Hastaneleri ‘paket yapıp’ özelleştirecekler

AKP Hükümeti, bir yandan hastaneleri özerk birer işletmeye dönüştürmeyi hedeflerken, bir yandan da hastaneleri “paket yapıp” özelleştirmeye hazırlanıyor. Kamu Hastane Birlikleri Pilot Uygulaması Yasa Tasarısı ile hastanelerin özerk ve özel bütçeye sahip hastane birlikleri çatısı altında toplanması amaçlanıyor. Özel bir şirket gibi çalışacak olan bu birliklerin yönetiminde sermaye de yer alırken, “dışarıdan hizmet satın alımı” yaygınlaştırılıyor.
AKP Hükümeti, hastaneleri önce özerkleştirme, ardından da özelleştirme projesini adım adım yürütüyor. Bu sürecin ilk aşamasında Kamu Sağlık İşletmeleri Pilot Uygulaması Hakkında Yasa Tasarısı hazırlandı. Bu tasarı ile kamu hastanelerinin özel bütçeye sahip, yönetiminde özel sektörün söz sahibi olduğu, rekabet esasına göre özel şirket gibi çalışan, özerk birer işletme haline getirilmesi ardından da özelleştirilmesi amaçlanıyor. Özerkleştirme-özelleştirme çalışmasının ikinci ayağını ise Kamu Hastane Birlikleri Pilot Uygulaması Yasa Tasarısı oluşturuyor.
Tasarıya göre Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastaneler “performanslarına göre” bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile kamu tüzel kişiliğine sahip hastane birliklerine dönüştürülecek. Özerk ve özel bütçeye sahip olacak hastane birlikleri, bakanlığın “ilgili kuruluşu” statüsünü alacak. Her ilde bir hastane birliği kurulması esas alınırken, hizmetin büyüklüğü göz önüne alınarak aynı ilde birden fazla ya da birden fazla ili kapsayabilecek şekilde de birlik kurulabilecek.
Sermaye yine yönetimde
Hastane birliklerinin en üst karar organı yönetim kurulu olacak. İşletmeleştirilecek hastanelerde olduğu gibi, hastane birliklerinin yönetim kurulunda da hekimler azınlıkta olacak ve sermaye yönetime girecek. Yönetim kurulu, il genel meclisi tarafından belirlenen bir hukukçu ve bir mali müşavir üye, valilik tarafından belirlenen işletme veya kamu yönetimi alanında öğrenim görmüş bir üye, bakanlıkça belirlenen tıp öğrenimi görmüş bir üye ve sağlık yöneticiliğince tecrübe sahibi bir üye, ildeki ticaret ve sanayi odası tarafından belirlenen bir üye ile il sağlık müdürü veya vekilinden oluşacak. Yönetim kurullarının ana görevleri, “yıllık performans programı hazırlamak ve birlik bölgesinde hizmetlerin etkin, kolay ulaşılabilir, verimli ve halkın ihtiyaçlarına uygun şekilde yürütülmesini sağlamak” olacak.
Tıbbi hizmet satın alacaklar
Özel bir şirket gibi çalışacak olan hastane birlikleri, faaliyetlerini yürütürken her aşamada dışarıdan hizmet satın alabilecek. Birlikler ihtiyaç duyulması halinde tıbbi uzmanlık hizmeti satın alma yetkisine sahip olacak. Ambulans, cenaze arabası, hizmet aracı, laboratuvar, görüntüleme, avukatlık ve danışmanlık gibi hizmetlerde satın alma yoluyla temin edilebilecek. Birliklerin idari ve teknik denetimi Sağlık Bakanlığı, mali denetimi Maliye Bakanlığı, dış denetimi ise Sayıştay’ca yapılacak. İhtiyaç duyulması halinde bakanlıkça yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşlarından denetim hizmeti satın alınabilecek. Böylece denetim hizmetleri bile özelleştirilecek.
Ne alırsan parayla!
Birliklerin özel bütçesi olacak ve her hastane birliği kendi gelirleriyle ayakta duracak. Böylece hastane birliklerinin sunduğu hizmetlerin paralı hale getirilmesi de mümkün olacak. Her türlü muayene, teşhis, tedavi, laboratuvar, tetkik ve tahlil, ameliyat ve benzeri sağlık hizmetleri karşılığında elde edilen gelirlerin yanı sıra, üretilip satışa sunulacak olan ilk madde, malzeme, mamul aşı, serum, protez ve benzerleri de gelir kalemleri arasında yer alacak. Birlik adına kayıtlı ve tahsisli taşınmazlar da başka bir gelir kaynağını oluşturacak. İlaç, insan kanı ve kan ürünlerinin satışı ile de gelir kaydedilebilecek.
Hastanelerin birlik çatısı altında toplanması vatandaşın yanı sıra sağlık emekçilerinin de başını ağrıtacak. Sözleşmeli istihdam modelinin esas alınacağı birliklerde, ilk etapta 6 bin 820 sözleşmeli pozisyon oluşturulacak, devlet memurluğundan sözleşmeli statüye geçiş de teşvik edilecek. Tasarı ile “norm kadro” benzeri bir uygulama da gündeme gelecek. (Ankara/EVRENSEL)
Onur Bakır