Nükleer anlaşma konusunda belirsizlik

Kore Yarımadası’ndaki nükleer sorun üzerine Pekin’de Çin, ABD, Rusya, Güney Kore, Kuzey Kore ve Japonya’nın katılımıyla yapılan altılı görüşmelerde varılan anlaşmanın yankıları dün de sürdü.
ABD, Kuzey Kore ile anlaşmaya varmanın, en iyi yolu olarak “diplomasi”yi işaret ederken, anlaşmalar uyarınca, nükleer tesisini 60 gün içinde tamamen kapatacağını taahhüt eden Kuzey Kore’den ise nükleer tesisleri kapatma kararına ilişkin “geçici askıya alma” yönünde bir açıklama geldi.
Altılı görüşmelerde varılan anlaşma uyarınca K. Kore; “Yongban nükleer tesisini 60 gün içinde kapatıp mühürleyeceğini ve silahsızlanma sürecinin ilk adımı kapsamında burada uluslararası denetim yapılmasına izin vereceğini” taahhüt etmişti. Bunun karşılığında da petrol yardımı veya aynı değerde ekonomik yardım alması kararlaştırılmıştı.
Geçici durum
Kuzey Kore’nin enerji yardımı karşılığı nükleer faaliyetlerinden vazgeçeceği belirtilen anlaşma, ABD tarafından “memnuniyetle” karşılanırken Kuzey Kore resmi haber ajansı “Kore Merkezi Haber Ajansı”nca (KCNA) ise 10 milyon ton yakıt karşılığında Pyongyang yönetiminin, Yongbyon’daki nükleer tesislerini kapatması konusunun “geçici” bir durum olduğu belirtildi. Söz konusu görüşmelerde ABD’yi temsil eden Christopher Hill de “sürecin yeni başladığını” ifade ederek “Şu an her şey mümkün. Fakat, eğer nükleeri bırakmamak konusunda diretirlerse, her şey imkansız” ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı George W. Bush ise “şer ekseni” ülkeleri içerisinde saydığı K. Kore’nin nükleer programı konusunda “en iyi seçeneğin diplomasi” olduğunu söyledi.
Öte yandan ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, İran’ın, Kuzey Kore ile nükleer programı konusunda varılan anlaşmayı, “mesaj” olarak görmesi gerektiğini belirtti.
Bolton hızını alamadı
Diğer yandan ABD’nin eski BM Daimi Temsilcisi John Bolton ise K. Kore ile varılan anlaşmayı ağır bir dille eleştirdi ve ABD Başkanı Bush’un, anlaşmayı reddetmesini talep etti. CNN televizyonuna konuşan Bolton, “Berbat bir anlaşma. Bu, Bush politikalarının tekzibidir ve ABD’nin, İran’ın tartışmalı nükleer programı ile mücadele ettiği dönemde Bush’u zayıf göstermiştir” ifadelerini kullandı.
Açıklamasında, Bush’un, anlaşmanın tamamından haberdar olmadığını umduğunu belirten Bolton, “Başkan’ın anlaşmayı reddetmesi için halen zamanı mevcut” ifadelerini kullandı. Altılı görüşmelerde varılan anlaşmanın, BM’nin Kuzey Kore’ye yaptırım da öngören kararlarıyla çeliştiğini savunan Bolton, “Sanıyorum ki İranlılar da aynı örneği takip edecekler” diye konuştu. (DIŞ HABERLER)