07 Aralık 2006 00:00
Ba?dat b?l?nme noktas?nda
??galcilerin k??k?rtt??? mezhep ?at??malar? Irak??n ba?kenti Ba?dat?? b?l?nme noktas?na getirdi.
??galcilerin k??k?rtt??? mezhep ?at??malar? Irak??n ba?kenti Ba?dat?? b?l?nme noktas?na getirdi. 6 milyonluk kentin do?usunda ?iiler, bat? kesimlerinde ise S?nniler hakim durumda. Tehditler nedeniyle binlerce Irakl? mezhebinin a??rl?kta oldu?u b?lgelere g?? ediyor.
Y?zy?llar boyunca farkl? ve dinlerden Irakl?lar?n i? i?e ya?ad??? semtler, art?k ?ii veya S?nni mezheplerin adlar?yla an?l?yor. Ba?dat ?niversitesi?nde siyaset bilimi dersleri veren Dr. Cemal El Ureybi?nin deyi?iyle, ?Yeni bir Ba?dat olu?uyor; S?nni bat?, ?ii do?u ve ortada mezhep s?n?r? olarak geni? Dicle nehri.? El Ureybi, b?ylesi bir b?l?nmenin ku?aklar boyunca s?rebilecek ?at??malara zemin haz?rlad???na dikkat ?ekiyor.
S?nniler ka??yor
??galden ?nce Ba?dat merkezindeki n?fusun yakla??k y?zde 70?ini S?nni Irakl?lar olu?turuyordu. Ancak i?galin ba?lad??? 2003 Mart ay?ndan bu yana durum olduk?a farkl?la?t?.
S?nni ve ?ii kutsal mekanlar?na yap?lan kanl? sald?r?lar?n s?rekli hale gelmesi, her iki taraf?n din adamlar?nca yap?lan ?s?kunet? ?a?r?lar?n?n art?k duyulmamas?na yol a?t?. ?at??malar artt?k?a, S?nni Irakl?lar kitlesel olarak Ba?dat??n kuzeyindeki S?nni b?lgelerine g?? etti. Bug?n Ba?dat n?fusunun mezhepsel da??l?m? hakk?nda kesin veriler yoksa da, S?nnilerin a??rl?ktaki yerlerini ?iilere b?rakt??? konusunda herkes hemfikir.
Ony?llar sonra zorunlu g??
Irakl? matematik ??retmeni Abd?l H?seyin Haydar (55) ge?en haziran ay?na kadar Ba?dat??n S?nni semtlerinden Gazaliye?de otuyordu. Haydar, sokakta da??t?lan bildirilerden birini g?r?nce ?ok olmu?: ?Siz ?iilerin bizim aram?zda yeriniz yok, ya buray? terk edip kendi b?lgelerinize gidin ya da kellelerinizden olun!? Ony?llard?r ayn? semtte oturan Haydar, hemen yak?ndaki bir S?nni camisine ko?up, imama bu bildirinin anlam?n? sormu?. ?mam ?zg?n bir ifadeyle Haydar?a ?Karde?im, art?k bir arada ya?ayamay?z. Bar?? i?inde ya?ayabilmemiz i?in ayr?lmal?y?z? diye f?s?ldam??.
Bunun ?zerine Ba?dat??n do?usuna ta??nan Haydar, h?l? semtinden ayr?lmak zorunda kalmas?n?n ac?s?n? ifade ederek, ?Ku?aklar boyunca bu semtte kimse kimseye S?nni mi ?ii mi oldu?unu sormam??t?? diyor.
Ba?dat??n kuzey do?usundaki 2.5 milyonluk Sadr semti ise, ba?kentle birle?mi? durumda. Mehdi Ordusu militanlar? buradan Ba?dat??n do?u kesimine ve oradan da g?ney kesimlere rahat?a ge?iyor ki, bu onlara Ba?dat??n ?nemli bir b?l?m?n? kontrol etme imkan? sa?l?yor. Sadece, nehrin bat?s?nda kalan S?nni b?lgeler bu kontrol?n d???nda kal?yor. Cihad, Amiriye, Gazaliye, Yarmuk ve Mansur?da S?nni direni??iler aktif durumda.
El Ureybi, yine de Ba?dat??n tamamen mezhepsel olarak b?l?nemeyece?ini d???n?yor. Bunun ba?l?ca sebebi, her iki mezhebe ait baz? kutsal mekanlar?n, kentin di?er b?lgesinde kalmas?. ?rne?in, 8. y?zy?l ?ii lideri Musa El Kadim?in t?rbesini kapsayan Kadimiye semti S?nni b?lgesinde. Do?udaki ?ii b?lgesinde yer alan Ebu Hanife Camii?nin etraf?na kurulu Adamiye semti ise, Ba?dat??n do?usunda bulunuyor. (DI? HABERLER)
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
