G?ZLEMEV

?stanbul'daki Avusturya Ba?konsoloslu?u K?lt?r Ofisi'nde, ge?enlerde "Sonsuzlu?a Uzanan Yolda Renkler, ?izgiler ve Sesler ile Mozart" ba?l?kl? bir sergi a??ld? ve bu a??l??? bir konser demlendirdi. Bu, etkinlik esas?nda SASAV (Sanat??lar ve Sanatseverler Vakf?) taraf?ndan haz?rlanm??t? ve yetkililer do?al olarak ak?am?n keyfini ya?ad?. Bilmem biliyor muydunuz, SASAV, sanat ve k?lt?r varl?klar?n? daha geni? kitlelere yayarak, sanat?n bir?ok dal?nda yarat?c? fikirlerle sanat?? yeti?tirmeyi ama?layan bir vak?f. Halk? bir araya getiren ileti?imi sa?layacak projeler ?retip, kamuya yararl? hizmetler sunmay? ama?l?yorlar. Bu ama?la 1995 y?l?nda kurulmu?lar. Ben bilmiyordum.
SASAV'?n ?nemi
Sergiyi gezerken, vakf?n y?netim kurulu ?yesi ve ?stanbul Devlet Opera ve Balesi sanat??s? Bas Ahmet ?nc?l ile g?r??me olana?? buldum. Bug?nden yar?nlara sanatsal ?retimlerini halkla b?t?nle?tirmek istediklerinden s?z etti. Anlat?rken bile heyecanlan?yordu ?nc?l. SASAV, sanat??larla ?zg?r yarat?c? bir anlay?? i?inde i?birli?i yap?yor, sanat ve sanat e?itiminde ?a?da? ?izgiyi izliyordu. Ayr?ca gen? yetenekleri yeti?tirip sanata kazand?rmak i?in, bir?ok alanda kurslar d?zenlemekteydiler. Bu kurslar "G?zel Sanatlara Haz?rl?k", "Konservatuvarlara Haz?rl?k", "Hobi ve ?ocuk Gurubu" olarak uzman e?itimciler taraf?ndan uygulanmaktayd?.
Mozart ak?am?nda Ramiz Ayd?n
Sergi alan?nda, genel anlamda sahne tasar?mlar? ve kost?mleri sergilendi. Mozart bu y?l 250. ya??nda ya? Osman ?engezer, Efter Tun? ve Serdar Ba?bu?'un Mozart'?n operalar? i?in yapt?klar? dekor tasar?mlar?, dekor maketleri, sahnelerde giyilmi? kost?mleri, aksesuarlar? konuklar?n geni? ilgisini ?ekti. Bu arada Basri Erdem, Bengisu Y?ld?r?m, Ceylan Mutlu, Ebru Acar, Erol Eti, Melik ?skender, Mustafa Karya?d?, H. M?jde Ayan, Nil?fer Topal, Ramiz Ayd?n, Sefer ?zt?rk, ?erif G?ryar, Sevil Cankurtaran, Veli Sapaz, Vural Y?ld?r?m, Y?ksel Diyaro?lu gibi ressamlar?n tablolar? da, kuru duvarlara can veriyordu. Dekor eskizlerinin, dekor maketlerinin, ?zerlerine notalar sinmi? kost?mlerin ve birbirinden de?erli tablolar?n esas?nda az sonra ger?ekle?ecek m?zikal programla ilintili bir b?t?nl?k olu?turaca??n? sezinlemi?tim. Gittim, Ramiz Ayd?n'?n tablosunun ?n?nde dineldim. Gene toplumsal i?erikli bir resimdi. Ya?ama direnci ile zor ko?ullarda ya?am? g???slemeye haz?r g?r?n?mleri i?inde bu insan fig?r? beni gene etkiledi. Kahverengi, turuncu, mavi, beyaz, mor armonik renk de?i?imleri? S?cak, so?uk kontrastlar?
?? fidan: Sarper, ?nc?l ve Nemli
Yukar?daki salona al?nd?k. SASAV, bu performansta gen? ve olgun sanat??lar? bulu?turmay? hedeflemi?, pek de iyi etmi?. Sanat??lar, farkl? a??lardan Mozart'?n e?i benzeri olmayan eserlerini kendi yakla??mlar?yla yorumlayacaklard?. Bu s?ra d??? say?labilecek sanatsal olu?umun mimar?, Soprano Nursel ?nc?l'd? ve Mozart performanslar? aras?nda onu da alk??layacakt?k.
?nce, 20 ya??ndaki piyanistimiz Sarper Kaynak'? dinledik. Kaynak, Fa Maj?r Sonat'?n Allegro b?l?m?n?n tematik formuna, ak?c? melodiyi m?kemmel denk d???rd?. K?sa tema gruplar?n? gayet g?zel yorumlad?. Sonraki sanat??lara piyanoda Ezgi ?nc?l ile ?zlem Nemli e?lik edeceklerdi ki, her ikisini de program sonunda i?tenlikle alk??lad?k.
Hande Soner Tuncer'in armonisi
?stanbul Devlet Opera ve Balesi solist sanat??lar?ndan Soprano Hande Soner Tuncer, "Alleluja" okudu. Okumad?, Mozart'?n p?r?l p?r?l notalar?n? e?siz armonisiyle cesurca renklendirdi, par?a boyunca en zengin bi?imi arad? buldu, dinleyiciye de aratt?, buldurttu. 2004-2005 ??retim y?l?nda, SASAV ?ocuk Korosu'nda m?zik ?al??malar?na ba?layan 10 ya??ndaki Kerem Hal?? ise, i?imi ?i?ek bah?esine ?evirerek "Wiegenlied" okudu. Soprano ?afak Tulga'n?n "Abendempfindung"?nda h?zn? ve sevinci ayn? anda ya?ad?k. Soprano Ferzan Demircio?lu, Mozart'?n T?rklerle ilgili k?y?da k??ede kalm?? eserlerinden biri olan, yar?m kalm?? T?rk konulu opera "Zaide"den "Ruhe meine Sanft"? ba?ar?yla seslendirdi.
Seyircinin alk??lama histerisi
Sonra Fl?t sanat??s? Ayla Uludere'yi, Piyanist Ezgi ?nc?l e?li?inde dinledik. ?ki solist hafif bir "ikili konu?ma" ba?latt?lar ve s?rd?rd?ler. D??sel ve k?rsal hava, t?m salonu etkisine alm??ken, Bas Saruhan ?ahin sahneye geldi. "Sihirli Fl?t"ten okuyacakt?. G?zlerimi yumdum. Rahipler sahnenin iki yan?ndan ilerleyerek ortada toplan?rlarken Ba?rahip Sarastro girdi, Prens Tamino'nun ruh y?n?nden temizlenmesi i?in "O Is?s und Osiris" aryas?na ba?lad?.
Sonras?nda, yepyeni bir orkestray?, ?stanbul Kamerata'y? dinledik. ?lk kez seyirci toplulu?unun kar??s?na ??kan orkestra, "K???k Bir Gece M?zi?i"nden 1. ve 3. b?l?mleri sundu. Orkestra, mar? vuruculu?unda ve direngen "allegro"yu kusursuz icra etti. Teksesli giri?in ard?ndan, birinci kemanlar?n t?mceleri fevkalade a??k ve renkliydi. Re Maj?r ikinci ve ???nc? temalar ve ba?a d?n??? Parlak "coda"? ?ki b?l?m aras?ndaki durakta, seyircilerin neredeyse t?m? alk??lama isteklerini bast?ramad?, ellerini ??rpt?. Orkestran?n Ba?kemanc?s? Ali R?za G?ltekin g?zlerini sevecenlikle salonda gezdirdi. Dinleyicinin par?ay? bir b?t?n olarak ya?amas?n? istedi?i g?zlerinden belliydi.
Suat Ar?kan Zerlina'y? ka??rd?
Usta Bas-Bariton Suat Ar?kan, repertuvar?ndaki eserler aras?nda ?nemli yer tuttu?una inand???m "Don Giovanni"den, kahraman?n ikinci perdede ortaya ??k?p, Dona Elvira'n?n himayesine alarak evine g?t?rd??? Zerlina'ya mandoliniyle yapt??? serenad? (Deh vieni alla finestra) m?kemmel ses t?n?s?yla seslendirdi. Hemen sonra, Soprano Nursel ?nc?l ile birlikte, ayn? yap?t?n birinci perde ???nc? sahnesindeki Don Giovanni'nin Zerlina'ya elini vermesini rica ederken s?yledi?i k?sa ve son derece zarif d?et "La ci darem la mano"ya ses verdi ve d?etin sonunda Zerlina'y? s?rt?na vurdu?u gibi ka??rd?. Daha: "Yahu, Zerlina tam raz? olacakken, Dona Elvira gelip, Zerlina'y? al?p g?t?rmez mi, bu ka??rma nereden ??kt??" diye d???nmeme ramak kalm??ken ayd?m. Kim bilir ka? Don Giovanni, eserin buras?nda Zerlina'y? ka??rmay? d??lemi?tir, istemi?tir. Suat Ar?kan da, i?te o ak?amki Don Giovanni ile ?zde?le?mesinde, "f?rsat bu f?rsatt?r" deyip, belki ilk ve son kez Zerlina'y? ka??rd?ysa ?ok mu g?r?lmeli yani?
H?seyin Likos'un dinleyenine verdi?i zevk
Gene "Don Giovanni"den: "Crudele! Ah no mio bene Dona Anna" ile ikinci kez sahneye gelen Hande Soner Tuncer'i, nefesimi keserek dinledikten sonra, g??l? ses Tenor H?seyin Likos'u "Sihirli Fl?t"?n Birinci Perde, Birinci Sahnesi'nde Tamino'nun Gece Krali?esi'nin resmine bakarak s?yledi?i (Dies Bildnis ist bezaubernd sch?n) aryas?nda alk??lad?k. Likos'un ses formant? iyice geli?ti art?k. Sesinin frekans?n? ve ?iddetini m?kemmel kontrol ediyor. Sesi dinleyene zevk veriyor.
D?n?? yolunda ?mr? k?sa, m?zi?i engin, ad? olduk?a uzun bir adam diye d???n?yordum Mozart'?. Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart? Cenazesinde f?rt?na ve ya?murdan ba?ka kimse yokmu?. Birka? mezarc? taraf?ndan Viyana d???ndaki yoksullar mezarl???na g?m?vermi?ler. Entrikalardan uzak saf y?re?i, ??karlar?n? korumay? bilmeyen ?ocuksulu?uyla birlikte g?mm??ler onu, ama baksan?za 250 y?ld?r ya??yor. O; iki y?z elli y?ld?r t?m yap?tlar?yla capcanl?, k?p?r k?p?r. Benim ya??m? sorarsan?z s?f?ra s?f?r, elde var s?f?r?
("G?ZLEMEV?"NDE 5 ARALIK SALI G?N? BURSA DEVLET T?YATROSU YAPIMI "TATLI KA?IK" G?ZLEM ALTINDA)
?st?n Akmen