21 Aralık 2006 00:00

Ac?l? bir ?yk?d?r S?rg?n


Uzun y?llar sendikac?l?k yapan ve iki d?nem Elaz?? ?nsan Haklar? Derne?i Ba?kanl????nda bulunan Cafer Demir?in Dersim 1938?i anlatan ve Dersim ??lemesinin son kitab? olan ?S?rg?n?, Umut Yay?mc?l?k?tan ??kt?.
Yazar, ???ban? ve ?Qopo?da s?rg?n?n ya?att??? ac?lar? anlat?yorken bu kitab?nda ise s?rg?n?n o i? burkan ve s?ng?y? aratmayan ac?mas?zl???n? kaleme al?yor. ?mha ve asimilasyonun ?l?m kadar insanl??? nas?l bitirebildi?ini anlat?yor.
Belgesel bir roman olan s?rg?n, 1938?in alt?nda yatan ince hesaplar?n, devletin yakla??m?n?n, devlet belgelerinin, hepsinden ?nemlisi s?rg?n?n i? ac?t?c? ser?venini anlat?yor. ?S?rg?n bir an? romand?r, o melun tarihten olduk?a az say?da kalan birka? ki?inin anlat?m?d?r. Yar?na b?rak?lsa ya da yazar tembellik edip birka? y?l sonraya sark?tsayd?, belki hayatta o ya?ad?klar? zulm? anlatacak kimse kalmayacakt?.
Bilinmeyenler...
Yine de d?n kadar yak?n olan bu tarihin bilinmeyen sayfalar? ?yle ?oktur ki en az ya?ananlar kadar ya?ananlar?n bilinmiyor olmas? da o kadar ac? vericidir. ?rne?in bu k?y?mda ka? ?ocuk, ka? kad?n, ka? ya?l? ?ld?r?ld?, Ayr?ca Seyit R?za?n?n mezar? nerede? Bunun gibi daha bir?ok bilinmeyen vard?r. ?eceresi devlet?e tutulmu?sa da bunu en az?ndan ?imdilik bilmek olanaks?zd?r.
S?rg?n?n en y?rek burkan yan?, gidenlerin ve d?nemeyenlerin ?lmeden ?nce ?Beni vatan?m Dersim?e g?m?n? son s?zlerine kar??n, o yabanc? ellerde tek ba?lar?na yapayaln?z yat?yor olanlar?n ?yk?s?nde sakl?d?r.
Ayr?ca yeni ku?ak s?rg?n ?ocuklar?n ise kimliklerini unutmu?, anadillerini unutmu?, k?kenini unutmu? bir ?ekilde ?Duydu?umuza g?re biz asl?nda Dersim?den s?rg?n gelmi?iz? diyerek sanki uzak bir efsaneden bahsediyor olmalar?d?r. T?m bu ac?lara kar??n ?S?rg?n? halklar aras?ndaki o hesaps?z s?cakl???n da anlat?ld??? bir an? romand?r.
Ege ve Tunceli
S?rg?n ?ncesinde Ege k?ylerine haber ula?t?r?lm??, ?Gelenler e?k?yad?r, hayduttur ona g?re davran?n? denerek halklar aras?nda d??manl?k tohumu ekmeye ?al???lm??t?r. Ne var ki halklar, birbirlerini tan?d?k?a aralar?na sokulmu? nifak tohumunu birlikte etkisiz hale getirmi?lerdir.
O s?rg?n y?llar?nda ya?anan onca ac?lara kar??n, iki yoksul halk?n insanlar?n?n birbirlerini tan?malar?na da neden olmu?tur. Belki elde kalan tek teselli de budur. O dar g?nlerde birbirlerine dayanak olan insanlar?n bug?n h?l? dostluklar?n? koruyor olmalar?, uygulanan politikalar?n bo?a d???r?ld???n?n de kan?t?d?r. Devletin hi? istemedi?i bir ?ey olmu?, s?rg?n Dersim?de bar???n sembol? olan me?e ile Ege?de bar???n sembol? olan zeytinin bulu?mas?n? sa?lam??t?r. (K?LT?R SERV?S?)

Evrensel'i Takip Et