UZUN MESAFE

GSS ve Sosyal G?venlik Yasas? Cumhurba?kan?'n?n itiraz?yla Anayasa Mahkemesinde g?r???lmeye ba?land?. Mahkeme'nin taraflara soraca?? sorular aras?nda muhtemelen hastas?n? kar??larken hekimin soraca?? ilk soru olmas? emredilen ''primini ?dedin mi'' c?mlesi yok.
Yasadan ba??ms?z ele alacak olursak prim ?dememenin olas? s?k nedeni i?sizlik, yoksulluk olmakla birlikte ya?l?l?kta ve hatta t?m ya?lar? tutabilen baz? hastal?klarda bir hastal?k bulgusu olarak unutkanl?k ?nemli bir yer tutaca?a benziyor. GSS primini ?demede gecikme nedeniyle sa?l?k hakk?ndan ge?ici men cezas?n?n di?er ?nemli ma?dur hastal?k grubu ise her ge?en g?n g?r?lme s?kl??? artan depresyon ve di?er psikiyatrik hastal?klar.
GSS yasas? t?bbi nedenlerle de olsa primini ?deyemeyenlerin sa?l?k hizmetinden yararlanamayaca??n? emrediyor. Oysa b?rakal?m unutkanl?kla seyreden onlarca n?rolojik hastal???, ?lkemizde ?zellikle yoksul kad?nlarla s?n?rl? kalmay?p ya?am?n?n herhangi bir d?neminde neredeyse t?m kad?nlarda g?r?lebilen kans?zl?k ?nemli bir unutkanl?k nedeni. Yine ?lkemizin baz? y?relerinde yo?un olarak izlenen ve halk?m?zca Guatr olarak genel adland?rmayla an?lan tiroit hastal?klar?ndan Hipotiroidide b?rakal?m unutkanl??? ek olarak alg?da gecikme s?k?a g?r?len bulgulardan.
Belli ya? grubu ve hastal?klarda unutkanl?k nedeniyle tedavilerin s?k?a aksad??? sadece hekimlerin bildi?i bir s?r olmay?p toplum taraf?ndan da bilinmekte. ?imdi GSS bu hastalar?m?z?n unutkanl?klar?ndan faydalanarak e?er primlerini ?demeyi ?ncesinde unutmu?larsa hastalar?n tedavilerini aksatmamak u?runa ila?, muayene ve tetkik paralar?n? cepten ?demelerinin zeminini haz?rl?yor. Yani paran kadar sa?l?k c?mlesiyle yetinmeyip akl?n, belle?in kadar sa?l?k d?nemini ba?lat?yor GSS.Oysa ger?ek bir hasta hekim ili?kisinde primini ?dediniz mi sorusunun yeri, al?nacak cevab?n muayenenin bir par?as? olarak hastan?n unutkanl?k derecesini ?l?en t?bbi bir veri olmas?yla s?n?rl? olmas?n? gerektiriyor.
Geldi?imiz noktada ?? hafta sonra hastalar GSS prim borcunu ?demeyi unutmamak i?in parma?a ip ba?lamak, y?z?k parma??n? de?i?tirmek gibi y?ntemlerle yetinmeyip Hastane Sa?l?k Kurullar?ndan ''hastal??? nedeniyle unutkanl??a ba?l? prim ?demesini aksatm??t?r, bu nedenle primini ?deyinceye kadar GSS'dan yararlanmas? ve sonras?nda primini cezas?z ?demesi uygundur'' y?n?nde rapor taleplerine muhta? edilece?e benziyor. Her ne kadar ger?ekle?mesi halinde bu rapor talebinden eskinin ?ifa yurtlar? ?imdinin iktisadi i?letmeleri hastaneler kar edecek olsa da bu ay?b? unutmamak i?in unutkanl?k ipini hastalar?m?z?n parmaklar?ndan al?p Genel SS'n? onaylayanlar?n bacaklar?na dolamak gerekiyor. Bu konuda iki hafta ?nce onbin ki?iyi miting alan?nda toplayan ?zmir, Nisan 2006 referandumunda ??kan milyonlar?n HAYIR iradesi ise ilk akla gelenler. Ama maalesef yeterli de?il ve ke?ke s?rece en az?ndan kamyon ?of?rlerini de katabilseydik. Hi? olmazsa onlar ''trafi?i unut genel SSi unutma'' ya da '' GSSen yok dediler k?z vermediler'' c?mlelerini trafi?e sokabilirlerdi de?il mi?
...
Hastal?k bulgusu olarak unutkanl?k
Unutkanl?ktan ba?layarak konuyu GSS'a getirince okurun ''bende de uzun zamand?r unutkanl?k var'' dedi?ini duyar gibi oluyorum. Yak?nmas? olanlara pratik ?neriler yan? s?ra e?lik etti?i hastal?klar? k?saca sizlerle payla?mak istedim. ?abam GSS' a kar?? ??kmay? unutanlar?n prim ?demeyi unutmalar?n? engellemek olarak da alg?lanabilir!
Toplumda yayg?n bir kan?yla s?regiden unutkanl?k sadece demans yani bunaman?n temel bulgusu olarak alg?lanmakla birlikte, beyinle ilgili olmayan bir?ok hastal???n da ortak bulgusudur. Ayr?ca bunaman?n da tek bir beyin hastal??? olmad???, onlarca ayr? beyin hastal???na ba?l? geli?ebilece?ini bilmekte fayda var.
Beyin hastal?klar?na ba?l? olmayan demans nedenlerini ise ??yle ?zetleyebiliriz:
Yayg?n damar hastal?klar?
B 12 gibi vitamin eksiklikleri
Tiroid bezinin yetersiz ?al??mas? (Hipotiroidi)
Kronik karaci?er hastal?klar
Baz? ila?lar
Mikrobik hastal?klar (Menenjit, baz? Frengi tipleri vb)
Beyin t?m?rleri
Eski travmalar ba?l? gecikmi? beyin kanamalar?
Beh?et Hastal???
Multible skleroz
Uzam?? a?l?klar
Nedeni ne olursa olsun as?l hastal??? tedavi etmenin ?tesinde hastaya yap?lacak baz? ?neriler unutkanl??? azaltmada olduk?a ?nemli. Son y?llarda toplum taraf?ndan daha iyi kavranm?? olan kalp hastal?klar?na y?nelik diyet ve ya?am tarz? de?i?ikliklerinin demans hastalar? i?in de ge?erli oldu?u ifade ediliyor. Ek olarak zihni aktif olarak ?al??t?ran kitap okuma, satran? oynama, bulmaca ??zme, telefon numaralar?n? ezberde tutma gibi ?abalar? ?nemsemek gerekiyor.
Dr. Zeki G?l