Hafta sonu, Ankara’da düzenlenen “Türkiye Barışını Arıyor” konferansı sona erdi. Türkiye’nin çok değerli aydınları, siyasi parti temsilcileri, sendikacıları, akademisyenleri ve mücadele insanlarını bir araya getiren bu konferans, Kürt sorununun eşitlik ve özgürlük temelinde barışçı çözümü için toplumsal talebin ne kadar güçlü olduğunu gösterdi.
Konferansın hazırlanışı aşamasında gerçekleştirilen toplantılar, paneller, imza kampanyaları ve konferansın bileşiminin kendisi demokratik-barışçı çözüm için toplumsal dinamiklerin hazır olduğunu gösteriyordu. Dahası, Kürt sorununun iç ve dış politikada taşıdığı kilit rol bakımından, çözümünün ertelenemez bir görev haline gelmesi ile de büyük heyecan yaratmıştı. Konferansın etkileri devam ediyor ve etmeli.
Konferansta, kadınların sunumları azdı, dinleyiciler arasında kadınların sayısı da azdı.
Berat Günçıkan ve Prof. Dr. Melek Göregenli “Barışın dili, empati ve diyalogun geliştirilmesi üzerine görüşlerini dile getirdiler. Ece Temelkuran ise, “çatışmadan uzlaşmaya” başlıklı oturumda, “barışın dili” üzerine gözlemlerini paylaştı.
Konferansın “kadın ve barış” başlıklı oturumunda ise Prof. Dr. Serpil Sancar, Yazar Suzan Samancı ve Handan Çağlayan ile Öğretim Görevlisi Aksu Bora sunum yaptı. Konuşmacıların her biri başka bir çerçeveden olmak üzere çatışmalar ve şiddetin rolü, kadınlar üzerindeki şiddetin etkileri ve “şiddetin dili” üzerine görüşlerini aktardılar.
Kadın konuşmacıların sunumlarında, “dilin” böylesine etkin bir yer tutması dikkat çekiciydi. Demek ki, kadınlar için anlama ve algılamada, tanımlamada, dilin rolü büyük. “Anadil” isimlendirmesinde, dilin kadınla bu ilişkisinin de bir önemi olmalı.
Barış analarının, Vedat Türkali’nin boynuna beyaz başörtüsünü sardıktan sonra, “Bu kış gününde operasyonlar devam ediyor, gelin önce operasyonları durduralım, sizden ricam anaların bu yürek sızısını durduralım” çağrısı kadınların barış isteğinin güçlü ve yalın ifadesi oldu.
Barış konferansında, savaşın yarattığı sonuçlardan kadınların hangi oranda ve nasıl etkilendiklerinin somut verilerle ele alınmayışı bir eksiklikti. Konuşmacıların tercih ettikleri olgular daha ziyade, feminist yaklaşımın sorguladığı toplumsal cinsiyet rolleri ve onun dili, gizledikleri ile kadınlar üzerindeki şiddet dili gibi konular oldu.
Oysa hepimiz biliyoruz ki, savaşta en ağır bedelleri kadınlar ödedi. Tacizden tecavüze, cinsel şiddetin her türlüsüne maruz kaldı. Çatışmalar sonucu oluşan zorunlu göçün, sosyal baskının, yoksulluğun acısını en çok onlar çekti. Eş, evlat ya da sevgili… yitirmenin acısını en çok onlar yaşadı. Barışı en çok onlar istedi, barış için en çok onlar yollara düştü… Yitiklerini aramak için en çok onlar meydanlarda oturdu… İşte o kadınların biriktirdikleri, yeterince yansımadı konferansa.
Sendikaların ve siyasi partilerin sunum yapan yöneticileri arasında hiç kadın bulunmayışı da dikkat çeken noktalar arasındaydı. Önümüz seçim, kadınlar ve kadın örgütleri siyasette kadının rolü ve ağırlığının değişmesi için şimdiden çalışmalara başladı bile.
Barış konferansı, öteki toplantılardan farklı olarak bir barış programı da ilan etti. Barışın programının hayata geçirilmesinde, barışın kazanılmasında kadınların çok büyük bir payı olacağı kuşkusuz. Hepimize kolay gelsin…
Yıldız İmrek Koluaçık