03 Aralık 2006 00:00

SADEDE GELEL?M

Ekonomi b?y?d?, ihracat artt?, cari a??k da artt? tart??mas? s?redursun, ?zel sekt?rdeki b?y?k sermayedar kesim, T?rkiye emek?ilerinin ba??na d?? bor? ?orab?n? ?rmeye devam ediyor.

Paylaş

Ekonomi b?y?d?, ihracat artt?, cari a??k da artt? tart??mas? s?redursun, ?zel sekt?rdeki b?y?k sermayedar kesim, T?rkiye emek?ilerinin ba??na d?? bor? ?orab?n? ?rmeye devam ediyor.
2000 y?l?n?n sonunda ?zel sekt?r, 56 milyar dolar d?? bor? biriktirmi?ti. Kamunun da 63 milyar d?? borcu vard?. 2001 bahar?nda ikinci buhran ekonomiyi ?arp?nca, devlet deval?asyonun daha b?y?k boyutlara varmamas? i?in IMF?den taze bor? ald?, ald??? d?vizi piyasaya sundu; d??ar?ya borcu olup s?k??an ?zel sekt?re (IMF?den al?nan kredi sayesinde daha da pahalanmas? ?nlenen d?vizle) bor?lar?n? ?deme imkan? verdi. Neticede 2001 sonunda kamunun d?? borcu 70 milyara ??kt?, ?zel sekt?r?n d?? borcu 43 milyara d??t?.
?imdi Hazine?nin verilerine g?re, 2006 Haziran sonunda kamunun d?? borcu 83 milyar oldu; ?zel sekt?r?n d?? borcu 111 milyara vard?. ?zel sekt?r?n d?? borcu 2001 sonundan 2006 Haziran??na y?zde 257 artm??, kamunun d?? borcu bu s?rede y?zde 17 artm??.
?zel sekt?r neden b?yle bor? biriktiriyor? 2001 sonundan 2006 ortas?na kadar al?nan 68 milyar dolar bor? hangi yat?r?mlarda, hangi kalk?nma hamlesinde kullan?ld?? Hangi yoksul ilimizi kalk?nd?rmakta?..
Bor?la gelen d?vizin nerede kullan?ld???n? ?ehirlerde, l?ks semtlerde, sokaklarda dola?arak g?rmek dahi m?mk?nd?r.
Yabanc? sermayedarlar?n severek verdi?i, bizim sermayedarlar?n da severek ald??? bu bor?lar, d?vizi ucuzlatmakta, YTL/dolar kurunun art???n? engellemektedir. Dolar?n fiyat? halen 2001 sonundaki seviyesindedir. Oysa ?stanbul Ticaret Odas??n?n hesaplad??? toptan e?ya fiyatlar? (T?rk paras? olarak) 2001 sonundan 2006 Haziran??na y?zde 80 artt?. Kur sabit oldu?undan, ihra? edilen mallar?n dolar fiyat?n?n da (?retim maliyetini kar??lamas? i?in) ayn? oranda artmas? gerekirdi. Fakat ihra? mallar? bu kadar pahalansa, bunlar kime nas?l sat?l?r? T?rkiye h?l? ihracat yapt???na g?re, firmalar artan girdi fiyatlar? ile sabit kalan kur aras?nda s?k???p kalm?yorlar. Ne yap?yorlar? Birincisi, pahalanan yerli ?retim girdisi kullanmak yerine, kur sayesinde ucuzlayan ithal girdisi kullan?yorlar. Bu, yerli girdi ?reten firmalar? vuruyor. Onlar?n i??ilerini vuruyor. ?kincisi, ihracata ?al??an firmalar kendi i??ilerini daha yo?un, daha insafs?zca ?al??t?rarak ?retim maliyetlerini k?s?yorlar.
Bor?lanman?n cezas?n? i??iler ?demektedir.
Bu bor?lanma (ve di?er sermaye giri?leri) bir tarihte sona erecektir. Kimse kimseye sonsuza kadar veya sonsuz miktarda bor? vermez. Yabanc? bankalar, sigorta ?irketleri vs. kredi vermeye, tahvil bono almaya son verince ?lkemizde d?viz buhran? ba?layacakt?r. Buhran?n faturas? yine emek?ilere kesilecektir. ??nk? buhran ??k?nca yabanc? alacakl?lar yine devletlerini devreye sokarak, T?rkiye h?k?metinin IMF?den bor?lanmas?n? sa?layacaklard?r. 2000-2001?de oldu?u gibi, ?zel sekt?r?n sorumsuzca ald??? ve kulland??? bor?lar yine devletin borcuna d?n??ecek; emek?iler azalan e?itim, sa?l?k, vs. kamu hizmetleriyle ve azalan memur maa?lar?yla sermayedarlar?n g?nahlar?n?n ceremesini ?ekecek, sermayedarlar?n al?p kulland??? d?? bor?lar? ?deyecektir.
Bu gidi?, gidi? de?ildir. Ancak sermayedar kesim, tepkiden ?ekinmedik?e, ayn? buhran senaryosunda emek?ileri ??, d?rt, be? defa, sonsuz defa oynatabilir.
Cem Somel

ÖNCEKİ HABER

Adanal? emek?iler b?t?eye hay?r dedi

SONRAKİ HABER

Yarg? Cargill?e ?devam? dedi