Irak genci hayata ‘webcam’dan bakıyor

Ali ve Noura’nın aşkı bir internet sohbset odasında başladı. Her ikisi de genç ve eğitimli, dindar Sünni, Jim Carrey filmlerini izlemeyi ve Arap aşk şarkılarını dinlemeyi seviyor. Aylarca internet üzerinden sohbet ettiler. Arkadaşlıkları derinleştikçe kız utanarak webcam’le (görüntülü) konuşmayı kabul etti. Ama onların ilişkileri başlamadan bitmeye mahkumdu çünkü erkek Bağdat’ın doğusunda ‘sakin’ bir orta sınıf semtte oturuyordu. Kız ise Dicle Nehri’nin öbür yakasında işgalin yerle bir ettiği batı tarafında. Bir kerecik bile görüşmelerinin lafı bile edilemezdi.
Noura’dan “eski internet aşkım” diye bahseden Ali, “Sonu olmayan bir ilişki gibi geldi bana” diyor. Noura’nın mesajlarına cevap yazmayı bırakmış. Noura da mesaj göndermeyi. “Kızmıştır bana” diyor utanarak. “Eğer yalnız ikimiz olsaydık, her şey başka türlü olabilirdi.”Kanın hiç durmadığı başkentte evlerine hapsolan Iraklı gençler, arkadaşlarıyla sohbet etmek, akrabalarına hal hatır sormak ve hayatlarının aşkını bulmak için internete yöneliyor. Bu tür ilişkiler işgal hâlâ sürerken izolasyondan ve korkudan kaçış oluyor bir anlamda. Ama sonunda hepsi birer serap; hiç erişemeyecekleri bir hayatı hatırlatan konuşmalar olmaktan öteye gidemiyor. İnternet kullanımı için gerekli donanımı satan Anas Attar “Kafesteki kuşlar gibiler” diyor gençler için. Birçok Müslüman ülkede olduğu gibi genç kızların ve erkeklerin beraber vakit geçirmesi Irak’ta da zaten önceden beri zordu. Görücü usulü evlilikler yaygın. Eşlerini kendileri seçen çiftlerin çoğu ise üniversitede tanışmış ki hayatları boyunca okudukları tek karma okul. Nişanlanmadan önce ise birlikte yalnız kalmalarına izin verilmiyor.
Tüm bu kargaşa bittiğinde
Amerikan işgalinin ardından yaşanan şiddet ortamı tüm bu zorlukları artırdı. Artık çok yakın akrabalar ve arkadaşlar bile bir araya gelmekte zorlanıyor.
28 yaşındaki Reem, önceden liseden kız arkadaşları ile buluşurdu. Parkta piknik yapar, alışverişe çıkar ya da içlerinden birinin evinde ‘dedikodu’ yapalardı. Reem iki yıldır arkadaşlarından bazılarını hiç görmediğini anlatıyor. Birçoğu göç etmek zorunda kaldı. Diğerleri ise ancak çok zorunlu hallerde dışarı çıkma riskini göze alıyor. Çok fazla boş zamanı olan Reem, internette genç kızların rağbet ettiği bir foruma aşk şiirleri göndermeye başlamış. Genç yalnız erkeklerden mesajlar almaya başlamış, onlarla günlük olaylar üzerine sohbet ediyor. Hiçbiriyle görüşmek istemiyor ama sadece internette yapılması mümkün olan serbest sohbetlerden hoşlanıyor. “Bana tüm bu kargaşa bittiğinde nerede olacaklarını söylüyorlar” diyor.
(Los Angeles Times’dan kısaltarak çeviren Özge Kuru)