otomatik olarak denge sa?layacak, yani ?retilen her mal?n bir al?c?s? bulunacak ve devlet m?dahalesi olmad??? s?rece de ekonominin bu kendinden(?) i?leyi?i devam edecekti. Oysa 1. payla??m sava??ndan sonra talep yetersizli?iyle kar?? kar??ya kalan ekonomide a??r? ?retim ve k?r oranlar?nda d???? krizi ortaya ??km??t?r. Sistem i?lememeye ba?lam??t?r. Bu nokta da John Maynard Keynes 1936 y?l?nda yay?mlad??? ??stihdam, Faiz ve Paran?n Genel Teorisi? isimli eserinde talep yanl? politikalarla kapitalist i?leyi?in devam? i?in ??k?? yollar? ?nermi?tir. Devletin toplam talebi artt?r?c? y?nde para ve maliye politikas? uygulamas? gerekti?ini ifade eden Keynes bu ?ekilde kapitalist sistemin aksayan yanlar?n?n onar?labilece?ini ?ng?rm??t?r.
Ekonomik Buhran?n 2. payla??m sava??yla beraber kronikle?mesi sonucu ba?ta ABD ve ?ngiltere olmak ?zere hemen hemen b?t?n kapitalist ?lkelerde Keynes?i sosyo-liberal(!) politikalar uygulamaya konulmu?tur. Bu s?re? ayn? zamanda ?sovyetler birli?ine yak?nla?may? engellemek i?in- i??i s?n?f?na baz? sosyal ve ekonomik haklar?n verildi?i bir d?nem olmu?tur.
Sosyal demokrasinin de geli?me olana?? buldu?u bu ?yalanc? bahar? 60?l? y?llar?n sonunda kapitalizmin tekrar b?y?k kriz ortam?na s?r?klenmesiyle son bulmu? ve Keynes?in g?r??lerinin yerine tekrar klasik liberalizmin arg?manlar?na, bu kez neoliberal politikalarla d?n?lm??t?r. Ayn? zamanda Sovyet blo?undaki gev?eme ve niyahetinde da??lma ile beraber de sosyo-liberal aldatmacadan uzakla??lm?? yani k?r ve payla??m h?rs? kapitalizmin ?irkin y?z?ndeki makyaj? ak?tm??t?r.
Ne var ki ?eyrek as?ra yakla?an kapitalizmin global(!) i?leyi?i g?n?m?zde tekrar t?kanma a?amas?na gelmi? ve bu ba?lamda yeni ??k?? yollar? aran?r olmu?tur. Tam da bu noktada baz?lar?n? ?sol? s?ylem i?inde de duydu?umuz, 3.yol, sosyal Avrupa, Eme?in Avrupa?s?, sosyal piyasa, gibi s?ylem ve yakla??mlar asl?nda ?yeni bir Keynes?ilik mi?? sorusunu akla getirmektedir.
Bu nokta da bug?n a??s?ndan Keynes?i anlamak demek, kapitalizmin kriz devrelerini, krizden ??k?? yollar?n? ve bu s?re?ler i?erisinde sosyo-liberal yakla??mlar?n konumlan???n? anlamak demektir. Keynes?i anlamak demek, s?n?f m?cadelesi ?n?ndeki engelleri kavramak demektir. Keynes?i anlamak demek s?n?f sendikac?l???n? ele?tirenlerin as?l niyetini anlamak demektir. John Maynard Keynes?in g?r??leri i??i s?n?f?n?n bask?lanabilmesinin bir arac? olmu?tur.
Dr. Sinan Al??n