İdamın sorumluluğu Maliki’ye kaldı

ABD’li yetkililer, “son ana kadar Saddam Hüseyin’in idamını engellemeye çalıştıklarını” savunurken, Irak Devlet Başkanı Celal Talabani de idamdan sonraki ilk açıklamasında günah çıkardı. İdam emrini veren Irak Başbakanı Nuri El Maliki ise, eski Devlet Başkanı’nın darağacındayken hakaretlere maruz kalmasının görüntülerinin yayınlanmasıyla ilgili soruşturma başlattı.
Maliki’nin talimatıyla kurulan, İçişleri Bakanlığı’na bağlı üç kişilik komite, görüntüleri kaydedip internet üzerinden yayan kişileri bulmaya çalışacak. Başsavcı Munket El Farun, idam sırasında orada bulunan 20 kişiden sadece ikisinin cep telefonunun olduğunu belirterek, “bu 2 kişinin üst düzey hükümet yetkilileri olduğunu” söylemiş ancak kimliklerini açıklamamıştı. Ancak olayın sorumlusunun, Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Muvafak El Rubayi olduğu sanılıyor.
Cep telefonuyla çekilen görüntülerde, cellatlarının, idamdan hemen önce Saddam’ı aşağılayıcı ifadeler kullandıkları görülüyor. Cellatların Şii lider Mukteda El Sadr’ın lehine slogan atmalarının, Irak’taki mezhep çatışmalarını körükleyeceği düşünülüyor.
ABD’liler savunmada
ABD’li yetkililer de New York Times gazetesine yaptıkları açıklamada, idamın sorumluluğunu Maliki’ye yıktılar. “Son dadikakaya kadar idamı engellemeye uğraştıklarını” öne süren ABD’li yetkililerden biri, “idamın Kurban Bayramı’ndan sonraya ertelenmesini savunduklarını, ancak Maliki’yi ikna edemeyince, Irak’ın bağımsızlığına duydukları saygıdan ötürü bunu engellemediklerini” söyledi. İsminin açıklanmasını istemeyen yetkili, telefonla görüştüğü Maliki’yi ikna edemediklerini savunarak, “Onun kaygısı güvenlikti. Eğer süreç devam etseydi, Saddam Hüseyin’in serbest bırakılması pazarlığı için kitlesel kaçırma eylemleri olabilirdi. Bir şekilde Saddam’ın serbest kalabileceğinden endişe ediyordu” diye konuştu.
İdamın ertelenmesi için Maliki’yle görüşenlerden biri olduğunu söyleyen başka bir ABD’li yetkili de gazeteye yaptığı açıklamada, Saddam’ın idam sehpasındaki görüntülerinin yayınlanmasının kendilerini “şok ettiğini” söyledi. Haberde, Irak Devlet Başkanı Celal Talabani ve Sünni kökenli Yardımcısı Tarık El Haşimi’nin idam kararını imzalamamsının da ABD’lileri kaygılandırdığı belirtildi. Başbakan Maliki ise, “mahkeme kararının bağlayıcı olduğunu” belirterek, idam için ayrıca onaya gerek olmadığını savunuyor.
Irak'taki ABD ordusunun sözcüsü Tümgeneral William Caldwell de idamla ilgili basın toplantısı yaptı. Caldwell, Saddam Hüseyin'in idama birkaç dakika kala Iraklı yetkililere teslim edildiğini, bu ana dek Amerikan askerlerinin gözetiminde olduğunu ve idamdan önce tüm Amerikalı personelin odayı terk ettiğini belirtti. Tümgeneral, "Irak egemen bir ülke. Bu Irak'ın kararı. Eğer bizim bazı şeyleri farklı şekilde yapmış olabileceğimizi soruyorsanız, evet biz farklı şekilde yapardık. Ancak bu yetki bize ait değil. Bu, Irak hükümetinin kararı" dedi.
Talabani ve Maliki
Irak Devlet Başkanı Talabani de Saddam’ın idamının ardından ilk kez açıklama yaptı. Talabani’nin bürosundan yapılan açıklamada, “Devlet Başkanı’nın idam cezasına karşı olduğunu yinelediği ancak bağımsız olan adaletin kararlarına müdahale etmediği” savunuldu.
Irak Başbakanı Nuri El Maliki ise, “başbakan olma kararının çok zor olduğunu ve ikinci kez başbakanlığı kabul etmeyeceğini” söyledi. “Keşke görev sürem dolmadan önce görevime son verebilseydim” diye konuşan Maliki, Wall Street Journal gazetesi muhabirinin ikinci kez başbakanlığa aday olup olmayacağını sorması üzerine, “İmkansız” yanıtını verdi.
Blair’e tepkiler
Irak işgalinin ortaklarından İngiltere’nin Başbakanı’na da idamla ilgili tepkiler geliyor. Başbakan Tony Blair’e çağrı yapan, kendi partisi olan İşçi Partisi milletvekilleri, “idama tepki gösterilmesini” istedi. Başbakan Yardımcısı John Prescott, idam görüntülerinin yayımlanmasının kabul edilemez olduğunu söylerken, eski savunma bakanlarından Peter Kilfoyle, “Blair konuşmalı. Liberal demokrat bir başbakan olarak Irak’taki embriyonik liberal demokrasiden nasıl bir standart beklediğimizi açıklamalı” dedi.
İşçi Partisi’ndeki sol kanadın liderlerinden Alan Simpson da “Başbakan’ın sessiz kalmasının tek sebebinin ABD’yi memnnun etmek olduğunu” söyledi. (DIŞ HABERLER)

---

Yeni idamlar kapıda
Irak Başbakanı Nuri El Maliki’nin danışmanı Sami El Askari, Duceil davasında Saddam Hüseyin ile birlikte ölüm cezasına çarptırılan iki eski yetkilinin cezalarının gelecek hafta infaz edileceğini söyledi.
Askari, bazı Arap televizyon kanallarının idam cezası alan Saddam Hüseyin’in üvey kardeşi Barzan İbrahim El Tikriti ile eski istihbarat şefi Avad El Bender’in bugün idam edileceklerini duyurmasıyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Bu doğru bir bilgi değil. Büyük olasılıkla Kurban Bayramından sonra, gelecek hafta idam edilecekler” dedi.
Öte yandan, Associated Press haber ajansına konuşan Irak hükümetinden bir yetkili, El Tikriti ve El Bender’in bu sabah idam edilmesiyle ilgili hazırlıkların sürdüğünü söyledi. Adının açıklanmasını istemeyen yetkili, idamların yapılacağı yerin ve saatin ise henüz belli olmadığını ifade etti.
Duceyl’de 1982 yılında 148 Şiinin katledilmesinden sorumlu bulunarak Saddam Hüseyin ile birlikte idama mahkum edilen El Tikriti ve El Bender’in cezalarının devrik Irak lideriyle birlikte geçen cumartesi infaz edilmesi planlanıyordu. (DIŞ HABERLER)