LİMAN ARKASI

Türkiye'de, ilk Metropoliten Alan İmar Planı yapılan Zonguldak'ta, kentleşme konusunda büyük karmaşa yaşanıyor. Birçok uzmanın yıllarca süren detaylı çalışmalarının ürünü olarak ortaya çıkan Zonguldak-Kilimli-Kozlu-Çatalağzı Metropoliten Alan İmar Planı'nın, planlı kentleşmeye inanmayan, "Bize plan değil pilav lazım" diyen belediye başkanlarının engellemeleri sonucunda uygulanamadığını belirten Mimarlar Odası Zonguldak Temsilcisi Turhan Demirtaş, Zonguldak Belediyesi'nin yeni Islah ve Revizyon Planı yaptığı bu süreçte, sağlıklı yaşam alanlarının giderek daralacağı endişesini dile getirerek halka, "Kentin sakini değil sahibi ol" çağrısı yapıyor.
1977 yılından bu yana değişik dönemlerde CHP, SODEP ve SHP'li belediye başkanları ile aynı parti üyesi olarak, üç kez Belediye Meclis Üyeliğu yapmış olan Demirtaş, son yerel seçimde AKP'li Belediye Başkanlığı'nın çatısı altında CHP'den meclise girerek muhalif bir üye kimliğiyle meclisin sesini halka, halkın sesini meclise duyurmaya çalışıyor.
Metropoliten Alan İmar Planı’nın uygulanması aşamasında belediye başkanları, Metropoliten Birlik Başkanları ve encümen üyeleri ile aynı partiden hatta parti yönetiminden olmasına rağmen, plan uygulamasında aralarında anlaşmazlık çıktığını, mimar arkadaşı parti yöneticisi Süreyya Aytaç'la, doğruları kabul ettirebilmek için meslek örgütü Mimarlar Odası Zonguldak Temsilciliği'ni kurduklarını, 12 Eylül ara rejiminde temsilciliğin kapatılması üzerine, mimarlık adına mimarlığın yok edildiği imar aflarıyla ortaya çıkan çevre talanına karşı duramadıklarını belirten Demirtaş, Zonguldak'ın her geçen gün yaşanmaz, çekilmez bir kente dönüşmesinin sorumlusunun, plan dışı, yasa dışı yapılaşmalara göz yuman, destek veren, ilkesiz, ufuksuz belediye başkanları olduğunu söylüyor.
Yeni bir yapılanma olarak kurdukları Mesleki Denetim Bürosu'nu 1995 yılında Mimarlar Odası Temsilciliği'ne dönüştürerek meslektaşları ile ikinci kez örgütsel bir yapı oluşturduklarını; bu yapının da mimarlık etiğine yakışmayan çalışmaları nedeniyle şikayetci olununca Yönetim Kurulu asıl ve yedek üyelerinin istifası üzerine 10 yıl sonra fiilen kapandığını, 11 Aralık 2005'te üçüncü kez Mimarlar Odası Zonguldak Temsilciliği'ni kurduklarını belirten Demirtaş, rahatsızlığı nedeniyle katılamadığı Mimarlar Odası Ankara Şubesi'nin 50. Yıl Paneli'nde okunan metninde, bitmez coşku ve heyecanını şöyle ifade etmiş:
"... Mimarlar Odası'nca, Zonguldak Temsilciliği'ne yine Kurucu Yönetim Kurulu Üyesi olarak atandım. Kaderde 31-32 sene önce kurucusu olduğum Zonguldak Temsilciliği'ni ikinci ve üçüncü kez kurmak da varmış. Sanırım, böyle bir durumun ülkede başka bir örneği yoktur. Bunca yıl sonra, ilk günkü aşkla yeniden göreve soyundum ama bu sefer çok farklı bir amacım var. Bir daha kimsenin bozamayacağı, kıvırtamayacağı, hiç kimsenin hiç yorum yapamayacağı mimarlık kurallarını iyice yerleştireceğim, öyle bırakacağım. Bunun için hem de bu yaşta başkanlık yapmak için aday oldum. Her dönemde yoğun ısrarlara rağmen aday olmamıştım; ama bu kez kendi isteğimle, neler yapacağımı her yerde açık açık söyleyerek aday oldum..."
Maden ocaklarında ve havzada değişik işlerde çalışan Demirtaş, 1962 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi'ne kayıt yaptırmış. Tıp ve hukuk bölümlerinde okuma hakkını kazanmasına rağmen bahçesini çok beğendiği YTÜ'nün Mimarlık Bölümü'nü tercih etmiş ve okulunu 7 yılda bitirmiş. Kendisini 68 kuşağı olarak tanımlıyor. Bugünlere bakınca; bağımsızlığı her şeyden üstün tutan, çok farklı bir düşünce kuşağı içinden olduğunu söylüyor. Öğrenci Birliği Başkanlığı da yaptığını belirten Demirtaş; 6. Filo eylemini, boykotları, işgalleri, yürüyüşleri...anlatıyor. Haksızlığa karşı verdiği mücadele inancını her zaman içinde taşıdığını, sevecen konuşması ve gözlerindeki ışıltıyla ifade ediyor.
Zonguldak Lavuarı'nın yıkılmaması için Kültür Bakanlığı Koruma Kurulu'na başvurulmasına öncülük eden, Kent Konseyi'nin yapılanması konusunda sivil toplum örgütlerini hareketlendiren, Belediye Meclisi'nin aldığı olumsuz kararlara karşı tepkili olunması için kamuoyuna açıklamalar yapan Demirtaş, imar değişikliği yapılarak spor alanlarının "özel eğitim tesisleri alanı" olarak özel okullara peşkeş çekildiği, depoların konut, otoparkların ticarethaneye dönüştürüldüğü, mühürlü inşaatların yapılıp satıldığı Zonguldak'ta, yeni Islah ve Revizyon İmar planlarının kamu yararına uygulanması için kamuoyunu bilgilendirmeye devam edeceklerini belirtiyor.
Zonguldak'ta "Mimar kimdir? " denildiğinde, "inşaat yapacak olanın belediyeden ruhsat almak için plan çizdirdiği kişi" , iyi mimar için ise "belediyeden daha büyük, daha fazla katlı inşaat yapma izni alan, ruhsat dışı, yasalara aykırı büyütmelere göz yumduran kişi" tanımının yapıldığını; Meslek Odası olarak mimarlardan, bu çirkin yakıştırmaları silmek için yaşadıkları kente sahip çıkmalarını, yaşanabilir bir kent için etkin görevler üstlenmelerini, gördükleri yanlışlıklara müdahale etmelerini, topluma önder olmalarını, yol göstermelerini istediklerini belirten Demirtaş, çağdaş bir kente kavuşma mücadelesinde halktan yana olduklarını, mimarlık eğitimi gereği bunu asli ve yasal bir görev olarak üstlendiklerini vurgulayarak Zonguldak'ta yaşayan çocuk, genç, yaşlı herkesi, sağlıklı ve mutlu bir kentte yaşamak için el ele görev başına davet ediyor.
Fahri Bozbaş