ABD istediğini aldı

BM Güvenlik Konseyi, İran’ın nükleer programı ve uranyum zenginleştirme faaliyetlerini askıya almadığı için bu ülkeye karşı ağırlaştırılmış yaptırımlar içeren ikinci bir karar tasarısını oybirliğiyle kabul etti. İran’ın tecridini öngören 1747 sayılı yeni kararı “memnuniyet” ile karşılayan ABD, yeni yaptırım kararıyla “İran’a güçlü bir mesaj verilmiş olduğunu” belirtti.
BM Güvenlik Konseyi’nin iki daimi üyesi İngiltere ve Fransa ile Almanya tarafından sunulan yeni karar tasarısı, Konsey’in 15 üyesinin tümünün oylarını alarak oybirliğiyle kabul edildi. Kararda, İran bir kez daha nükleer faaliyetlerini durdurmaya çağrıldı ve İran’ın buna uymaması durumunda İran’a yeni yaptırımlar getirdi. Kararda İran,
uranyum zenginleştirme, yeniden işleme, ağır su reaktörleri, nükleer silah sevkıyat sistemlerinin geliştirilmesi gibi faaliyetlerini, Uluslararası Atom Enerji Ajansı ile (UAEA) işbirliği yaparak askıya almaya çağrıldı. UAEA’nın, bu bağlamda İran’ın bu çağrıya uyup uymadığı konusunda 60 gün sonra bir rapor hazırlaması öngörülüyor.
Tecridin öne çıkan maddeleri
İran’a karşı 23 Aralık 2006 tarihinde yaptırımlar içeren 1737 sayılı kararı genişleten bu ikinci karar tasarısında, İran’ın nükleer faaliyetlerine katılan grup, kişi ve firmaların isim listesi genişletiliyor ve bunların mallarının da dondurulacağı belirtiliyor.
Kararda ek olarak verilen bu genişletilmiş yeni listede İran devlet bankası “Sepah” ve İran Devrim Muhafızları tarafından yönetilen şirketler bulunuyor. Kararda ayrıca İran’ın diğer ülkelere geleneksel silah satışı yasaklanırken BM ülkelerinin de İran’a ağır silah sevkıyatı olmaması konusunda “çok dikkatli” olmaları isteniyor.
Karar, BM ülkelerini ve uluslararası finans kuruluşları, İran’a insani yardım ve kalkınma amacı dışında hiçbir şekilde “hibe, mali destek ya da kredi verme” sözünde bulunmamaya çağrılıyor.
BM ülkelerini, İran’ın nükleer faaliyetlerine katılan İranlı yetkililerin diğer ülkelere yaptığı seyahatler konusunda BM’yi bilgilendirmeye çağıran karar, bir anlamda İranlı yetkililerin yurtdışı seyahatlerini sınırlandırmayı amaçlıyor.
Yeni yaptırım tehdidi
Kararda İran’ın Konsey’in taleplerine uyması ve bunları müzakere etmek istemesi durumunda, tüm yaptırımların askıya alınacağı, ancak tam tersi olursa yeni yaptırımların görüşüleceği de bildiriliyor.
BM kararının önemli bir başka yanı BM Şartı’nın 7. Bölümü’nün 41. maddesi kapsamında hazırlanmış olması... 41. maddede uluslararası güvenliği ve barışı tehdit eden ülkeler karşısında, askeri değil daha çok ekonomik ve diplomatik yaptırımların kabul edilmesi öngörülüyor.
Konsey’in beş daimi üyesi ve 10 daimi olmayan ülke arasında bir hafta süreyle tartışılan karar tasarıyla ilgili olarak Güney Afrika, Endonezya ve Katar tarafından bazı değişik öneriler getirilmişti. Kabul edilen kararın giriş paragrafında bu ülkelerin talepleri doğrultusunda, İran nükleer programından kaynaklanan sorunun çözümünün “Ortadoğu’nun kitle imha silahlarından arındırılmış bir bölge olma amacına” katkıda bulunacağından da söz ediliyordu. Ancak bu madde, ABD’nin muhalefetiyle karşılaştı.
‘İran’a karşı tek vücut’
Diğer yandan BM Güvenlik Konseyi’nin, İran’a yaptırımları genişletme kararı almasının ardından Beyaz Saray memnuniyetini açıklarken Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Gordon Johndroe, kararla, İran’a güçlü bir mesaj verilmiş olduğunu söyledi. Johndroe, “Oylamayla, İran liderliğine güçlü bir mesaj verildi: Ülkenizi ve halkınızı izole etmeyi bırakın, programınızı (uranyum zenginleştirme) bırakın ve masa başına gelin’’ diye konuştu.
Sözcü, uluslararası toplumun “İran’a karşı tek vücut” olduğunu ve bu ülkeye, “alınan önlemlerin gelecekte daha da sertleşebileceği mesajının verilmiş olduğunu” ifade etti.
AB ise “müzakereler sürmeli” açıklaması yaptı. AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana, “Müzakere için kapının İran’a hâlâ açık olduğunu” söyledi.
Bu arada oylamadan sonra İngiltere Büyükelçisi Emry Jones Parry, ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ve Almanya’nın dışişleri bakanları ile Avrupa Birliği’nin Yüksek Temsilcisi tarafından kabul edilen bir açıklamayı okudu. Açıklamada, yeni kabul edilen 1747 sayılı kararın oybirliğiyle kabul edilmesinin, uluslararası toplumun
İran’ın nükleer programına yönelik ciddi endişelerinin bulunduğunu gösterdiğini ve amaçlarının, bu sorunu müzakereler yoluyla çözmek olduğunu söyledi. (DIŞ HABERLER)

---

İsrail baskının artmasını istiyor

İsrail , BM Güvenlik Konseyinin İran’la ilgili yeni yaptırımlar öngören yeni karar tasarısını kabul etmesinden memnun olduğunu duyurdu. İsrail Başbakanı Ehud Olmert’in sözcüsü Miri Eisin, “İsrail, doğru yönde atılmış bir adım olan bu kararı, memnuniyetle karşılamaktadır” dedi. Eisin, “Uluslararası topluluk, İran’a baskı yapmak ve bu ülkenin nükleer silah üretme girişimlerine son vermesi için bu yolda ilerlemeyi sürdürmelidir” sözleriyle de, İran’a yönelik baskıların sürdürülmesi çağrısı yaptı.
Bu arada, meselenin muhatabı olmayan NATO’nun bir yetkilisi de, “kararı desteklediklerini” açıkladı. NATO’nun Kafkaslar ve Orta Asya Özel Temsilcisi Robert Simmons, Azerbaycan’da yaptığı basın toplantısında, “NATO üyelerinin BM Güvenlik Konseyi kararını destekleyeceğini” belirtti. Simmons, NATO’nun İran’a yönelik müdahale planı bulunmadığını da sözlerine ekledi. Japonya Dışişleri Bakanı Taro Aso da BM Güvenlik Konseyinin kararından memnuniyet duyduğunu bildirdi. (DIŞ HABERLER)