Endemik bitkiler gizli kalıyor

Türkiye endemik bitkiler yönünden oldukça zengin. Endemik bitki, "sadece bir bölgede yetişen" anlamına geliyor. Munzur, Cudi ve Gabar dağları endemik bitki cenneti, ancak bu bitkilerin nesli tükeniyor.
Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şinasi Yıldırımlı'ya göre bunun sebebi Türkiye'de iyi bir flora çalışması olmaması. Bazı türlerin yok olması ise önlenemiyor. "Tarih içerisinde bazı türler gelişmiş, geniş alanlara yayılmış, sonra daralmış veya yok olmuştur. Örneğin bunamaya iyi gelen 'gingo biloba' bitkisi, daha önce tüm dünyada yaygınken şu an yalnız Çin'de bulunmaktadır'' diyen Yıldırımlı, insanların tarla açmak, ev yapmak için ormanları yakıp yıktıkları sırada birçok bitkinin keşfedilemeden yok olup gittiğini kaydetti.
Bitki kaçakçılığı
Bazı araştırmacıların, bu bitkileri karavanlarına doldurup yurtdışına çıkararak da yok ettiğini ifade eden Yıldırımlı, bazı bitkilerin kilolarca çıkarılıp, ihraç edilerek yok edildiğini söyledi. Bu bitkilere örnek olarak Batı Anadolu'da artık tükenmek üzere olan "gebere'' bitkisi gösterilebilir. Üreme organlarıyla birlikte koparıldığı için bu bitkilerin tekrar üremesi mümkün olmuyor. Endemik bitkileri korumanın birçok yolu olduğunu ifade eden Yıldırımlı, bu bitkilerin üretim ve kültür için seralarda veya botanik bahçelerinde yetiştirilebileceğini belirtti. Yıldırımlı, bu bitkileri korumanın bir diğer yolunun da büyük doğal alanları milli park yapmak olduğuna dikkati çekti. Endemik bitkilerden elde edilecek kıymetli özlerle birçok buluş yapılabilir. Yıldırımlı'ya göre eczacılık fakülteleri üretim safhasına geldiklerinde büyük ilaç şirketlerince engelleniyor.
Munzur korunmalı
Yıldırımlı, kendisinin Cudi ve Gabar dağlarında birçok bitki türü keşfettiğini belirtti. Yaptığı doktora çalışmasında da Türkiye'deki endemizm bakımından en zengin bölgenin, Munzur dağları olduğunu tespit ettiğini bildiren Yıldırımlı, "Orada alt türleriyle beraber bin 500'ü geçen bitki türü olduğunu tespit ettim. Bu, Türkiye'de tespit edilmiş en yüksek rakam. Türkiye'deki endemik bitkilerin sırf 280'i Munzur dağlarında yetişiyor. Bu bölgenin iyi korunması lazım. Ancak o bölgenin en büyük sorunu, otlatma" diye konuştu. Yıldırımlı, yine yaptığı çalışmalar sırasında, Munzur dağlarının Kemaliye tarafında, Keban Barajı altında kalan bölgede, aralarında çan çiçeği ve peygamber çiçeğinin de bulunduğu 6 bitki türünün tamamen yok olduğunu da tespit ettiğini belirtti. 1988 yılından bu yana 400 kadar yeni bitki türü keşfedildi. (TOPLUM YAŞAM)